Ορισμός

Πνευμονική εμβολή είναι η απόφραξη κάποιας αρτηρίας στους πνεύμονες από λίπος, αέρα, θρόμβο αίματος, ή καρκινικά κύτταρα.


Εναλλακτικές ονομασίες

Φλεβική θρομβοεμβολή, θρόμβος αίματος στον πνεύμονα, έμβολο στους πνεύμονες, έμβολο από κυτταρικό υλικό κάποιου όγκου στους πνεύμονες.

Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου.

Εμβολή στους πνεύμονες προκαλείται συχνότερα από το σχηματισμό θρόμβου αίματος σε κάποια φλέβα, ιδιαίτερα των κάτω άκρων ή της πυέλου (περιοχή του ισχίου). Η πλέον συχνή αιτία είναι ο σχηματισμός θρόμβου αίματος σε κάποια εν τω βάθει φλέβα των κάτω άκρων. Αυτός ο τύπος θρόμβωσης ονομάζεται εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση (ΕΒΦ).
Λιγότερο συχνά αίτια περιλαμβάνουν φυσαλίδες αέρα, σταγονίδια λίπους, αμνιακό υγρό, ή υλικό από παράσιτα και καρκινικά κύτταρα, τα οποία μπορούν όλα να οδηγήσουν στη δημιουργία πνευμονικού εμβόλου.

Παράγοντες κινδύνου για την πρόκληση πνευμονικής εμβολής περιλαμβάνουν:
- Εγκαύματα
- Καρκίνος
- Τοκετός
- Οικογενειακό ιστορικό θρομβώσεων αίματος
- Κατάγματα του ισχίου ή του μηριαίου οστού
- Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
- Καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις
- Παρατεταμένη κατάκλιση ή παραμονή σε μια ορισμένη θέση, όπως σε μεγάλης διάρκειας ταξίδια με το αεροπλάνο ή το αυτοκίνητο
- Σοβαρός τραυματισμός
- Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια
- Χειρουργικές επεμβάσεις (ιδιαίτερα ορθοπαιδικές ή νευροχειρουργικές)
- Χρήση αντισυλληπτικών χαπιών ή θεραπεία με οιστρογόνα

Άτομα με συγκεκριμένες διαταραχές της θρόμβωσης του αίματος ενδέχεται να αντιμετωπίζουν, επίσης, υψηλότερο κίνδυνο.



Συμπτώματα

- Θωρακικός πόνος :

• Οπισθοστερνικά
• Ιδιαίτερα οξύς ή διαξιφιστικός. Μπορεί, επίσης, να χαρακτηρίζεται από ένα αίσθημα καύσου ή βάρους, να είναι νυγμώδης ή αμβλύς.
• Μπορεί να επιδεινώνεται με τη βαθιά αναπνοή, το βήχα, την πρόσληψη τροφής, το σκύψιμο ή την κάμψη του σώματος προς τα εμπρός (ο ασθενής ενδέχεται να σκύβει προς τα εμπρός ή να κρατά το στήθος του ως αντίδραση στον πόνο).

- Βήχας :

• ξεκινά αιφνίδια
• μπορεί να συνοδεύεται από αιμόπτυση

- Ταχύπνοια

- Ταχυκαρδία

- Δύσπνοια :

• μπορεί να εμφανισθεί σε ηρεμία ή στην προσπάθεια.
• αιφνίδια έναρξη

Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλωθούν:

- Άγχος
- Ωχρότητα του δέρματος
- Ζάλη, ίλιγγος
- Πόνος στο ένα ή αμφότερα τα κάτω άκρα
- Λιποθυμία, συγκοπτικά επεισόδια
- Χαμηλή αρτηριακή πίεση
- Διάταση των επιπολής φλεβών παράπλευρα της θρόμβωσης, μπορεί να είναι επώδυνη
- Αναπέταση ρινικών πτερυγίων
- Πόνος στην πύελο
- Εφίδρωση
- Οίδημα στα κάτω άκρα
- εξασθενημένος σφυγμός ή που απουσιάζει
- Συρίττουσα αναπνοή

Εργαστηριακός έλεγχος

Οι ακόλουθες εργαστηριακές εξετάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν για τον έλεγχο της λειτουργίας των πνευμόνων:
- Αέρια αρτηριακού αίματος
- Οξυμετρία παλμού


Οι ακόλουθες απεικονιστικές μέθοδοι μπορούν να συνδράμουν στον προσδιορισμό της εντόπισης του θρόμβου:

- Ακτινογραφία θώρακος
- Υπολογιστική αγγειογραφία θώρακος
- Σπινθηρογράφημα αερισμού/ αιμάτωσης των πνευμόνων
- Πνευμονική αγγειογραφία

Επιπλέον εξετάσεις που μπορεί να πραγματοποιηθούν περιλαμβάνουν:

- Υπολογιστική τομογραφία θώρακος (αξονική τομογραφια)
- Επίπεδα D-διμερών πλάσματος
- Έγχρωμο Doppler υπερηχογράφημα (εφαρμόζεται για την εκτίμηση της αιματικής ροής στα κάτω άκρα)
- ΗΚΓ (ηλεκτροκαρδιογράφημα)
- Υπερηχοκαρδιογράφημα
- Πληθυσμογραφία αντίστασης στα κάτω άκρα
- Φλεβογραφία των κάτω άκρων

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Επείγουσα θεραπευτική αντιμετώπιση και νοσηλεία είναι συχνά αναγκαίες. Στόχος είναι η πρόληψη σχηματισμού νέων θρόμβων. Ενδέχεται να χρειασθεί χορήγηση οξυγόνου για τη διατήρησή του σε φυσιολογικά επίπεδα.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, πνευμονική εμβολή απειλητική για τη ζωή, η θεραπευτική αντιμετώπιση ενδέχεται να περιλαμβάνει ειδική θρομβολυτική αγωγή και πρόληψη για την αποφυγή δημιουργίας νέων θρόμβων.
Η αγωγή για τη λύση των θρόμβων ονομάζεται θρομβολυτική θεραπεία.

Η αγωγή για την πρόληψη σχηματισμού νέων θρόμβων ονομάζεται αντιπηκτική θεραπεία. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται γι’ αυτό είναι γνωστά ως αντιπηκτικά. Σε αυτά περιλαμβάνονται η ηπαρίνη και η ουαρφαρίνη. Η ηπαρίνη και τα ανάλογου τύπου φάρμακα (ηπαρινοειδή) μπορούν να χορηγηθούν ενδοφλεβίως (IV, άμεση έγχυση σε κάποια φλέβα), ή με υποδόρια ένεση. Συνήθως η θεραπευτική αγωγή αρχίζει με αυτά, και έπεται η μετάβαση στη λήψη ουαρφαρίνης από το στόμα, με μορφή χαπιού.

Αν ξεκινάτε τη λήψη ουαρφαρίνης για πρώτη φορά, θα χρειαστεί να υποβάλλεστε σε τακτικές εξετάσεις για τον έλεγχο της πηκτικότητας του αίματος. Με αυτόν τον τρόπο ο ιατρός σας θα μπορεί να προσαρμόζει κατάλληλα τη δοσολογία.
Ασθενείς που εμφανίζουν αντίδραση στην ηπαρίνη και τα ηπαρινοειδή ενδέχεται να χρειάζονται άλλη φαρμακευτική αγωγή.
Ασθενείς που δε μπορούν να ανεχτούν την αντιπηκτική φαρμακευτική αγωγή μπορεί να χρειασθούν μια ειδική συσκευή που ονομάζεται διαφραγματικός ηθμός (φίλτρο) της κάτω κοίλης φλέβας (IVC filter). Αυτός τοποθετείται στην κάτω κοίλη φλέβα στην περιοχή της κοιλίας και αποτρέπει τους μεγάλους θρόμβους να εισέρχονται στα αγγεία των πνευμόνων. Ορισμένες φορές η τοποθέτηση των ειδικών αυτών φίλτρων είναι προσωρινή και αργότερα αφαιρούνται.



Πρόγνωση

Είναι δύσκολο να προβλεφθεί η έκβαση της νόσου. Συχνά, αυτή σχετίζεται με την αιτία που έθεσε τον ασθενή σε κίνδυνο για πνευμονική εμβολή (για παράδειγμα, καρκίνος, μείζον χειρουργείο, σοβαρός τραυματισμός). Στην περίπτωση σοβαρής πνευμονικής εμβολής, που συνοδεύεται από καταπληξία και καρδιακή ανεπάρκεια, το ποσοστό θανάτων υπερβαίνει το 50%.

Επιπλοκές

- καρδιακή ανεπάρκεια ή καταπληξία (shock)
- καρδιακές αρρυθμίες
- πνευμονική υπέρταση
- σοβαρή δύσπνοια
- σοβαρή αιμορραγία (συνήθως ως επιπλοκή της φαρμακευτικής αγωγής)
- αιφνίδιος θάνατος

Πότε να αποταθείτε στον ιατρό σας

Καλέστε το ΕΚΑΒ ή επισκεφθείτε τμήμα επειγόντων περιστατικών αν εμφανίσετε συμπτώματα πνευμονικής εμβολής.



Πρόληψη

Η πρόληψη της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης (ΕΒΦ)είναι ιδιαίτερα σημαντική, ειδικά σε άτομα υψηλού κινδύνου. Για να βοηθήσετε στην πρόληψη ΕΒΦ, να κινείτε τα κάτω άκρα σας ή να προβαίνετε σε σύντομους περιπάτους κατά τη διάρκεια ταξιδιών μεγάλης διάρκειας, και γενικά σε καταστάσεις στις οποίες κάθεστε ή είστε σε κατάκλιση για μακρύ χρονικό διάστημα. Η βάδιση και η κινητοποίηση όσο το δυνατό πιο σύντομα μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση ή κατά τη διαδρομή μια μακροχρόνιας ασθένειας μπορούν, επίσης, να μειώσουν τον κίνδυνο ΕΒΦ.

