Ορισμός

Ο ασκίτης ορίζεται από τη μη φυσιολογική συσσώρευση υγρού στην περιτοναΐκή χώρα.


Περιγραφή

Οξύς ασκίτης μπορεί να εμφανισθεί ως επιπλοκή σε περίπτωση τραύματος, έλκους, σκωλικοειδίτιδας, φλεγμονής του εντέρου ή άλλου κυλινδρικού οργάνου (εκκολπωματίτιδα). Η κατάσταση αυτή μπορεί να δημιουργηθεί όταν τα εντερικά υγρά, τα χολικά ή τα παγκρεατικά υγρά ή βακτηρίδια εισβάλλουν ή προκαλέσουν φλεγμονή στη μαλακή διάφανη μεμβράνη που καλύπτει το εσωτερικό της κοιλιάς. Ωστόσο, ο ασκίτης συχνότερα συνδέεται με ηπατοπάθειες και άλλες χρόνιες καταστάσεις.

Τύποι ασκίτη

Η κίρρωση του ήπατος, που είναι υπεύθυνη για το 80% των περιπτώσεων ασκίτη στις ΗΠΑ, προξενεί μια σειρά νοσογόνων αλλαγών που μειώνουν την ικανότητα των νεφρών να αποβάλλουν νάτριο με τα ούρα.

Ο παγκρεατικός ασκίτης αναπτύσσεται όταν μια κύστη που έχει παχιά, ινώδη τοιχώματα (ψευδοκύστη) σπάσει και επιτρέψει στα παγκρεατικά υγρά να εισβάλουν στην κοιλιακή κοιλότητα.

Ο χυλώδης ασκίτης χαρακτηρίζεται από τη γαλακτώδη εμφάνιση που προέρχεται από διαρροή λεμφαγγείων στην κοιλιακή κοιλότητα. Αν και ο χυλώδης ασκίτης προξενείτε μερικές φορές από τραύμα, χειρουργική επέμβαση στην κοιλιά, φυματίωση ή άλλη κοιλιακή μόλυνση, είναι συνήθως σύμπτωμα λεμφώματος ή άλλης μορφής καρκίνου.

Ο καρκίνος ευθύνεται για το 10% των περιπτώσεων ασκίτη στις ΗΠΑ. Είναι συνηθέστατα επακόλουθο μιας νόσου που προέρχεται από το περιτόναιο (περιτοναϊκή καρκινομάτωση) ή μεταστατικού καρκίνου από άλλο σημείο του σώματος.

Ο ενδοκρινής και ο νεφρικός ασκίτης είναι σπάνιες διαταραχές. Ο ενδοκρινής ασκίτης, μερικές φορές σύμπτωμα διαταραχής του ενδοκρινούς συστήματος, προσβάλλει και γυναίκες που κάνουν χρήση φαρμάκων γονιμότητας. Νεφρικός ασκίτης αναπτύσσεται όταν τα επίπεδα της λευκωματίνης στο αίμα πέσουν κάτω από το φυσιολογικό. Η λευκωματίνη είναι η σπουδαιότερη πρωτεΐνη στο πλάσμα του αίματος. Λειτουργεί για τη συγκράτηση υγρών εντός των αιμοφόρων αγγείων.



Αιτίες

Οι δύο σημαντικότεροι παράγοντες στη δημιουργία ασκίτη εξαιτίας χρόνιας ηπατοπάθειας είναι:

• Χαμηλά επίπεδα λευκωματίνης στο αίμα που αλλάζουν τη πίεση που είναι αναγκαία για την πρόληψη της ανταλλαγής υγρών (οσμωτική πίεση). Αυτή η αλλαγή στην πίεση επιτρέπει στο υγρό να διαρρεύσει από τα αιμοφόρα αγγεία.
• Αύξηση στην πίεση εντός των διακλαδώσεων της πυλαίας φλέβας που διατρέχουν το ήπαρ (πυλαία υπέρταση). Η πυλαία υπέρταση προκαλείται από τις ουλές που δημιουργεί η κίρρωση. Το αίμα που δεν μπορεί να κυκλοφορήσει από το ήπαρ εξαιτίας της αυξημένης πίεσης, χύνεται στην κοιλιά και προκαλεί ασκίτη.

Άλλες καταστάσεις που συμβάλλουν στη δημιουργία ασκίτη είναι:

• Ηπατίτιδα
• Καρδιακή ή νεφρική ανεπάρκεια
• Φλεγμονή και ινώδης σκλήρυνση του σάκου που περικλείει την καρδιά (συσφικτική περικαρδίτιδα)

Άτομα που πάσχουν από συστηματικό ερυθηματώδη λύκο αλλά δεν έχουν ηπατική ασθένεια ή πυλαία υπέρταση, σε ορισμένες περιπτώσεις εμφανίζουν ασκίτη. Δυσλειτουργία του θυρεοειδούς μερικές φορές προκαλεί έντονο ασκίτη ενώ η φλεγμονή του παγκρέατος (παγκρεατίτιδα) σπάνια προξενεί σημαντική συσσώρευση υγρού.