Θεραπευτική αγωγή με ηπαρίνη (χαμηλές δόσεις ηπαρίνης χορηγούμενες με υποδόρια ένεση) ενδέχεται να συστηθεί σε όσους βρίσκονται σε παρατεταμένη κατάκλιση.
Ορισμένοι ασθενείς υπό νοσηλεία φορούν ειδικές μαλακές μπότες που αυτόματα εφαρμόζουν περιοδική πίεση στις γαστροκνημίες. Αυτή ονομάζεται διαλείπουσα συμπίεση με αέρα. Βοηθάει στην καλή κυκλοφορία του αίματος και αποτρέπει τη πρόκληση θρομβώσεων.

Ορισμός

Η μονοπυρήνωση είναι μια ιογενής λοίμωξη που προκαλεί πυρετό, πονόλαιμο (κυνάγχη), και διόγκωση των λεμφαδένων (λεμφαδενοπάθεια), ιδιαίτερα αυτών που βρίσκονται στο λαιμό (τραχηλικοί).



Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Η μονοπυρήνωση, μεταδίδεται συχνά με το σίελο και τη στενή επαφή. Η νόσος είναι γνωστή ως «ασθένεια του φιλιού» (kissing disease), και συμβαίνει συχνότερα στις ηλικίες μεταξύ 15 και 17 ετών. Ωστόσο, η λοίμωξη μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία.

Η μονοπυρήνωση συνδέεται συνήθως με τον ιό Epstein-Barr . Μπορεί, ωστόσο, να προκληθεί και από άλλους ιούς, όπως τον κυτταρομεγαλοϊό .


Συμπτώματα

Η μονοπυρήνωση μπορεί να ξεκινήσει σταδιακά, με καταβολή, ένα γενικότερο αίσθημα αδιαθεσίας, κεφαλαλγία, και πονόλαιμο. Ο πονόλαιμος προοδευτικά επιδεινώνεται. Οι αμυγδαλές διογκώνονται και καλύπτονται από υπόλευκο-κίτρινο επίχρισμα . Οι τραχηλικοί λεμφαδένες είναι συχνά διογκωμένοι και επώδυνοι στην ψηλάφηση.
Ένα «ροζ» εξάνθημα που μοιάζει με της ιλαράς (ερυθηματώδες κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα) μπορεί να εμφανισθεί. Η συχνότητα εμφάνισής του αυξάνεται με τη λήψη αμπικιλλίνης ή αμοξυκιλλίνης. (ΔΕΝ πρέπει να λαμβάνονται αντιβιοτικά χωρίς να υφίσταται θετικό Strep test-δοκιμασία ανίχνευσης μικροβιακού αντιγόνου).

Τα συμπτώματα της μονοπυρήνωσης περιλαμβάνουν:
• Υπνηλία
• Πυρετό
• Δυσφορία, ανησυχία, αίσθημα γενικευμένης αδιαθεσίας
• Απώλεια της όρεξης
• Μυαλγίες ή δυσκαμψία των μυών
• Πονόλαιμο (κυνάγχη)
• Διογκωμένους λεμφαδένες, ιδιαίτερα τραχηλικούς και μασχαλιαίους
• Σπληνομεγαλία

Συμπτώματα που εμφανίζονται με μικρότερη συχνότητα περιλαμβάνουν:
• Θωρακικό πόνο
• Βήχα
• Καταβολή
• Κεφαλαλγία
• Εξάνθημα
• Ίκτερο (κίτρινη χρώση του δέρματος, των σκληρών και των βλεννογόνων)
• Αυχενική δυσκαμψία
• Επίσταξη (ρινορραγία)
• Ταχυκαρδία
• Ευαισθησία στο φως
• Δύσπνοια


Σημεία και διαγνωστικές εξετάσεις

Κατά τη φυσική εξέταση ο ιατρός μπορεί να διαπιστώσει την ύπαρξη διογκωμένων πρόσθιων και οπίσθιων τραχηλικών λεμφαδένων, καθώς και διογκωμένων αμυγδαλών που καλύπτονται από υπόλευκο-κίτρινο επίχρισμα.
Ο ιατρός ενδέχεται, επίσης, να διαπιστώσει διογκωμένο ήπαρ ή σπλήνα, κατά την ψηλάφηση της κοιλίας. Μπορεί να υπάρχει δερματικό εξάνθημα.
Οι αιματολογικές εξετάσεις συχνά αποκαλύπτουν αυξημένο αριθμό λευκοκυττάρων και λευκοκύτταρα με ασυνήθιστη μορφολογία που ονομάζονται άτυπα λεμφοκύτταρα. Αυτά είναι ορατά κατά την εξέταση δείγματος περιφερικού αίματος με το μικροσκόπιο. Τα άτυπα λεμφοκύτταρα και οι μη φυσιολογικές εξετάσεις της ηπατικής λειτουργίας (αύξηση ηπατικών ενζύμων) αποτελούν χαρακτηριστικά γνωρίσματα της νόσου.
• Η δοκιμασία ανίχνευσης ειδικών ετερόφιλων αντισωμάτων (monospot test) θα είναι θετική για τη λοιμώδη μονοπυρήνωση.
• Μια ειδική δοκιμασία που ανιχνεύει τίτλους αντισωμάτων μπορεί να βοηθήσει στη διάκριση μιας πρόσφατης (οξείας) λοίμωξης από EBV από κάποια που συνέβη στο παρελθόν.



Θεραπευτική αντιμετώπιση

Στόχος της θεραπείας είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων. Φάρμακα όπως τα στεροειδή (πρεδνιζόνη) και τα αντιϊκά (όπως η ακυκλοβίρη) προσφέρουν ελάχιστο ή κανένα όφελος.
Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων:
• να λαμβάνετε άφθονα υγρά,
• να κάνετε γαργάρες με ζεστό αλατόνερο για την καταπράυνση του πονόλαιμου,
• συστήνεται ανάπαυση και ξεκούραση,
• να λαμβάνετε ακεταμινοφένη (παρακεταμόλη) ή ιβουπροφένη για την αντιμετώπιση του πόνου και του πυρετού.

Επιπλέον πρέπει να αποφεύγετε την έντονη σωματική άσκηση και άθληση καθ' όσο υπάρχει σπληνομεγαλία (προς αποφυγή ρήξης σπληνός).


Πορεία -Πρόγνωση

Ο πυρετός συνήθως υποχωρεί εντός 10 ημερών, και οι διογκωμένοι λεμφαδένες και ο σπλην αποκαθίστανται εντός 4 εβδομάδων. Η καταβολή παύει να υπάρχει με την πάροδο λίγων εβδομάδων, αν και ενδέχεται να παραταθεί για 2 ως 3 μήνες.


Επιπλοκές

• ενδεχόμενη θανατηφόρος εξέλιξη σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
• αιμολυτική αναιμία
• ηπατίτιδα με εμφάνιση ίκτερου (συχνότερα σε ασθενείς ηλικίας μεγαλύτερης των 35 ετών)
• φλεγμονή των όρχεων (ορχίτιδα)
• νευρολογικές επιπλοκές (σπάνια), περιλαμβάνουν:
• μηνιγγίτιδα
• επιληπτικές κρίσεις
• παροδική παράλυση του προσωπικού νεύρου (πάρεση τύπου Bell)
• ασυντόνιστες κινήσεις (αταξία).
• δευτεροπαθής λοίμωξη του φάρυγγα
• ρήξη σπληνός (σπάνια). Να αποφεύγετε την εφαρμογή πίεσης στο σπλήνα).

Πότε να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας

Τα αρχικά συμπτώματα της μονοπυρήνωσης προσομοιάζουν κατά πολύ με τη συμπτωματολογία μιας τυπικής ιογενούς λοίμωξης. Δεν είναι αναγκαίο να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας, εκτός αν τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερο από 10 ημέρες ή αν εκδηλώσετε κάποιο από τα ακόλουθα:

• πόνο στην περιοχή της κοιλίας
• δύσπνοια
• υψηλό πυρετό (μεγαλύτερο απο 38,6 βαθμούς κελσίου) που επιμένει
• σοβαρή κεφαλαγία
• σοβαρή κυνάγχη (πονόλαιμο) και διόγκωση των αμυγδαλών
• αδυναμία στα άνω και κάτω άκρα
• κίτρινη χρώση του σκληρού χιτώνα στους οφθαλμούς και του δέρματος

Αναζητήστε επείγουσα ιατρική βοήθεια αν εμφανίσετε:

• οξύ, διαξιφιστικό, έντονο κοιλιακό πόνο
• σημαντική δύσπνοια ή δυσχέρεια στην κατάποση
• αυχενική δυσκαμψία ή σοβαρή αδυναμία.


Πρόληψη

Άτομα με μονοπυρήνωση ενδέχεται να είναι μολυσματικά κατά τη διάρκεια της εμφάνισης των συμπτωμάτων τους, καθώς και για λίγους μήνες μετά την αποδρομή τους. Η χρονική διάρκεια της μολυσματικότητας κάποιου που νοσεί ποικίλει. Ο ιός μπορεί να επιβιώσει για κάποιες ώρες έξω από το σώμα. Να αποφεύγετε τα φιλιά ή την κοινή χρήση οικιακών σκευών αν εσείς ή κάποιος άλλος έχει μονοπυρήνωση.

Ορισμός

Οξεία παγκρεατίτιδα ονομάζεται το οίδημα (φλεγμονή) του παγκρέατος. Το πάγκρεας είναι ένας αδένας που εντοπίζεται όπισθεν του στομάχου. Απελευθερώνει τις ορμόνες, ινσουλίνη και γλυκαγόνη, καθώς και ουσίες που βοηθούν στην πέψη της τροφής.