Συμπτώματα

Η μικρή ποσότητα υγρού στην κοιλιά συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Η μεγάλη συσσώρευση όμως μπορεί να προκαλέσει:

• Ραγδαία αύξηση βάρους
• Κοιλιακή δυσφορία και διόγκωση
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Πρήξιμο στους αστραγάλους

Διάγνωση

Το δέρμα είναι πολύ τεντωμένο όταν η κοιλιά περιέχει μεγάλες ποσότητες υγρού. Ο ομφαλός διογκώνεται ή είναι τελείως επίπεδος και όταν ο γιατρός ‘χτυπήσει’ την κοιλιά, παράγεται υπόκωφος ήχος. Το ασκιτικό υγρό μπορεί να προκαλέσει τη διόγκωση των λαγόνων.

Η φυσική εξέταση συνήθως δίνει τη δυνατότητα στον γιατρό να διακρίνει τον ασκίτη από την εγκυμοσύνη, τα εντερικά αέρια, την παχυσαρκία ή τους όγκους των ωοθηκών. Το κοιλιακό υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία μπορούν να ανιχνεύσουν ακόμα και πολύ μικρές ποσότητες υγρού. Η εργαστηριακή ανάλυση του υγρού με την εισαγωγή βελόνας στο κοιλιακό τοίχωμα (διαγνωστική παρακέντηση) μπορεί να βοηθήσει στη εξακρίβωση της συσσώρευσης.

Θεραπεία

Η κατάκλιση ελαχιστοποιεί την ποσότητα του αλατιού που απορροφούν τα νεφρά, γι’ αυτό η θεραπεία συνήθως ξεκινά με παραμονή στο κρεβάτι και δίαιτα χαμηλή σε αλάτι. Διουρητικά φάρμακα μπορούν να χορηγηθούν αν η αρχική θεραπεία δεν είναι αποτελεσματική. Το βάρος και η παραγωγή ούρων των ασθενών που χρησιμοποιούν διουρητικά πρέπει να παρακολουθείται στενά για σημάδια:

• Mαζικής απώλειας αίματος ή υγρών (hypovolemia).
• Aσυνήθιστα υψηλής συγκέντρωσης αζωτούχων συστατικών στο αίμα (azotemia).
• Ανισορροπίας στο κάλιο.
• Υψηλής συγκέντρωσης νατρίου. Αν ο ασθενής καταναλώνει περισσότερο αλάτι από όσο μπορούν να αποβάλουν τα νεφρά, θα πρέπει να του χορηγηθούν μεγαλύτερες δόσεις διουρητικών.

Η μέτρια έως και μεγάλη συσσώρευση υγρών αντιμετωπίζεται με την παροχέτευση μεγάλης ποσότητας υγρού (ευρεία παρακέντηση) από την κοιλιά του ασθενή. Αυτή η διαδικασία είναι ασφαλέστερη από τη διουρητική αγωγή. Προξενεί λιγότερες επιπλοκές και απαιτεί συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο.

Η ευρεία παρακέντηση αποτελεί επίσης την προτιμώμενη θεραπεία για τους μεγάλους ασκίτες. Τα διουρητικά μερικές φορές χρησιμοποιούνται για να εμποδίσουν νέα συσσώρευση υγρών και η διαδικασία μπορεί να επαναλαμβάνεται περιοδικά.

Εναλλακτική θεραπεία

Αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, στοχευμένες στον περιορισμό λήψης αλατιού, θα πρέπει να αποτελέσουν μέρος της θεραπείας. Σε λιγότερο οξείες περιπτώσεις, φυσικά διουρητικά όπως το αγριοραδίκι (Taraxacum officinale) μπορεί να βοηθήσουν στην εξάλειψη πλεοναζόντων υγρών και στην παραγωγή καλίου. Οι πλούσιες σε κάλιο τροφές όπως το άπαχο γιαούρτι, το σκουμπρί, το πεπόνι και οι ψητές πατάτες βοηθούν στην εξισορρόπηση της λήψης πλεονάζοντος καλίου.

Πρόγνωση

Η πρόγνωση εξαρτάται από την αιτία δημιουργίας του ασκίτη. Ο καρκινωματικός ασκίτης έχει πολύ κακή πρόγνωση. Ωστόσο, ο περιορισμός στη λήψη αλατιού και τα διουρητικά μπορούν να ελέγξουν τον ασκίτη που προκαλείται από ηπατική ασθένεια, στις περισσότερες περιπτώσεις.

Η θεραπεία θα πρέπει επίσης να στοχεύει στην προϋπάρχουσα ασθένεια που προξενεί τον ασκίτη. Η κίρρωση του ήπατος θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με αποχή από το αλκοόλ και σωστή δίαιτα. Οι νέες ιντερφερόνες μπορεί να αποδειχθούν αποτελεσματικές στη θεραπεία της χρόνιας ηπατίτιδας.



Πρόληψη

Η αλλαγή στον τρόπο λήψης ή ο περιορισμός λήψης αλατιού μπορεί να εμποδίσει τον επαναλαμβανόμενο ασκίτη.