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Η ακριβής αιτία πρόκλησης της παγκρεατίτιδα, δεν είναι και τόσο γνωστή. Υπάρχει η εκδοχή, κατά την οποία, αδρανείς ουσίες (που ονομάζονται ένζυμα) και οι οποίες απελευθερώνονται φυσιολογικά από το πάγκρεας, μετατρέπονται με άγνωστο τρόπο, σε δραστικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές κάνουν πέψη («τρώγοντας») τον ίδιο τον ιστό του παγκρέατος. Η παράδοξη αυτή διαδικασία, ονομάζεται αυτοπεψία και προκαλεί οίδημα, αιμορραγία και βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία.

Η οξεία παγκρεατίτιδα συναντάται συχνότερα στους άνδρες, απ’ ότι στις γυναίκες. Κάποιες παθήσεις, χειρουργικές επεμβάσεις και συνθήκες ζωής, ενισχύουν την πιθανότητα εμφάνισης αυτής της κατάστασης.

Οι κυριότερες αιτίες οξείας παγκρεατίτιδας στους ενήλικες είναι:

• Κατανάλωση αλκοόλ
• Παθήσεις της χοληδόχου κύστεως
• Χολόλιθοι

Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν:

• Χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων (ιδίως οιστρογόνων, κορτικοστεροειδών, θειαζιδικά διουρητικά και αζαθειοπρίμη)
• Κάποια είδη χειρουργείου του χοληδόχου πόρου
• Χειρουργικές επεμβάσεις του παγκρέατος
• Σοβαρές (κοιλιακές) κακώσεις / τραυματισμοί της ομφαλικής χώρας
• Λοιμώξεις από ιούς, συμπεριλαμβανομένου της επιδημικής παρωτίτιδας, λοίμωξη από ιό Coxsackie B, μυκόπλασμα της πνευμονίας και καμπυλοβακτηρίδιο.

Η οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί επίσης να προκληθεί από:

• Μη φυσιολογική δομή του παγκρέατος
• Επιπλοκές της κυστικής ίνωσης
• Γενετικούς παράγοντες (κληρονομική παγκρεατίτις)
• Υψηλά επίπεδα τιμών λιπιδίων στον ορό του αίματος (υπερτριγλυκεριδαιμία)

Στα παιδιά η πάθηση αυτή μπορεί να συνοδεύει:

• Τραύμα στην κοιλιακή χώρα
• Κυστική ίνωση
• Το αιμολυτικό-ουραιμικό σύνδρομο
• Τη νόσο Kawasaki
• Την επιδημική παρωτίτιδα
• Το σύνδρομο Reye
• Κάποια φάρμακα
• Ποικίλες ιογενείς λοιμώξεις

Συμπτώματα

Το κύριο κλινικό χαρακτηριστικό είναι το κοιλιακό άλγος του υποχόνδριου ή κεντρικά στην ομφαλική χώρα.

Το άλγος:

• Είναι επίμονο ή ακόμη και χρόνιο
• Ίσως να επιδεινώνεται με την κατάκλιση (σε ανάσκελη θέση)
• Μπορεί να αντανακλά στη ράχη ή κάτωθεν της ωμοπλάτης
• Μπορεί να επιδεινώνεται μετά την κατανάλωση τροφής ή ποτού (εμφανίζεται μέσα σε λίγα λεπτά μετά τα γεύματα), ιδίως αν η τροφή είναι πλούσια σε λιπαρά
• Μπορεί να επιδεινώνεται με την κατανάλωση αλκοόλ

Άλλα συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Άγχος
• Πυρετό
• Ήπια ικτερική χροιά δέρματος και επιπεφυκότων
• Ναυτία κι έμετος
• Εφίδρωση

Τέλος, άλλα συμπτώματα που πιθανόν να συνοδεύουν την πάθηση περιλαμβάνουν:

• Διαταραχές πέψης (δυσπεψία)
• Αποχρωματισμός κοπράνων
• Τυμπανισμός
• Λόξυγγας
• Εξάνθημα ή δερματική βλάβη
• Μετεωρισμός της κοιλιάς

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Τα κλινικά ευρήματα κατά τη διεξαγωγή της φυσικής εξέτασης, είναι:

• Πυρετός
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Ταχυκαρδία
• Ταχύπνοια

Θα υποβληθείτε και σε εργαστηριακές εξετάσεις. Συγκεκριμένα, εξετάσεις διαγνωστικές ως προς την απελευθέρωση παγκρεατικών ενζύμων είναι:

• Υψηλές τιμές αμυλάσης, στον ορό του αίματος
• Υψηλές τιμές λιπάσης στον ορό του αίματος
• Υψηλές τιμές αμυλάσης στα ούρα.

Άλλες εξετάσεις που μπορεί να συνηγορήσουν υπέρ της διάγνωσης, περιλαμβάνουν:

• Πλήρη αρίθμηση αίματος (CBC)
• Τιμές της γλυκόζης στο αίμα
• Τιμές ασβεστίου στο αίμα

Παρα-κλινικές εξετάσεις που μπορεί να αναδείξουν τη φλεγμονή του παγκρέατος είναι:

• Αξονική τομογραφία της κοιλίας
• Μαγνητική τομογραφία της κοιλίας
• Υπέρηχος (4/5) της κοιλίας

Θεραπεία

Το θεραπευτικό σχήμα τις περισσότερες φορές περιλαμβάνει:

• Παυσίπονα
• Ενδοφλέβια χορήγηση υγρών
• Περιορισμός λήψης εκ του στόματος, τροφών ή υγρών, προς περιορισμό δραστηριοποίησης του παγκρέατος

Αναλόγως με την περίσταση, ένας σωλήνας εισάγεται μέσω της μύτης ή του στόματος στον στόμαχο, για την αφαίρεση του περιεχομένου του (ρινογαστρική αναρρόφηση). Η πράξη αυτή εκτελείται συνήθως στην περίπτωση επίμονου εμετού ή πολύ έντονου πόνου ή εμφάνισης παραλυτικού ειλεού.

Θεραπεύοντας την παθογόνο αιτία πρόκλησης όλης της κατάστασης, προλαμβάνουμε και κρίσεις υποτροπής αυτής.

Περιστασιακά κρίνεται απαραίτητη η ακτινολογική ή ενδοσκοπική θεραπεία για:

• Την παροχέτευση συλλογών υγρού εντός ή πέριξ του παγκρέατος
• Την αφαίρεση χολόλιθων
• Την αποκατάσταση της διόδου του παγκρεατικού πόρου σε περίπτωση απόφραξης αυτού.

Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, κρίνεται αναγκαία η χειρουργική αφαίρεση νεκρωτικού ή κατεστραμμένου από τη λοίμωξη, παγκρεατικού ιστού.


Πρόγνωση

Τα ήπια επεισόδια παγκρεατίτιδας – οι περισσότερες περιπτώσεις- υποχωρούν μέσα σε μια εβδομάδα. Ωστόσο κάποιες φορές η παγκρεατίτις μπορεί να μετατραπεί σε μια νοσηρή πάθηση.

Ο κίνδυνος θανάτου αυξάνει κατά:

• Την αιμορραγική παγκρεατίτιδα
• Ηπατική, καρδιακή ή νεφρική έκπτωση λειτουργίας
• Νεκρωτική παγκρεατίτιδα

Οι υποτροπές της νόσου είναι συχνές.



Επιπλοκές

• Το σύνδρομο της οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας(ARDS)
• Συλλογή υγρού στην περιτοναϊκή κοιλότητα (ασκίτης)
• Κύστες ή αποστήματα εντός του παγκρεατικού παρεγχύματος
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον οικογενειακό σας ιατρό αν:

• Έχετε έντονο πόνο, συνεχή κοιλιακό πόνο
• Παρουσιάσετε συμπτώματα της οξείας παγκρεατίτιδας

Πρόληψη

Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης παγκρεατίτιδας, λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα ως προς κάποιες παθολογικές καταστάσεις που οδηγούν σ’ αυτήν:

• Αποφυγή της ασπιρίνης για την αντιμετώπιση του πυρετού στα παιδιά, κυρίως στην περίπτωση μιας ιογενούς λοίμωξης, προς μείωση του κινδύνου εμφάνισης του συνδρόμου Reye
• Περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ
• Φροντίστε για τον εμπρόθεσμο εμβολιασμό των παιδιών έναντι της επιδημικής παγκρεατίτιδας και των λοιπών παιδικών νόσων (βλ.: ανοσοποίηση – γενική επισκόπηση)
• Λαμβάνεται τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας ως προς αποφυγή τραυματισμού της ομφαλικής (κοιλιακής) χώρας

Εάν εμφανίσετε οξεία παγκρεατίτιδα ως επακόλουθο της κατανάλωσης αλκοόλ, οφείλεται τον απόλυτο περιορισμό του στο μέλλον.

Εάν εμφανίσετε οξεία παγκρεατίτιδα ως επακόλουθο κάποιου φαρμακευτικού σκευάσματος, ο ιατρός σας πιθανότατα, να σας συστήσει την αποφυγή του στο μέλλον.

Θα ήταν σκόπιμο να απευθυνθείτε στη συμβουλευτική γενετική, αν επιθυμείτε να αποκτήσετε οικογένεια κι έχετε θετικό οικογενειακό ή ατομικό ιστορικό κυστικής ίνωσης.

Ορισμός

Η κυτταρίτιδα είναι μια συχνή λοίμωξη του δέρματος που προκαλείται από βακτηρίδια.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Δερματική λοίμωξη – βακτηριακή

Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Τα βακτηρίδια του σταφυλόκοκκου και του στρεπτόκοκκου, αποτελούν τις συχνότερες αιτίες πρόκλησης της κυτταρίτιδας.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, στην επιφάνεια του δέρματος, επιβιώνουν πολλοί τύποι βακτηριδίων. Ωστόσο, κατά τη σχάση του δέρματος, μπορεί να εισαχθούν βακτηρίδια στον οργανισμό και να προκαλέσουν λοίμωξη και φλεγμονή. Οι ιστοί του δέρματος στην προσβεβλημένη περιοχή, γίνονται ερυθροί, θερμοί, ερεθισμένοι κι επίπονοι.