Οροι – κλειδιά

Παρακέντηση: Η απομάκρυνση υγρού από μια σωματική κοιλότητα με τη βοήθεια καθετήρα που εισάγεται από μια τομή στο δέρμα.

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: Φλεγμονώδης ασθένεια που επηρεάζει πολλά μέρη του σώματος, συμπεριλαμβανομένων του δέρματος, των αιμοφόρων αγγείων, των νεφρών και του νευρικού συστήματος. Χαρακτηρίζεται σε ορισμένες περιπτώσεις από αρθρίτιδα, δερματικό ερύθημα, αδυναμία και κόπωση.

Υπερηχογραφία: Ένα τεστ που χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να μετρήσει τη ροή του αίματος. Ένα ειδικό εξάρτημα, με τη χρήση ζελέ, πιέζεται πάνω στο σώμα του ασθενή και οι εικόνες του ελεγχόμενου σημείου εμφανίζονται σε μια οθόνη.

Ορισμός

Η αρρυθμία είναι μια διαταραχή στον ρυθμό της καρδιάς ή στη συχνότητα των καρδιακών παλμών. Η καρδιά μπορεί να πάλλεται πολύ αργά ή πολύ γρήγορα ή να κάνει παραπάνω παλμούς ή να κάνει διακοπές ή να παρουσιάζει άλλες ανωμαλίες στον ρυθμό της.


Περιγραφή

Οι αρρυθμίες είναι αποκλίσεις από την ομαλή διακύμανση του καρδιακού παλμού, γεγονός που κάνει την καρδιά να κτυπά ανώμαλα. Ο ομαλός παλμός ξεκινά στον δεξιό κόλπο, τον φυσικό βηματοδότη της καρδιάς (φλεβοκόμβο), που στέλνει ένα ηλεκτρικό σήμα στο κέντρο της καρδιάς, στον κολποκοιλιακό κόμβο. Ο κολποκοιλιακός κόμβος στη συνέχεια στέλνει σήματα στον κεντρικό θάλαμο λειτουργίας της καρδιάς για να προκαλέσει συσπάσεις στην κοιλία. Οι αρρυθμίες συμβαίνουν όταν ο καρδιακός παλμός ξεκινά σε άλλο σημείο της καρδιάς και όχι στον κολποκοιλιακό κόμβο ή όταν αναπτύσσεται ανώμαλος ρυθμός παλμών ή όταν ‘μπλοκάρεται’ η μεταφορά του ηλεκτρικού σήματος κατά τη διαδρομή του.

Οι αρρυθμίες είναι συνήθεις στους μεσήλικες. Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, η πιθανότητα να εμφανίσουν αρρυθμία αυξάνει. Οι αρρυθμίες συχνά συμβαίνουν σε ανθρώπους που δεν αντιμετωπίζουν καρδιακές παθήσεις. Στους ανθρώπους αυτούς η ίδια η πάθηση είναι επικίνδυνη, όχι η αρρυθμία. Οι αρρυθμίες συχνά συμβαίνουν κατά τη διάρκεια ενός εμφράγματος και μετά από αυτό. Κάποιοι τύποι αρρυθμίας, όπως η κοιλιακή ταχυκαρδία, είναι σοβαρές και πολλές φορές αποτελούν απειλή για τη ζωή του ανθρώπου.

Οι αργοί καρδιακοί παλμοί (λιγότεροι από 60 το λεπτό) ονομάζονται βραδυκαρδίες, ενώ γρήγοροι παλμοί (περισσότεροι από 100 το λεπτό) ονομάζονται ταχυκαρδίες. Η βραδυκαρδία μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση της κυκλοφορίας του αίματος που συνεπάγεται ελλιπή οξυγόνωση του σώματος και κυρίως του εγκεφάλου. Οι ταχυκαρδίες μπορεί επίσης να μειώσουν την ικανότητα της καρδιάς να πάλλεται αποτελεσματικά επειδή οι κοιλίες δεν έχουν αρκετό χρόνο ώστε να γεμίσουν εντελώς.

Οι αρρυθμίες χαρακτηρίζονται από το σημείο προέλευσής τους. Τους κόλπους ή τις κοιλίες. Υπερκοιλιακές αρρυθμίες συμβαίνουν στις άνω περιοχές της καρδιάς και είναι λιγότερο σοβαρές από τις κοιλιακές αρρυθμίες. Η κοιλιακή μαρμαρυγή είναι η πλέον σοβαρή αρρυθμία και μπορεί να αποβεί θανατηφόρα αν δεν υπάρξει άμεση ιατρική βοήθεια.

Αιτίες και συμπτώματα

Σε πολλές περιπτώσεις, η αιτία της αρρυθμίας είναι άγνωστη. Στις γνωστές αιτίες αρρυθμίας περιλαμβάνονται οι καρδιακές παθήσεις, το stress, η κατανάλωση καφεΐνης, το κάπνισμα, το αλκοόλ, τα διαιτητικά χάπια, τα αντιβηχικά και τα φάρμακα για το κρυολόγημα.