Παράγοντες κινδύνου για την κυτταρίτιδα, είναι:

• Εκδορές ή απολέπιση του δέρματος μεταξύ των δακτύλων των ποδιών
• Ιστορικό περιφερικής αγγειακής νόσου
• Κάκωση ή τραύμα με σχάση του δέρματος (πληγές του δέρματος)
• Δήγματα (τσιμπήματα) εντόμων, ζώων ή ανθρώπων
• Έλκη λόγω σακχαρώδους διαβήτη ή απόφραξη της αιματικής ροής (ισχαιμία)
• Η χρήση κορτικοστεροειδών φαρμάκων ή φαρμακευτικών σκευασμάτων που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα
• Τραύμα πρόσφατης χειρουργικής επέμβασης

Συμπτώματα

• Πυρετός
• Σημεία λοίμωξης:

1. -Ρίγος, τρόμος (το γνωστό τρέμουλο)
2. -Αίσθημα κόπωσης
3. -Γενικά αίσθηση ασθένειας (κακουχία)
4. -Μυαλγίες
5. -Θερμό δέρμα, ιδρώτας

• Άλγος ή ευαισθησία στην περιοχή του εξανθήματος ή του τραύματος
• Ερύθημα ή φλεγμονή του δέρματος που αναπτύσσεται σε μέγεθος, καθώς εξαπλώνεται η λοίμωξη
• Πληγή ή ερύθημα (κηλίδα) του δέρματος

1. -Οξεία (απότομη) εμφάνιση
2. -Αναπτύσσεται ταχεία στο πρώτο 24ωρο
3. -Συνήθως με οξυαιχμα σύνορα

• Σφιχτή, γυαλιστερή, τεντωμένη / τραβηγμένη εικόνα του δέρματος
• Θερμότητα στην περιοχή του ερυθήματος

Άλλα συμπτώματα που ίσως εμφανιστούν σ’ αυτή την πάθηση:

• Απώλεια τριχών της περιοχής της λοίμωξης
• Δυσκαμψία των αρθρώσεων, λόγω οιδήματος των ιστών της άρθρωσης
• Ναυτία κι έμετος

Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις

Κατά τη διάρκεια μιας φυσικής εξέτασης, ο ιατρός ίσως ανακαλύψει:

• Ερύθημα, θερμότητα και οίδημα του δέρματος
• Οίδημα και παροχέτευση υγρών, εάν η λοίμωξη περιβάλλει κάποιο τραύμα του δέρματος
• Διογκωμένους, γειτονικούς στην κυτταρίτιδα, λεμφαδένες

Ο ιατρός σας, προφανώς να σημαδέψει τα όρια του ερυθήματος με στυλό, προκειμένου να παρακολουθήσει την εξάπλωση ή μη του ερυθήματος, κατά τις επόμενες ημέρες.

Εργαστηριακές εξετάσεις που μπορούν να διεξαχθούν:

• Καλλιέργεια αίματος
• Ποσοτικός προσδιορισμός του αίματος (CBC) / ορού

Θεραπεία

Κατά τη θεραπεία της κυτταρίτιδας, ίσως και να χρειαστεί ενδονοσοκομειακή αγωγή, εάν:

• Η κλινική σας εικόνα είναι βαριά (πολύ υψηλός πυρετός, διαταραχές της αρτηριακής πίεσης, ναυτία κι έμετοι που δεν υποχωρούν)
• Παρά τη λήψη αντιβιοτικής αγωγής, η λοίμωξη, επιδεινώνεται
• Δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού σας συστήματος (λόγω καρκίνου, HIV)
• Ύπαρξη λοίμωξης στη γύρω περιοχή των οφθαλμών

Τις περισσότερες φορές, η φαρμακευτική αγωγή με δια του στόματος λήψη αντιβιοτικών και στενή παρακολούθηση, επαρκεί. Η θεραπεία εστιάζεται στον έλεγχο / περιορισμό της λοίμωξης και στη πρόληψη επιπλοκών.

Ίσως χρειαστεί να λάβετε αντιβιοτικά ως προς αντιμετώπιση της λοίμωξης και παυσίπονα / αναλγητικά, για την καταστολή του πόνου.

Η ανύψωση της προσβεβλημένης περιοχής υψηλότερα του νοητού επιπέδου της καρδιάς, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του οιδήματος. Αναπαυτείτε έως τη βελτίωση των συμπτωμάτων σας.

Προσδοκίες

Είναι πολύ πιθανό να επέλθει ίαση εντός 7 – 10 ημερών θεραπευτικής αγωγής. Η κυτταρίτιδα ίσως να είναι πιο σοβαρής μορφής σε ασθενείς χρόνιων νοσημάτων και σε άτομα ευάλωτα σε λοιμώξεις λόγω της δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος (ανοσοκατεσταλμένοι).

Άτομα με μυκητισιακές λοιμώξεις των άκρων ποδών, πιθανότατα να εμφανίζουν υποτροπιάζουσα κυτταρίτιδα.



Επιπλοκές

• Οστική λοίμωξη (οστεομυελίτιδα)
• Φλεγμονή των λεμφαγγείων (λεμφαγγειίτιδα)
• Μηνιγγίτιδα (εφόσον παρουσιαστεί κυτταρίτιδα στην περιοχή του προσώπου)
• Σήψη, σοκ
• Νέκρωση των ιστών (γάγγραινα)

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν:

• Παρουσιάσετε συμπτώματα κυτταρίτιδας
• Ενώ λαμβάνετε αγωγή για την κυτταρίτιδα, εμφανίσετε νέα συμπτώματα, όπως επίμονο πυρετό, ζάλη, λήθαργο, φυσαλίδες επάνω στην έκταση της κυτταρίτιδας ή ερυθρές γραμμώσεις με τάση εξάπλωσης.

Αναζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια, αν η κυτταρίτιδα εντοπίζεται στην περιοχή του προσώπου.


Πρόληψη

Προστατέψτε το δέρμα σας:

• Ενυδατώνωντάς το με κρέμες και λοσιόν, προς αποφυγή σχάσης της
• Φορώντας υποδήματα με καλή εφαρμογή και ικανοποιητική άνεση των άκρων ποδών
• Μαθαίνοντας να περικόπτεται σωστά τους όνυχες των άκρων ποδών, ώστε να μη βλάπτετε το δέρμα της γύρω περιοχής
• Φορώντας τον κατάλληλο προστατευτικό εξοπλισμό όταν δουλεύετε ή ασκείστε σωματικά

Αν παρουσιάσετε πληγές στο δέρμα σας:

• Πλύνετε προσεκτικά το τραύμα με νερό και σαπούνι
• Επικαλύψτε το τραύμα και κάνετε καθημερινές αλλαγές έως τη δημιουργία εσχάρας
• Παρακολουθήστε τη πληγή για τυχόν εμφάνιση ερυθρότητας, άλγους, παροχέτευσης υγρών ή άλλα σημεία φλεγμονής

Ορισμός

Η γρίπη πρόκειται για μεταδιδόμενη λοίμωξη της ρινός, του φάρυγγα και των πνευμόνων, η οποία οφείλεται στον ιό της γρίππης.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Η γρίππη, Influenza (γρίπη) Α, Influenza (γρίππη) Β,


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Σε ήπιες θερμοκρασίες, η γρίπη Α εμφανίζεται συνήθως κατά τις αρχές του χειμώνα και τις αρχές της άνοιξης. Η γρίππη Β μπορεί να εμφανιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Είναι σύνηθες, η γρίπη να μεταδοθεί μέσω εισπνοής σταγονιδίων από βήχα ή φτέρνισμα. Λιγότερο συχνή, είναι η μετάδοση από επαφή με επιφάνεια επιμολυσμένη με ιό (χειρολαβή ή ακουστικό τηλεφώνου) και κατόπιν αγγίξουμε το στόμα μας, τη ρίνη ή τους οφθαλμούς.

Τα συμπτώματα εκδηλώνονται 1 -7 ημέρες αργότερα (συνήθως μεταξύ 2 – 3 ημερών). Η γρίπη έχει μεγάλο βαθμό μεταδοτικότητας, καθ’ ότι μεταδίδεται μέσω του αέρα και πολλές φορές προσβάλλει ολόκληρες κοινότητες, προκαλώντας επιδημία κι αυτό με τη σειρά του, υψηλό βαθμό απουσίας των παιδιών από το σχολείο και των ενηλίκων από την εργασία τους. Πολλά παιδιά νοσούν μέσα σε 2 – 3 εβδομάδες αφού εμφανιστεί ο ιός στο σχολείο.

Οι περισσότεροι σημειώνουν βελτίωση εντός 1- 2 εβδομάδων, αλλά εκατοντάδες, νοσούν σε τέτοιο βαθμό που χρήζουν ενδονοσοκομειακή νοσηλεία. Περίπου 36.000 ασθενείς απεβιώνουν ετησίως από επιπλοκές της γρίππης.

Καθ’ ότι το συνάχι και η γρίπη εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα κι εμφανίζονται συνήθως την ίδια εποχή του χρόνου, πολλά άτομα συγχέουν αυτές τις δύο ασθένειες, αν και διαφέρουν σημαντικά. Πολλοί νοσούν από ένα απλό κρυολόγημα αρκετές φορές μέσα στο χρόνο, αλλά από τη γρίππη μόνον μία φορά μέσα σε λίγα χρόνια.

Πολλοί χρησιμοποιούν τον όρο «γρίπη στομάχου» για να περιγράψουν μια βακτηριακή ασθένεια, της οποίας ο έμετος και η διάρροια είναι τα κυριότερα συμπτώματα. Εσφαλμένα χρησιμοποιείται αυτός ο όρος, μιας και τα στομαχικά συμπτώματα δεν οφείλονται στον ιό της γρίππης. Οι λοιμώξεις που οφείλονται στον ιό της γρίππης είναι πρωτίστως αναπνευστικές λοιμώξεις.


Συμπτώματα

Η γρίπη εμφανίζεται αιφνίδια, με πυρετική κίνηση μεταξύ των 39˚C και 41˚C (ένας ενήλικας συχνά παρουσιάζει χαμηλότερο πυρετό απ’ ότι ένα παιδί). Ο πυρετός συνήθως διαρκεί από μία έως δύο ημέρες, αλλά μπορεί να διαρκέσει κι ως 5 ημέρες.

Άλλα συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Σωματικό άλγος
• Ρίγη
• Ζάλη
• Ερυθρότητα προσώπου
• Κεφαλαλγία
• Έλλειψη ενέργειας
• Ναυτία
• Έμετος

Κατά τη διάρκεια της 2ης – 4ης ημέρας της ασθένειας, τα συμπτώματα «ολόκληρου του σώματος» αρχίζουν να υποχωρούν και να κάνουν πιο έντονη την εμφάνισή τους τα αναπνευστικά συμπτώματα.

Το κυριότερο αναπνευστικό σύμπτωμα, είναι συνήθως ο ξηρός βήχας. Οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν κεφαλαλγία και πονόλαιμο. Η ρινική καταρροή (ρινικές εκκρίσεις) και το φτέρνισμα είναι σύνηθες.

Αυτά τα συμπτώματα (εξαιρουμένου του βήχα) υποχωρούν εντός 4 – 7 ημερών. Κάποιες φορές ο πυρετός επανέρχεται. Ο βήχας και η κόπωση συχνά επιμένουν για αρκετές εβδομάδες μετά την αποδρομή των λοιπών συμπτωμάτων.

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Απώλεια όρεξης
• Μυαλγίες και δυσκαμψία
• Ρινική συμφόρηση
• Εφίδρωση
• Επιδείνωση ή προσβολή από άλλη ασθένεια, όπως άσθμα ή καρδιακή ανεπάρκεια

Σημεία κι εξετάσεις

Μια λεπτομερής φυσική εξέταση, βοηθά στην εκτίμηση του ασθενούς αν νοσεί ή όχι από τη γρίπη. Σε κάποιες περιπτώσεις που ο ιατρός υποπτεύεται πνευμονία, διεξάγεται ακτινογραφία θώρακος.

Ίσως χρειαστούν περαιτέρω αιματολογικές εξετάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν ποσοτικό προσδιορισμό του αίματος, καλλιέργεια αίματος και πτυέλων.

Η συνηθέστερη μέθοδος διάγνωσης της γρίπης είναι μια εξέταση ανίχνευσης αντιγόνου, η οποία διεξάγεται από συλλογή εκκριμάτων από τη ρίνη και το φάρυγγα κι αποστέλλοντας τη προς εξέταση.

Τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων διατίθενται ταχύτατα και βοηθούν να καθοριστεί εάν ο ασθενής χρήζει συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή. Ωστόσο, αν ο ιός τη γρίπης έχει εξαπλωθεί εντός μιας κοινότητας, η διάγνωση συχνά τίθεται κατόπιν ταυτοποίησης των συμπτωμάτων δίχως την διεξαγωγή περαιτέρω εξετάσεων.


Θεραπεία

Αν νοσείτε από ήπια ασθένεια και δεν ανήκετε σε ομάδες υψηλού κινδύνου, λάβετε τα παρακάτω μέτρα:

• Αναπαυθείτε
• Λάβετε φαρμακευτικά σκευάσματα που ανακουφίζουν τα συμπτώματα και σας βοηθούν να αναπαυθείτε
• Καταναλώνετε πολλά υγρά
• Αποφύγετε τη λήψη ασπιρίνης (ιδίως οι έφηβοι και τα παιδιά)
• Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ και καπνού
• Αποφύγετε τα αντιβιοτικά (μονάχα αν κρίνεται απαραίτητο για την αντιμετώπιση άλλης πάθησης)

Αν η διάγνωση της γρίππης τεθεί εντός 48 ωρών μετά την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων, κι ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου εμφάνισης επιπλοκών, τα αντιϊκά φαρμακευτικά σκευάσματα, θα σας βοηθήσουν να μειώσετε τη διάρκεια των συμπτωμάτων σας, κατά μία ημέρα.

Τα παιδιά συνήθως δε χρήζουν θεραπευτικής αγωγής, αν και σε μεμονωμένες περιπτώσεις που η διάγνωση τεθεί έγκαιρα και το παιδί – ασθενής ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου, τότε μπορεί να λάβει θεραπευτική αγωγή.

Η αγωγή θα βοηθήσει μονάχα αν λήφθηκε έγκαιρα κι αν η ασθένεια πράγματι πρόκειται για γρίπη. Δε θα βοηθήσει καθόλου αν πρόκειται για ένα απλό κρυολόγημα.


Πρόγνωση

Άτομα οποιασδήποτε ηλικίας μπορούν να παρουσιάσουν επιπλοκές από τη γρίπη, αλλά αυτοί που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου διαθέτουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

• Ηλικία άνω των 60 ετών
• Παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 2 ετών
• Εγκυμονούσες γυναίκες άνω των τριών μηνών κατά τη περίοδο έξαρσης της γρίπης
• Άτομα που ζουν σε κέντρα φροντίδας επί μακρά χρονική περίοδο
• Άτομα με χρόνια καρδιοπάθεια, διαταραχές των νεφρών ή πνευμόνων, σακχαρώδη διαβήτη ή χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα

Άτομα που δε πάσχουν από άλλες παθολογικές καταστάσεις (υγιής), σημειώνουν υποχώρηση των συμπτωμάτων τους μέσα σε 7 – 10 ημέρες.


Επιπλοκές

Πιθανές επιπλοκές, κυρίως των ασθενών που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, περιλαμβάνουν:

• Πνευμονία
• Εγκεφαλίτιδα (λοίμωξη του εγκεφάλου)
• Βρογχίτιδα
• Λοιμώξεις των παραρρίνιων κόλπων
• Ωτικές λοιμώξεις

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον ιατρό σας αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου εμφάνισης συμπτωμάτων της γρίπης ή αν η κατάστασή σας επιδεινωθεί σοβαρά.


Πρόληψη

Συστήνεται ετήσιος εμβολιασμός στα παιδιά άνω των 6 μηνών, στους έφηβους και στους ενήλικες.

Το εμβόλιο διατίθεται σε εφ΄ άπαξ ενέσιμη μορφή ή σε ρινική εισπνεόμενη μορφή.

Ορισμός

Το Υποβολαιμικό σοκ αποτελεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης και χαρακτηρίζεται από μαζική απώλεια αίματος και σωματικών υγρών με αποτέλεσμα να μην μπορεί η καρδιά να στείλει αρκετό αίμα στο σώμα. Αυτός ο τύπος σοκ μπορεί να αναγκάσει πολλά όργανα να πάψουν να λειτουργούν.


Εναλλακτικοί όροι

Σοκ - Υποβολαιμικό


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η απώλεια 1/5 περίπου της συνολικής ποσότητας αίματος από το σώμα προκαλεί υποβολεμικό σοκ.

Η απώλεια αίματος μπορεί να οφείλεται σε:

• Αιμορραγία από κοψίματα
• Αιμορραγία από άλλους τραυματισμούς
• Εσωτερική αιμορραγία, όπως του γαστρεντερικού σωλήνα

Η ποσότητα του αίματος στο σώμα σας μπορεί να μειωθεί δραματικά αν χάσετε πάρα πολλά υγρά, κάτι που μπορεί να συμβεί μετά από:

• Εγκαύματα
• Διάρροια
• Εμετό

Συμπτώματα

• Ανησυχία ή αναστάτωση
• Κρύο, υγρό δέρμα
• Σύγχυση
• Μειωμένη παραγωγή ούρων ή ανουρία
• Γενική αδυναμία
• Ωχρότητα δέρματος
• Γρήγορη αναπνοή
• Εφίδρωση, υγρό δέρμα
• Απώλεια αισθήσεων

Όσο μεγαλύτερη και ταχύτερη η απώλεια αίματος, τόσο εντονότερα τα συμπτώματα του σοκ.



Ενδείξεις και εξετάσεις

Η κλινική εξέταση διαπιστώνει ενδείξεις σοκ, όπως:

• Χαμηλή πίεση
• Χαμηλή θερμοκρασία σώματος
• Γρήγορο σφυγμό

Οι εξετάσεις που μπορούν να γίνουν περιλαμβάνουν:

• Γενική εξέταση αίματος
• Αξονική τομογραφία ή ακτινογραφίες ύποπτων περιοχών
• Ηχοκαρδιογράφημα
• Ενδοσκόπηση
• Καθετηριασμό δεξιάς καρδιάς (μέθοδος Swan-Ganz)

Θεραπεία

Αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια. Στο μεταξύ, ακολουθήστε αυτά τα βήματα:

• Φροντίστε να είναι ο ασθενής άνετα και ζεστά (για να αποφύγει την υποθερμία).
• Ξαπλώστε τον ασθενή οριζόντια με τα πόδια του ελαφρά ανυψωμένα ώστε να διευκολύνεται η κυκλοφορία του αίματος. Ωστόσο, εάν ο ασθενής έχει τραυματιστεί στο κεφάλι, τον λαιμό, την πλάτη ή τα πόδια, δεν πρέπει να τον μετακινήσετε εκτός αν είναι η ζωή του είναι σε άμεσο κίνδυνο.
• Μην του δώσετε υγρά από το στόμα.
• Εάν ο ασθενής έχει πάθει αλλεργική αντίδραση, αντιμετωπίστε την αλλεργική αντίδραση, εάν ξέρετε πώς.
• Εάν ο ασθενής πρέπει να μεταφερθεί, προσπαθήστε να τον κρατήσετε σε οριζόντια θέση, με το κεφάλι κάτω και τα πόδια ψηλότερα. Σταθεροποιήστε το κεφάλι και τον λαιμό του πριν μετακινήσετε έναν άνθρωπο που έχει πιθανόν τραυματιστεί στη σπονδυλική στήλη.