Συμπτώματα της αρρυθμίας:

• Γρήγορος ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός,
• Σκίρτημα ή ‘φτερούγισμα’ στο στήθος,
• Ζάλη,
• Λιποθυμία
• Δύσπνοια και πόνοι στο στήθος


Διάγνωση

Η διάγνωση της αρρυθμίας γίνεται με στηθοσκοπική εξέταση, ηλεκτροκαρδιογράφημα και ηλεκτροφυσιολογικές μελέτες. Μερικές φορές οι αρρυθμίες εντοπίζονται με τη στηθοσκοπική εξέταση του ασθενούς αλλά, δεδομένου ότι οι αρρυθμίες δεν είναι συνεχείς, μπορεί να μην εντοπισθούν κατά την εξέταση.

Το ηλεκτροκαρδιογράφημα απεικονίζει τη δραστηριότητα της καρδιάς και μπορεί να αποκαλύψει έλλειψη οξυγόνου από κακή κυκλοφορία (ισχαιμία). Ηλεκτρόδια καλυμμένα με διαγώγιμο ζελέ τοποθετούνται στο στήθος, τους βραχίονες και τις κνήμες του ασθενούς. Στέλνουν τη διέγερση από την καρδιακή δραστηριότητα διαμέσου ενός μόνιτορ (ταλαντοσκόπιο) σε ένα μηχάνημα εγγραφής που τις αποτυπώνει σε χαρτί. Η εξέταση διαρκεί περίπου 10 λεπτά και πραγματοποιείται στο ιατρείο. Ένας άλλος τύπος ηλεκτροκαρδιογραφήματος, το γνωστό ως τεστ κοπώσεως, μετρά την αντίδραση της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων στη σωματική διέγερση ενώ ο ασθενής ασκείται σε κυλιόμενο διάδρομο ή ποδήλατο. Αυτό το τεστ πραγματοποιείται είτε σε ιατρείο είτε σε εργαστήριο και κρατάει από 15 έως 30 λεπτά. Άλλοι τύποι ηλεκτροκαρδιογραφημάτων είναι η 24ωρη καταγραφή του ηλεκτροκαρδιογραφήματος (holter), μέσω μιας φορητής συσκευής που συνδέεται στον ασθενή και καταγράφει τον καρδιακό ρυθμό για ένα 24ωρο. Στην περίπτωση αυτή ο ασθενής φορά έναν ‘μαγνητοφωνάκι’ στο στήθος του, που καταγράφει τον ρυθμό της καρδιάς του κατά τη διάρκεια των καθημερινών δραστηριοτήτων του. Η τηλεφωνική παρακολούθηση μπορεί να εντοπίσει αρρυθμίες που εμφανίζονται σποραδικά. Παρόμοια με το holter, η τηλεφωνική παρακολούθηση μπορεί να συνεχιστεί για μέρες ή και βδομάδες και δίνει τη δυνατότητα στον ασθενή να στέλνει ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα μέσω τηλεφώνου σε ένα σταθμό παρακολούθησης όταν νιώθει αρρυθμία ή εναλλακτικά να αποθηκεύει την πληροφορία σε ένα μαγνητόφωνο και να τη στέλνει αργότερα.

Οι ηλεκτροφυσιολογικές μελέτες είναι επεμβατικές διαδικασίες που πραγματοποιούνται σε νοσοκομείο προκειμένου να βρεθεί η αιτία των σοβαρών αρρυθμιών και η ανταπόκριση σε διαφορετικές θεραπείες. Περιλαμβάνουν τον καρδιακό καθετηριασμό, κατά τον οποίο καθετήρες οι οποίοι καταλήγουν σε ηλεκτρόδια, περνούν από μια φλέβα στον βραχίονα ή στο πόδι και – δια μέσου των αιμοφόρων αγγείων - στην καρδιά. Τα ηλεκτρόδια καταγράφουν αντιδράσεις της καρδιάς, εντοπίζοντας από πού ξεκινά η αρρυθμία. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αυτής, οι γιατροί μπορούν να ελέγξουν την επίδραση διαφόρων φαρμάκων, προκαλώντας αρρυθμία μέσω των ηλεκτροδίων, ή να δοκιμάσουν διαφορετικά φάρμακα. Η διαδικασία διαρκεί μία με δύο ώρες και στη διάρκειά της ο ασθενής είναι ξύπνιος αλλά ελαφρά ναρκωμένος. Τοπική αναισθησία χορηγείται με ένεση στις περιοχές εισόδου του καθετήρα.

Θεραπεία

Πολλές αρρυθμίες δεν απαιτούν καμία θεραπεία. Για τις σοβαρές αρρυθμίες , η θεραπευτική αγωγή για υπάρχουσα καρδιοπάθεια, μερικές φορές αντιμετωπίζει και την αρρυθμία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ίδια η αρρυθμία αντιμετωπίζεται με φάρμακα, ηλεκτροσόκ (απινιδισμό), αυτόματους απινιδωτές, τεχνητούς βηματοδότες, καθετηριασμό, ή χειρουργική επέμβαση. Οι υπερκοιλιακές αρρυθμίες συχνά μπορούν να αντιμετωπισθούν με φαρμακευτική αγωγή. Αντίθετα, οι κοιλιακές αρρυθμίες είναι πιο περίπλοκες στη θεραπεία τους.
H θεραπεία με φάρμακα μπορεί να ρυθμίσει τις αρρυθμίες, αλλά η εξεύρεση του σωστού φαρμάκου και της σωστής δοσολογίας απαιτεί προσοχή και μπορεί να πάρει χρόνο. Στα κοινά φάρμακα για την καταπολέμηση της αρρυθμίας περιλαμβάνονται οι β-αναστολείς, οι αποκλειστές ασβεστίου , η quinnidine, φυτικά παρασκευάσματα και η procanaimide. Εξαιτίας των ισχυρών παρενεργειών που μπορεί να έχουν, ισχυρότερα αναισθητοποιητικά φάρμακα χορηγούνται μόνο σε αρρυθμίες που απειλούν τη ζωή του ασθενούς. Όλα τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της αρρυθμίας έχουν πιθανές παρενέργειες, που κυμαίνονται από ήπιες επιπλοκές όπως με τους β-καταστολείς και τους αποκλειστές ασβεστίου, σε πιο σοβαρές όπως με τα αναισθητοποιητικά φάρμακα που παραδόξως μπορεί τα ίδια να προκαλέσουν αρρυθμίες ή να τις επιδεινώσουν. Η ανταπόκριση στα φάρμακα μετριέται συνήθως με το ηλεκτροκαρδιογράφημα, το holter ή την ηλεκτροφυσιολογική μελέτη.

Σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης εφαρμόζεται ο απινιδισμός (defibrillation), δηλαδή το ηλεκτροσόκ στο θωρακικό τοίχωμα. Ο απινιδισμός αποκαθιστά τον κανονικό ρυθμό της καρδιάς. Ακολουθείται από φαρμακευτική αγωγή ώστε να προληφθεί η επανεμφάνιση της αρρυθμίας.
Τεχνητοί βηματοδότες που αποκαθιστούν τον ομαλό ρυθμό της καρδιάς μπορούν να τοποθετηθούν κάτω από το δέρμα με μια απλή επέμβαση. Απολήξεις του βηματοδότη εγκαθίστανται στη δεξιά πλευρά της καρδιάς. Οι βηματοδότες χρησιμοποιούνται για τη διόρθωση της βραδυκαρδίας και μερικές φορές μετά από χειρουργική επέμβαση ή καθετηριασμό.

Εμφυτεύσιμοι αυτόματοι απινιδωτές διορθώνουν τις απειλητικές για τη ζωή κοιλιακές αρρυθμίες, εντοπίζοντάς τις και στη συνέχεια αποκαθιστώντας τον παλμό ή προκαλώντας ένα ηλεκτροσόκ στην καρδιά. Εμφυτεύονται μέσα στο θωρακικό τοίχωμα χωρίς να απαιτείται μείζον χειρουργείο και αποθηκεύουν πληροφορίες για μελλοντική αξιολόγηση από τους γιατρούς. Οι εμφυτεύσιμοι αυτόματοι απινιδωτές έχουν αποδειχθεί πιο αποτελεσματικοί από ότι μόνο τα φάρμακα, επειδή σώζουν ζωές. Συχνά χρησιμοποιούνται παράλληλα με φαρμακευτική αγωγή.
Η μέθοδος της κατάλυσης, δηλ. της ηλεκτρικής καταστροφής του κέντρου παραγωγής της αρρυθμίας ή των ηλεκτρικών της διαδρομών με χορήγηση ηλεκτρικού ρεύματος υψηλής τάσης, γνωστό ως ‘Αblation’, εφαρμόζεται είτε με καθετήρα είτε χειρουργικά. Η υπερκοιλιακή ταχυκαρδία μπορεί να αντιμετωπισθεί επιτυχώς με το Ablation. To Ablation με καθετήρα πραγματοποιείται σε ειδικό εργαστήριο με τον ασθενή ελαφρώς ναρκωμένο. Ενας καθετήρας εφοδιασμένο με μηχανισμό που χαρτογραφεί τις ηλεκτρικές διαδρομές εισάγεται σε μια φλέβα και οδηγείται μέσα στην καρδιά. Υψηλής συχνότητας ραδιοκύματα χρησιμοποιούνται για να αφαιρέσουν τη διαδρομή ή τις διαδρομές που προκαλούν την αρρυθμία. To χειρουργικό Ablation είναι παρόμοιο κατ’ αρχήν αλλά πραγματοποιείται σε νοσοκομείο, με τη χρήση ‘κρύας’ μήλης αντί των ραδιοκυμάτων για την καταστροφή των ιστών. Το Αblation εφαρμόζεται όπου η φαρμακευτική αντιμετώπιση έχει αποτύχει.
Μια άλλη μορφή χειρουργικής επέμβασης για την απινίδωση των κόλπων συνίσταται σε πολλαπλές τομές στον κόλπο που επιτρέπουν τα ηλεκτρικά κύματα να κινηθούν αποτελεσματικά. Αυτή η μέθοδος συχνά συνιστάται σε ασθενείς που δεν έχουν ανταποκριθεί σε φάρμακα ή στον απινιδισμό.