Στόχος της νοσηλείας στο νοσοκομείο είναι η αναπλήρωση του αίματος και των υγρών, με την εφαρμογή ενδοφλέβιου ορού στον βραχίονα.
Μπορεί να χρειάζεται η χορήγηση φαρμάκων όπως η ντοπαμίνη, η ντομπουταμίνη, η επινεφρίνη και η νορεπινεφρίνη, για την αύξηση της πίεσης και της παραγωγής αίματος από την καρδιά.


Άλλες θεραπείες για την αντιμετώπιση του σοκ είναι:

• Μηχανική παρακολούθηση της καρδιάς, συμπεριλαμβανομένου του καθετηριασμού δεξιάς καρδιάς (Swan-Ganz)
• Xρήση καθετήρα για τη συγκέντρωση και έλεγχο της παραγωγής ούρων

Πρόγνωση

Το υποβολεμικό σοκ είναι πάντα μια ιατρική έκτακτη ανάγκη. Ωστόσο, τα συμπτώματα και η εξέλιξη μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με:

• Τον όγκο αίματος που χάνεται
• Τον ρυθμό απώλειας του αίματος
• Την ασθένεια ή τον τραυματισμό που προκαλεί την απώλεια αίματος

Γενικά, οι ασθενείς με ηπιότερο σοκ έχουν καλύτερες πιθανότητες από εκείνους με σοβαρό σοκ. Στις περιπτώσεις σοβαρού σοκ, μπορεί να επέλθει ο θάνατος ακόμη κι αν υπάρξει άμεση ιατρική βοήθεια. Οι ηλικιωμένοι έχουν λιγότερες πιθανότητες να επανέλθουν μετά από σοκ.


Επιπλοκές

• Βλάβη στα νεφρά
• Βλάβη στον εγκέφαλο

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Το υποβολεμικό σοκ είναι επείγον ιατρό περιστατικό ! Καλέστε το 166 ή πηγαίνετε τον ασθενή στα Επείγοντα Περιστατικά νοσοκομείου.


Πρόληψη

Η πρόληψη του σοκ είναι ευκολότερη από την αντιμετώπισή του αφού συμβεί. Η άμεση αντιμετώπιση της αίτιας που το προκάλεσε, μειώνει τον κίνδυνο σοβαρού σοκ. Αν δοθούν άμεσα οι πρώτες βοήθειες, το υποβολεμικό σοκ μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο.

Ορισμός

Το άσθμα αποτελεί μια φλεγμονώδη πάθηση των αεραγωγών, που προκαλεί κρίσεις συριγμού, διακοπές αναπνοής, αίσθηση θωρακικής / στερνικής σύσφιξης και βήχα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Βρογχικό άσθμα, Άσθμα που εκλύεται με την άσκηση.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Το άσθμα οφείλεται σε φλεγμονή των αεραγωγών. Κατά τη διάρκεια μιας ασθματικής κρίσης, οι μύες που περιβάλλουν τους αεραγωγούς, συσπώνται, ενώ ο βλεννογόνος των αεραγωγών διογκώνεται. Κατ΄ αυτό τον τρόπο, μειώνεται σημαντικά η δίοδος του αέρα και προκαλούνται ήχοι συριγμού.

Η πλειοψηφία των ασθενών με άσθμα εμφανίζουν κρίσεις συριγμού, ανεξάρτητα των ασυμπτωματικών χρονικών περιόδων. Άλλοι ασθενείς, παρουσιάζουν μακράς χρονικής διάρκειας δυσκολίες στην αναπνοή, με παράλληλα επεισόδια έντονης δυσχέρειας στην αναπνοή. Σε άλλους, το κύριο σύμπτωμα αποτελεί ο βήχας. Οι ασθματικές κρίσεις δύναται να διαρκούν από λίγα λεπτά έως και μερικές ημέρες και μπορούν να λάβουν κρίσιμη μορφή, εάν οι αεραγωγοί παρουσιάζουν βαριά απόφραξη.

Στην περίπτωση ευαίσθητων ατόμων, τα συμπτώματα του άσθματος μπορούν να προκληθούν με την εισπνοή αλλεργιογόνων ουσιών (ονομάζονται αλλεργιογόνες ή εκλυτικές ουσίες).

Κύριοι εκλυτικοί παράγοντες του άσθματος είναι:

• Ζώα (το τρίχωμα των κατοικίδιων ή η πιτυρίδα τους)
• Σκόνη
• Κλιματιστικές αλλαγές (συνήθως το ψυχρό κλίμα)
• Χημικά στον αέρα ή στα τρόφιμα
• Άσκηση
• Μούχλα
• Γύρη
• Αναπνευστικές λοιμώξεις, όπως το κοινό συνάχι
• Έντονοι συναισθηματισμοί (άγχος)
• Κάπνισμα καπνού

Η ασπιρίνη, καθώς κι άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη σκευάσματα (ΜΣΑΦ) ενοχοποιούνται για την πρόκληση άσθματος σε κάποιους ασθενείς.

Αρκετοί εκ των ασθματικών ασθενών έχουν θετικό ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, όπως ο πολύ υψηλός πυρετός (αλλεργική ρινίτιδα) ή το έκζεμα. Άλλοι πάλι δεν έχουν κανένα ιστορικό αλλεργιών.


Συμπτώματα

• Βήχας με ή χωρίς την παραγωγή πτυέλων
• Εισολκή της επιδερμίδας των μεσοπλεύριων διαστημάτων κατά την αναπνοή (μεσοπλεύριες αντιδράσεις)
• Δυσχέρεια αναπνοής η οποία επιδεινώνεται με την άσκηση ή τη δραστηριότητα
• Συριγμός

1. παρουσιάζεται κατά επεισόδια
2. ίσως είναι πιο έντονος κατά τη διάρκεια της νύχτας ή νωρίς το πρωί
3. ίσως υποχωρήσει αυτόματα
4. βελτιώνεται με τη χρήση σκευασμάτων που προκαλούν διάνοιξη των αεραγωγών (βρογχοδιασταλτικά)
5. επιδεινώνεται με την αναπνοή σε ψυχρό περιβάλλον
6. επιδεινώνεται με την άσκηση
7. επιδεινώνεται κατά το στερνικό καύσο (αναγωγή)
8. εμφανίζεται συνήθως αιφνίδια

Συμπτώματα επείγουσας σημασίας:

• κυανό χρώμα των χειλέων και του προσώπου
• μειωμένο επίπεδο εγρήγορσης, όπως βαριά ζάλη ή σύγχυση κατά τη διάρκεια ασθματικής κρίσης
• υπερβολικά έντονη δυσχέρεια αναπνοής
• ταχυπαλμία
• έντονο άγχος που οφείλεται στη δυσχέρεια αναπνοής
• εφίδρωση

Επί πρόσθετα συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύουν τη νόσο είναι:

• παθολογικό σχήμα αναπνοής – η εκπνοή διαρκεί δυόμισι φορές περισσότερο απ’ ότι η εισπνοή
• παροδική διακοπή της αναπνοής
• θωρακικό άλγος
• ρινική συμφόρηση
• συσφιγκτικό αίσθημα στη στερνική χώρα

Σημεία κι εξετάσεις

Οι εξετάσεις για αλλεργία μπορεί να αποβούν ωφέλιμες, προσδιορίζοντας τα αλλεργιογόνα ατόμων με επίμονο άσθμα. Συχνά αλλεργιογόνα περιλαμβάνουν την πιτυρίδα κατοικίδιων ζώων, τους κόκκους σκόνης, τα κατσαριδοκτόνα αλλεργιογόνα, τη μούχλα και τη γύρη. Συχνοί παράγοντες που προκαλούν αναπνευστικό ερεθισμό αποτελούν ο καπνός του τσιγάρου, το καυσαέριο κι ο καπνός από την καύση ξύλου ή υγραερίου.

Ο ιατρός θα ακροαστεί με στηθοσκόπιο τους πνεύμονες. Το πιθανότερο είναι να γίνουν αντιληπτοί ήχοι / ψιθυρίσματα που συνδέονται με το άσθμα. Πάρα ταύτα, το αναπνευστικό ψιθύρισμα παραμένει φυσιολογικό στα μεσοδιαστήματα των κρίσεων άσθματος.

Οι εξετάσεις που διεξάγονται περιλαμβάνουν:

• αρτηριακά αέρια αίματος
• αιματολογικές εξετάσεις για προσδιορισμό της τιμής των ηωσινόφιλων (μια υπο-ομάδα των λευκοκυττάρων) και των IgE (έναν τύπο πρωτεΐνης του ανοσοποιητικού συστήματος που ονομάζεται ανοσοσφαιρίνη)
• ακτινογραφία θώρακος
• εξετάσεις πνευμονικής λειτουργίας
• μέτρηση μέγιστης εκπνευστικής ροής

Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας αποτελεί η αποφυγή των εκλυτικών ουσιών και η αντιμετώπιση της φλεγμονής των αεραγωγών. Η καλή συνεργασία με τον ιατρό σας, θα σας βοηθήσει να οργανώσετε ένα σχήμα αποφυγής των εκλυτικών παραγόντων του άσθματος και παρακολούθησης των συμπτωμάτων σας.