Εναλλακτική θεραπεία

Από τη στιγμή που κάποιες αρρυθμίες μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή, ο ασθενής θα πρέπει πρώτα να συμβουλευθεί ένα συμβατικό γιατρό. Ο βελονισμός μπορεί να διορθώσει έναν ελάχιστο αριθμό (1,5%) περιπτώσεων κολπικής μαρμαρυγής. Για νέες, ήσσονος σημασίας αρρυθμίες, ο βελονισμός μπορεί να είναι αποτελεσματικός σε ποσοστό 70% των περιπτώσεων, αλλά αυτό το νούμερο μπορεί να μη διαφέρει πολύ από τη θεραπεία με placebo. Tόσο οι δυτικές όσο και οι κινεζικές θεραπείες με βότανα χρησιμοποιούνται επίσης για τη θεραπεία της αρρυθμίας. Δεδομένου ότι η ‘μπερκιά’ (Crataegus laevigata) διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και διεγείρει τους μυς της καρδιάς, μπορεί να βοηθά στη σταθεροποίηση των αρρυθμιών. Είναι ήπιο και κατάλληλο για οικιακή χρήση, αντίθετα με το ‘κορακόχορτο’ (Digitalis purpurea), ένα βότανο του οποίου η επίδραση στην καρδιά είναι τόσο ισχυρή που δεν πρέπει να χορηγείται χωρίς την επίβλεψη ειδικού. Οι ομοιοπαθητικοί συνήθως προτείνουν θεραπείες με βότανα όπως η Λάχεσις, το ακόνιτο ή ψιάκι (Aconitum napellus) για την αντιμετώπιση των ήπιων αρρυθμιών.


Πρόγνωση

Η εξέλιξη στις διαγνωστικές τεχνικές, τα νέα φάρμακα και η ιατρική τεχνολογία έχουν παρατείνει τη ζωή πολλών ασθενών με σοβαρές αρρυθμίες. Οι διαγνωστικές τεχνικές δίνουν τη δυνατότητα στους επιστήμονες να διαπιστώνουν με ακρίβεια το είδος της αρρυθμίας, ενώ τα καινούρια φάρμακα, η πρόοδος στην τεχνολογία των βηματοδοτών, η ανάπτυξη των εμφυτεύσιμων απινιδωτών και η πρόοδος στις τεχνικές απινίδωσης προσφέρουν αποτελεσματικές θεραπείες για πολλούς τύπους αρρυθμίας.

Πρόληψη

Ορισμένες αρρυθμίες μπορεί να προληφθούν με τον έλεγχο του στρες και της νευρικότητας όπως επίσης με την αποφυγή κατανάλωσης καφεΐνης, αλκοόλ, αποσυμφορητικών φαρμάκων, κοκαΐνης και καπνίσματος.


Όροι – Κλειδιά

Βραδυκαρδία: Αργός καρδιακός παλμός. Ο ένας από τους δύο τύπους αρρυθμίας.
Ηλεκτροκαρδιογράφημα: Εξέταση που καταγράφει τον καρδιακό παλμό με τη χρήση
ηλεκτροδίων
Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη: Εξέταση με καρδιακό καθετηριασμό και έκλυση ηλεκτρικού
ρεύματος με σκοπό την πρόκληση αρρυθμίας. Η εξέταση αυτή εξακριβώνει την πηγή της αρρυθμίας και χρησιμεύει ως τεστ για την αποτελεσματικότητα των αντιαρρυθμικών φαρμάκων.
Ταχυκαρδία: Γρήγορος καρδιακός παλμός. Ο ένας από τους δύο τύπους αρρυθμίας.

Ορισμός

Αναιμία είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από παθολογικά χαμηλά επίπεδα υγιών ερυθροκυττάρων ή αιμοσφαιρίνης.


Περιγραφή

Οι ιστοί του ανθρώπινου σώματος χρειάζονται τακτική/ συνεχή παροχή οξυγόνου για να διατηρηθούν υγιείς. Τα ερυθροκύτταρα (ερυθρά αιμοσφαίρια) , τα οποία περιέχουν αιμοσφαιρίνη που τους επιτρέπει να μεταφέρουν οξυγόνο σε ολόκληρο το σώμα, ζουν μόνο για περίπου 120 ημέρες. Όταν πεθαίνουν , ο σίδηρος που περιέχουν επιστρέφεται στο μυελό των οστών και χρησιμοποιείται για τη δημιουργία νέων ερυθροκυττάρων. Αναιμία μπορεί να αναπτυχθεί όταν βαριά/ σοβαρή αιμορραγία προκαλεί σημαντική απώλεια σιδήρου. Επίσης συμβαίνει όταν κάποια αιτία επιβραδύνει την παραγωγή ερυθροκυττάρων ή αυξάνει το ρυθμό καταστροφής τους.

Η αναιμία μπορεί να είναι ήπια, μέτρια, ή αρκετά σοβαρή ώστε να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές. Έχουν ταυτοποιηθεί περισσότεροι από 400 τύποι αναιμίας. Πολλοί από αυτούς είναι σπάνιοι.

Οι πλέον συχνοί τύποι αναιμίας περιλαμβάνουν:

• σιδηροπενική αναιμία (αναιμία από έλλειψη σιδήρου)
• αναιμία από έλλειψη φυλλικού οξέος
• αναιμία από έλλειψη βιταμίνης Β12 (κοβαλαμίνη)
• αναιμία από έλλειψη βιταμίνης C
• αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία
• αιμολυτική αναιμία
• δρεπανοκυτταρική αναιμία
• απλαστική αναιμία
• αναιμία χρονίας νόσου

Αιτίες και συμπτώματα

Αναιμία προκαλείται από αιμορραγία, μειωμένη παραγωγή ερυθροκυττάρων, ή αυξημένη καταστροφή τους. Η πτωχή/πλημμελής διατροφή μπορεί να συνεισφέρει σε αναιμία από ανεπάρκεια βιταμινών και σιδήρου, κατά την οποία παράγονται λιγότερα ερυθροκύτταρα. Κληρονομικές διαταραχές και ορισμένα νοσήματα μπορούν να προκαλέσουν αυξημένη καταστροφή ερυθροκυττάρων. Ωστόσο, η υπέρμετρη αιμορραγία αποτελεί την πλέον συχνή αιτία αναιμίας, και η ταχύτητα με την οποία συμβαίνει η απώλεια αίματος έχει σημαντική επίπτωση στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Χρόνια απώλεια αίματος μπορεί να οφείλεται σε:

• υπερμηνόρροια (μεγάλη απώλεια αίματος στη διάρκεια κανονικής κατά τα άλλα εμμηνορρυσίας)
• αιμορροϊδες
• ρινορραγίες/ υποτροπιάζουσες επιστάξεις
• καρκίνος
• όγκοι του γαστρεντερικού σωλήνα/συστήματος
• εκκολπωμάτωση παχέος εντέρου
• πολύποδες παχέος εντέρου
• γαστρικά έλκη
• μακροχρόνια κατάχρηση αλκοόλ.

Η οξεία απώλεια αίματος είναι συνήθως αποτέλεσμα:

• τοκετού
• τραυματισμού
• ρήξης αιμοφόρων αγγείων
• χειρουργείου

Αναιμία από έλλειψη σιδήρου (σιδηροπενική αναιμία)

Η σιδηροπενική αναιμία αποτελεί την πλέον συχνή αναιμία παγκοσμίως. Στις ΗΠΑ, προσβάλλει περίπου 240.000 νήπια ηλικίας ενός εως δύο ετών και 3,3 εκατομμύρια γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Αυτή η κατάσταση είναι λιγότερο συχνή σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και σε ενήλικες άνω των 50 ετών , ενώ σπάνια εμφανίζεται σε έφηβα αγόρια και νεαρούς άρρενες.
Η έναρξη της σιδηροπενικής αναιμίας είναι σταδιακή. Η έλλειψη αρχίζει όταν το σώμα χάνει περισσότερο σίδηρο από ότι κερδίζει από την τροφή και άλλες πηγές. Λόγω του ότι οι εξαντλημένες αποθήκες σιδήρου αδυνατούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες των ερυθροκυττάρων, αναπτύσσονται λιγότερα ερυθροκύτταρα. Σε αυτό το πρώιμο στάδιο της αναιμίας, τα ερυθροκύτταρα φαίνονται φυσιολογικά, αλλά είναι μειωμένα σε αριθμό. Το σώμα προσπαθεί να αντιρροπήσει την έλλειψη σιδήρου με το να παράγει περισσότερα ερυθροκύτταρα, τα οποία έχουν χαρακτηριστικά μικρό μέγεθος.

Αδυναμία, κόπωση, και καταβολή ενδέχεται να αποτελούν εκδηλώσεις ήπιας αναιμίας. Άλλες εκδηλώσεις περιλαμβάνουν δέρμα που είναι ωχρό ή χλωμό, ή ωχρότητα των γραμμών στις παλάμες, των ούλων, των κοιτών στα νύχια, ή των επιπεφυκότων. Κάποιο άτομο που είναι αδύναμο, κουράζεται εύκολα, συχνά εμφανίζει δύσπνοια, και αισθάνεται ατονία ή ζάλη(ίλιγγο) ενδέχεται να είναι σοβαρά αναιμικό.