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι φαρμακευτικών σκευασμάτων για τη θεραπεία του άσθματος:

• μακράς – δράσης φάρμακα για την πρόληψη των κρίσεων
• ταχείας – ανακούφισης φάρμακα για χορήγηση κατά τη διάρκεια των κρίσεων

Η πρώτη κατηγορία φαρμάκων χορηγείται σε τακτική βάση προς πρόληψη των κρίσεων κι όχι για την αντιμετώπισής τους. Τέτοια φαρμακευτικά σκευάσματα περιλαμβάνουν:

• εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή για την αντιμετώπιση της φλεγμονής
• αναστολείς της λευκοτριένης
• μακράς – δράσης βρογχοδιασταλτικά για τη διατήρηση του εύρους των αεραγωγών
• ομιλιζουμάβη, η οποία «μπλοκάρει» τη δίοδο του αναπνευστικού συστήματος που είναι υπεύθυνη για την έκλυση των συμπτωμάτων του άσθματος
• νατριούχος χρωμολύνη ή νατριούχος νεδοχρωμίλη
• αμινοφυλλίνη ή θεοφυλλίνη (δεν έχουν ευρεία χρήση όπως στο παρελθόν)
• κάποιες φορές χορηγείται μονή θεραπεία με σκεύασμα που συνδυάζει στεροειδή και βρογχοδιασταλτικά

Τα ταχείας – ανακούφισης ή διάσωσης φαρμακευτικά σκευάσματα έχουν εφαρμογή στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια της κρίσης. Αυτά περιλαμβάνουν:

• ταχείας – δράσης βρογχοδιασταλτικά (εισπνεόμενα)
• κορτικοστεροειδή, όπως η μεθυλπρεδνισολόνη, τα οποία δύναται να χορηγηθούν ενδοφλέβια κι άμεσα κατά τα διάρκεια βαριάς κρίσης, σε συνδυασμό με άλλα εισπνεόμενα σκευάσματα

Σε άτομα με ήπια συμπτωματολογία άσθματος (και μικρή συχνότητα κρίσεων) χορηγούνται ταχείας ανακούφισης σκευάσματα, όποτε κρίνεται αναγκαίο. Στα άτομα με επίμονο άσθμα χορηγούνται μακράς δράσης σκευάσματα σε μόνιμη τακτική βάση για την πρόληψη των συμπτωμάτων. Η βαριά κρίση άσθματος απαιτεί ιατρική εξέταση και πιθανότητα νοσηλεία, ενδοφλέβια χορήγηση φαρμάκων κι οξυγονοθεραπεία.

Η μέτρηση μέγιστης εκπνευστικής ροής αποτελεί μια απλή τεχνική προσδιορισμού της ταχύτητας απελευθέρωσης του εισπνεόμενου αέρα από τους πνεύμονες. Το τελευταίο παίζει ρόλο στη διάγνωση αρχόμενης κρίσης, και πολλές φορές χωρίς την παρουσία κανενός συμπτώματος. Οι μετρήσεις αυτές μπορούν να συντελέσουν στην ένδειξη χορήγησης φαρμάκων ή λήψης άλλων απαραίτητων μέτρων. Οι τιμές της μέγιστης εκπνευστικής ροής ενός ατόμου, που κυμαίνονται από 50 – 80% των μέγιστων τιμών που έχει παρουσιάσει στο παρελθόν, αποτελούν σημείο μετρίου βαθμού ασθματικής κρίσης, ενώ τιμές κατώτερες από 50%, αποτελούν σημείο βαριάς κρίσης.


Πρόγνωση

Ίαση του άσθματος ουδέποτε επιτυγχάνεται, παρά μόνον βελτίωση των συμπτωμάτων με τη πάροδο του χρόνου. Με την αρμόδια αυτοσυντήρηση / αντιμετώπιση και θεραπευτική αγωγή, η πλειοψηφία των ασθενών που πάσχουν από άσθμα, βιώνουν μια φυσιολογική ζωή.


Επιπλοκές

Οι επιπλοκές του άσθματος μπορούν να λάβουν βαριά μορφή και περιλαμβάνουν:

• θάνατο
• μειωμένη ικανότητα για άσκηση κι ασχολία με άλλες δραστηριότητες
• έλλειψη ύπνου που οφείλεται στα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της νύχτας
• μόνιμες αλλαγές / διαταραχές της αναπνευστικής λειτουργίας
• μόνιμο βήχα
• δυσχέρεια αναπνοής που απαιτεί αναπνευστική υποστήριξη / αναπνευστήρα

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Κλείστε ραντεβού με τον ιατρό σας, εάν παρουσιάσετε συμπτώματα άσθματος.

Καλέστε τον ιατρό σας ή σπεύσατε στα επείγοντα ιατρεία εάν:

• μια κρίση άσθματος χρήζει περαιτέρω φαρμακευτικής αγωγής απ΄ ότι τη η συνιστώμενη
• τα συμπτώματα επιδεινώνονται ή δε βελτιώνονται με τη θεραπευτική αγωγή
• παρουσιάσετε δυσχέρεια αναπνοής ενώ μιλάτε
• η μέτρηση της μέγιστης εκπνευστικής ροής σας φτάνει το 50 - 80% των βέλτιστων προσωπικών σας μετρήσεων

Σπεύσατε στα επείγοντα αν:

• παρουσιάσατε ζάλη ή σύγχυση
• αναπτύξετε κρίσιμη δυσχέρεια αναπνοής κατά την ανάπαυση
• η μέτρηση της μέγιστης εκπνευστικής ροής, είναι μικρότερη του 50% των βέλτιστων προσωπικών σας μετρήσεων
• αντιμετωπίζετε έντονο θωρακικό άλγος

Πρόληψη

Τα συμπτώματα του άσθματος περιστασιακά μπορούν να βελτιωθούν, με την αποφυγή γνωστών εκλυτικών παραγόντων και ουσιών που προκαλούν ερεθισμό των αεραγωγών.

Το κρεβάτι μπορεί να καλυφθεί με επένδυση κατά της αλλεργίας, προκειμένου να μειωθεί η έκθεσή του στους κόκκους σκόνης. Η αφαίρεση των χαλιών και η τακτική χρήση της ηλεκτρικής σκούπας επίσης βοηθούν. Τα απορρυπαντικά και τα προϊόντα καθαρισμού στην οικία είναι προτιμητέο να είναι άοσμα.

Διατηρώντας χαμηλά επίπεδα υγρασίας κι επισκευάζοντας διαρροές, μειώνετε τις πιθανότητες ανάπτυξης μικροοργανισμών, όπως της μούχλας. Διατηρείτε την οικία σας καθαρή και τα τρόφιμα σε συσκευασίες εκτός των υπνοδωματίων – γεγονός που μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης κατσαριδών, οι οποίες εκλύουν τις κρίσεις άσθματος σε κάποια άτομα.

Ένα κάποιο άτομο είναι αλλεργικό σε ένα ζώο (κατοικίδιο), που δε δύναται να απομακρυνθεί από την οικία, το ζώο δεν πρέπει να έχει πρόσβαση στο δωμάτιο του πάσχοντος. Υλικά «φιλτραρίσματος» μπορούν να τοποθετηθούν στις εξόδους θέρμανσης, προκειμένου να παγιδευτεί η πιτυρίδα του κατοικίδιου.

Απομακρύνοντας τον καπνό τσιγάρου από μια οικία, αποτελεί το μόνο σημαντικό μέτρο που οφείλει να λάβει μια οικογένεια, για να βοηθήσει ένα παιδί με άσθμα. Το κάπνισμα εκτός του σπιτιού δεν επαρκεί. Τα μέλη της οικογένειας και οι επισκέπτες που καπνίζουν εκτός του σπιτιού, μεταφέρουν υπολείμματα καπνού εντός του σπιτιού με τα ρούχα τους και τα μαλλιά τους – γεγονός που και πάλι μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα άσθματος.

Άτομα που πάσχουν οφείλουν επίσης να αποφεύγουν το καυσαέριο, τις βιομηχανικές σκόνες κι άλλους ερεθιστικούς καπνούς, όσον το δυνατόν περισσότερο.

Oρισμός

Η εμμηνόπαυση είναι η μεταβατική περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας κατά την οποία οι ωοθήκες της παύουν να παράγουν ωάρια, το σώμα της παράγει λιγότερα οιστρογόνα και προγεστερόνη, ενώ η έμμηνος ρύση της γίνεται ολοένα και σπανιότερη μέχρι που διακόπτεται οριστικά.

Εναλλακτικοί όροι

Περιεμμηνόπαυση, Μετεμμηνόπαυση


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η εμμηνόπαυση είναι ένα φυσικό γεγονός που εμφανίζεται κανονικά στις ηλικίες μεταξύ 45 και 55 χρόνων.
Όταν η εμμηνόπαυση είναι πλήρης (αποκαλούμενη μετεμμηνόπαυση) και δεν είχατε περίοδο για 1 χρόνο, δεν υπάρχει πλέον κίνδυνος εγκυμοσύνης.

Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης προκαλούνται από τις αλλαγές στα επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης. Οι ωοθήκες παράγουν λιγότερες τέτοιες ορμόνες με την πάροδο του χρόνου. Τα συγκεκριμένα συμπτώματα και πόσο σοβαρά είναι (ήπια, μέτρια ή έντονα) ποικίλλουν από γυναίκα σε γυναίκα.

Μια βαθμιαία μείωση των οιστρογόνων επιτρέπει γενικά στο σώμα σας να προσαρμοστεί βαθμιαία στις ορμονικές αλλαγές. Οι εξάψεις και η εφίδρωση είναι στη χειρότερη φάση τους στα πρώτα 1 - 2 χρόνια. Η εμμηνόπαυση μπορεί να διαρκέσει 5 ή και περισσότερα χρόνια.
Τα επίπεδα οιστρογόνων μπορούν να πέσουν ξαφνικά ως συνέπεια ορισμένων θεραπειών, όπως για παράδειγμα όταν αφαιρούνται χειρουργικά οι ωοθήκες (χειρουργική εμμηνόπαυση). Άλλα παραδείγματα είναι η χημειοθεραπεία και η θεραπεία του καρκίνου του μαστού με αντι-οιστρογόνα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα συμπτώματα μπορεί να είναι εντονότερα και να αρχίσουν πιο απότομα.

Ως αποτέλεσμα της πτώσης των ορμονικών επιπέδων, εμφανίζονται αλλαγές σε ολόκληρο το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα. Τα τοιχώματα του κόλπου χάνουν την ελαστικότητά τους και λεπταίνουν. Ο κόλπος γίνεται μικρότερος. Οι λιπαντικές εκκρίσεις του κόλπου γίνονται υδαρείς. Ο εξωτερικός γεννητικός ιστός λεπταίνει. Αυτό ονομάζεται ατροφία του αιδοίου.


Συμπτώματα

Σε ορισμένες γυναίκες, η περίοδος διακόπτεται ξαφνικά. Συνηθέστερα, σταματά σταδιακά με την πάροδο του χρόνου. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, οι περίοδοι γενικά έρχονται είτε συχνότερα από το κανονικό είτε αραιότερα. Αυτή η ανωμαλία μπορεί να διαρκέσει 1 - 3 χρόνια προτού τελικά παύσει εντελώς η εμμηνόρροια. Πριν από αυτό, ο κύκλος της περιόδου μπορεί να συντομευτεί και να έχει διάρκεια μόνο 3 εβδομάδων.

Τα κοινά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης είναι:

• Ταχυκαρδίες
• Εξάψεις
• Νυχτερινή εφίδρωση
• Αναψοκοκκινίσματα
• Προβλήματα στον ύπνο (αϋπνία)

Άλλα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης μπορεί να είναι:

• Μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, ενδεχομένως μειωμένη ανταπόκριση στη σεξουαλική διέγερση
• Αφηρημάδα (σε μερικές γυναίκες)
• Ανωμαλίες στην περίοδο
• Μεταβολές ψυχολογικής διάθεσης που περιλαμβάνουν ευερεθιστότητα, κατάθλιψη και νευρικότητα
• Διαρροή ούρων
• Κολπική ξηρότητα και πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
• Κολπικές μολύνσεις
• Πόνοι στις αρθρώσεις και αλλού
• Ανώμαλοι καρδιακοί παλμοί

Ενδείξεις και εξετάσεις

Εξετάσεις αίματος και ούρων μπορούν να χρησιμεύσουν για τη μέτρηση των αλλαγών στα επίπεδα των ορμονών που μπορεί να αποτελούν ενδείξεις για το πότε μια γυναίκα πλησιάζει στην εμμηνόπαυση ή έχει περάσει ήδη στην εμμηνόπαυση. Παραδείγματα τέτοιων εξετάσεων είναι:

• Οιστραδιόλη
• Θυλακιοτρόπος ορμόνη (FSH)
• Ωχρινοτρόπος ορμόνη (LH)

Η εξέταση της πυέλου μπορεί να δείξει μεταβολές στον βλεννογόνο του κόλπου που οφείλεται στα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων. Ο γιατρός μπορεί να σας κάνει και εξέταση οστικής πυκνότητας, αφού τα χαμηλά επίπεδα οστικής πυκνότητας συνδέονται με την οστεοπόρωση.


Θεραπεία

Η θεραπεία με ορμόνες μπορεί να είναι χρήσιμη εάν έχετε έντονα συμπτώματα όπως είναι οι εξάψεις, η νυχτερινή εφίδρωση, μεταπτώσεις ψυχολογικής διάθεσης ή κολπική ξηρότητα.

Συζητήστε λεπτομερώς με τον γιατρό σας την απόφαση να πάρετε ή όχι ορμόνες, ζυγίζοντας τους κινδύνους σε σχέση με τα πιθανά οφέλη. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στις πολλές επιλογές που υπάρχουν σήμερα εκτός από τη λήψη ορμονών. Κάθε γυναίκα είναι διαφορετική. Ο γιατρός σας πρέπει να γνωρίζει ολόκληρο το ιατρικό ιστορικό σας όταν εξετάζει την πιθανότητα ορμονικής θεραπείας.

Εάν έχετε μήτρα και αποφασίσετε να πάρετε οιστρογόνα, πρέπει να πάρετε και προγεστερόνη για να αποφύγετε τον καρκίνο του ενδομητρίου. Εάν δεν έχετε μήτρα, η προγεστερόνη δεν είναι απαραίτητη.

ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Διάφορες σημαντικές μελέτες έχουν εξετάσει τα οφέλη για την υγεία και τους κινδύνους της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου για καρκίνο του μαστού, έμφραγμα, εγκεφαλικό και θρόμβωση.

Οι τρέχουσες πρακτικές υποστηρίζουν τη χρήση ορμονικής υποκατάστασης για τη θεραπεία των εξάψεων. Συγκεκριμένες συστάσεις:

• Η θεραπεία μπορεί να αρχίσει μόνο σε γυναίκες που έχουν μπει πρόσφατα στην εμμηνόπαυση.
• Ορμονική θεραπεία δεν πρέπει να γίνεται σε γυναίκες που μπήκαν στην εμμηνόπαυση πριν από πολλά χρόνια.
• Το φάρμακο δεν πρέπει να λαμβάνεται για περισσότερα από 5 χρόνια.
• Οι γυναίκες που κάνουν ορμονική θεραπεία ανήκουν πιθανόν στην ομάδα χαμηλού κινδύνου για εγκεφαλικό, καρδιοπάθεια, θρόμβωση ή καρκίνο του μαστού.

Για να μειώσετε τους κινδύνους της ορμονικής θεραπείας με οιστρογόνα αλλά να αποκομίσετε τα οφέλη από τη θεραπεία, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει:

• Χρήση θεραπευτικών αγωγών οιστρογόνων ή προγεστερόνης που δεν περιέχουν τη μορφή προγεστερόνης που χρησιμοποιείται στη μελέτη
• Χορήγηση χαμηλότερης δόσης οιστρογόνων ή διαφορετικής μορφής οιστρογόνα (για παράδειγμα, κολπική κρέμα αντί για χάπι)
• Συχνές και τακτικές εξετάσεις της πυέλου και τεστ Pap για την ανίχνευση τυχόν προβλημάτων όσο το δυνατό νωρίτερα
• Συχνές και τακτικές φυσικές εξετάσεις, συμπεριλαμβανομένης εξέτασης του στήθους και μαστογραφίας

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
Διατίθενται φάρμακα που βοηθούν στις ψυχολογικές μεταπτώσεις, στις εξάψεις και σε άλλα συμπτώματα. Σε αυτά περιλαμβάνεται χαμηλή δοσολογία αντικαταθλιπτικών χαπιών όπως η παροξετίνη, η βενλαφαξίνη, η μπουπροπριόνη και η φλουοξετίνη, ή η κλονιδίνη που συνήθως χορηγείται για τον έλεγχο της υπέρτασης. Η γκαπαπεντίνη είναι επίσης αποτελεσματική για τις εξάψεις.


ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ
Το καλό νέο είναι ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι για να μειώσετε τα συμπτώματα που έχετε, χωρίς τη λήψη ορμονών:

• Να αποφεύγετε την καφεΐνη, το οινόπνευμα και τα πικάντικα φαγητά
• Να ντύνεστε ελαφρά
• Να καταναλώνετε προϊόντα σόγιας
• Να λαμβάνετε αρκετό ασβέστιο και βιταμίνη D είτε από τροφές ή/και από συμπληρώματα
• Να ασκήστε πολύ
• Να εκτελείτε καθημερινά τις ασκήσεις Κέγκελ για να ενισχύσετε τους μυς του κόλπου και της λεκάνης σας
• Να μάθετε να αναπνέετε βαθιά την ώρα που ξεκινάει μια έξαψη (δοκιμάστε να παίρνετε 6 αναπνοές ανά λεπτό)
• Να παραμείνετε σεξουαλικά ενεργή
• Να δείτε έναν ειδικό στον βελονισμό
• Να δοκιμάστε τεχνικές χαλάρωσης όπως η γιόγκα, το τάι τσι ή η περισυλλογή
• Να χρησιμοποιείτε λιπαντικά του κόλπου που έχουν βάση το νερό, όταν έχετε σεξουαλική επαφή

Επιπλοκές

Μπορεί να εκδηλωθεί αιμορραγία μετά την εμμηνόπαυση. Αυτή η αιμορραγία συνήθως δεν είναι ανησυχητική. Ωστόσο, ο γιατρός σας πρέπει πάντα να ελέγχει οποιαδήποτε αιμορραγία μετά την εμμηνόπαυση, επειδή μπορεί να αποτελεί ένα πρώτο σημάδι άλλων προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.

Τα μειωμένα επίπεδα οιστρογόνων συνδέονται επίσης με τα ακόλουθα μακροχρόνια αποτελέσματα:

• Απώλεια οστικής μάζας και ενδεχομένως οστεοπόρωση σε μερικές γυναίκες
• Μεταβολές στα επίπεδα χοληστερόλης και μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας εάν:

• Έχετε σταγόνες αίμα από τον κόλπο μεταξύ των περιόδων
• Είχατε 12 διαδοχικούς μήνες χωρίς περίοδο και ξαφνικά ξεκινά κολπική αιμορραγία ή βλέπετε σταγόνες αίματος από τον κόλπο

Πρόληψη

Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσική και αναμενόμενη φάση στη ζωή μιας γυναίκας και δεν πρέπει να εμποδίζεται. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι να μειωθούν ή και να εξαφανιστούν μερικά από τα συμπτώματά της.

Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο μακροχρόνιων προβλημάτων όπως η οστεοπόρωση και οι καρδιακές παθήσεις με τη λήψη των ακόλουθων μέτρων:

• Ελέγχετε την πίεσή σας, τη χοληστερίνη και άλλους παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις.
• Μην καπνίζετε. Το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει πρόωρη εμμηνόπαυση.
• Ακολουθείτε μια διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.
• Ασκήστε κανονικά. Οι λεγόμενες ασκήσεις αντίστασης ενισχύουν τα οστά και βελτιώνουν την ισορροπία.
• Εάν παρουσιάζετε πρόωρα σημάδια απώλειας οστικής μάζας, συζητήστε με τον γιατρό σας για τα φάρμακα που μπορούν να βοηθήσουν να ανακοπεί η περαιτέρω απώλεια.
• Παίρνετε ασβέστιο και βιταμίνη D.