Άλλα συμπτώματα της αναιμίας είναι:

• στηθάγχη
• κεφαλαλγία
• αδυναμία συγκέντρωσης ή και έκπτωση μνήμης
• φλεγμονή του στόματος (στοματίτιδα) ή της γλώσσας (γλωσσίτιδα)
• αϋπνία
• ακανόνιστος καρδιακός ρυθμός
• απώλεια όρεξης
• νύχια ξηρά, εύθραυστα, με γραμμώσεις
• έλκη στο στόμα, το φάρυγγα, ή το ορθό
• εφιδρώσεις
• οιδήματα των άκρων χειρών και ποδών
• αίσθημα δίψας
• εμβοές των ώτων
• ανεξήγητες αιμορραγίες ή μώλωπες
• pica (έντονη επιθυμία του ατόμου να μασάει πάγο, χρώματα/βαφές, ή χώμα)

Αναιμία από έλλειψη φυλλικού οξέος

Η αναιμία από έλλειψη φυλλικού οξέος αποτελεί το συχνότερο τύπο μεγαλοβλαστικής αναιμίας, στην οποία τα ερυθροκύτταρα είναι μεγαλύτερα σε μέγεθος από το κανονικό. Προκαλείται από ανεπάρκεια του φυλλικού οξέος , μια βιταμίνη την οποία χρειάζεται το σώμα για να παράγει φυσιολογικά κύτταρα.
Η αναιμία από έλλειψη φυλλικού οξέος είναι ιδιαίτερα συχνή σε βρέφη και εφήβους. Μολονότι αυτή η κατάσταση συχνά είναι αποτέλεσμα διαιτητικού ελλείμματος, ορισμένες φορές οφείλεται σε μια ανικανότητα απορρόφησης φυλλικού οξέος από τροφές όπως:

• αυγά
• ψάρια
• πράσινα λαχανικά
• κρέας
• γάλα/ γαλακτοκομικά
• μαγιά

Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης αυτής της κατάστασης με το να παρεμβαίνει στην απορρόφηση της βιταμίνης C, την οποία χρειάζεται το σώμα για την απορρόφηση του φυλλικού οξέος. Η αναιμία από έλλειψη φυλλικού οξέος μπορεί να αποτελέσει επιπλοκή της εγκυμοσύνης, όταν το γυναικείο σώμα χρειάζεται οκτώ φορές περισσότερο φυλλικό οξύ από ότι σε κάθε άλλη περίπτωση.

Αναιμία από έλλειψη βιταμίνης Β12

Μια μακροχρόνια αγωγή με ενέσιμες δόσεις βιταμίνης Β12 είναι αναγκαία για τον έλεγχο των συμπτωμάτων της κακοήθους αναιμίας. Ο ασθενής ενδέχεται να συμβουλευθεί να περιορίσει τη φυσική/ σωματική άσκηση μέχρι η θεραπεία να αποκαταστήσει τη δύναμη και την ισορροπία του οργανισμού του.

Αναιμία από έλλειψη βιταμίνης C

Σπάνια διαταραχή που έχει ως αποτέλεσμα να κατασκευάζει/παράγει ο μυελός των οστών μικρά σε μέγεθος, ανώμαλα ερυθροκύτταρα. Η αναιμία από έλλειψη βιταμίνης C προκύπτει από σοβαρό, μακροχρόνιο διαιτητικό έλλειμμα.

Αιμολυτική αναιμία

Η επίκτητη αιμολυτική αναιμία μπορεί γενικά να θεραπευτεί όταν αρθεί/ απομακρυνθεί ο παράγοντας/το αίτιο που την προκαλεί.

Θαλασσαιμίες

Μια κληρονομική μορφή αιμολυτικής αναιμίας , η θαλασσαιμία, απορρέει από την ανικανότητα του σώματος να παράγει όση φυσιολογική αιμοσφαιρίνη χρειάζεται. Υπάρχουν δύο κατηγορίες θαλασσαιμίας, ανάλογα με ποιά αλυσίδα αμινοξέων επηρεάζεται/ προσβάλλεται. (η αιμοσφαιρίνη συντίθεται από τέσσερις αλυσίδες αμινοξέων). Στην α-θαλασσαιμία, υπάρχει μια ανισορροπία στην παραγωγή της α αλυσίδας αμινοξέων. Στη β-θαλασσαιμία, υπάρχει ανισορροπία στη β αλυσίδα. Οι α-θαλασσαιμίες περισσότερο συχνά προσβάλλουν τη μαύρη φυλή (το 25% έχουν τουλάχιστον ένα γονίδιο). Οι β-θαλασσαιμίες προσβάλλουν πιο συχνά πληθυσμούς της μεσογείου και της νοτιοανατολικής ασίας.
Η θαλασσαιμία χαρακτηρίζεται από την παραγωγή ερυθροκυττάρων που είναι ασυνήθιστα μικρά και εύθραυστα. Προσβάλλει μόνο άτομα που κληρονομούν το γονίδιο για αυτήν και από τους δύο γονείς (αυτοσωμική υπολειπόμενη κληρονομικότητα).

Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία

Η αιμολυτική αναιμία θερμών αντισωμάτων αποτελεί τον πλέον συχνό τύπο αυτής της διαταραχής. Αυτή η κατάσταση συμβαίνει όταν το σώμα παράγει αυτοαντισώματα που περιβάλλουν τα ερυθροκύτταρα. Τα επενδυμένα με αυτοαντισώματα ερυθροκύτταρα καταστρέφονται από το σπλήνα, το ήπαρ, ή το μυελό των οστών.

Η αιμολυτική αναιμία θερμών αντισωμάτων εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες από ότι στους άνδρες. Περίπου το ένα τρίτο των ασθενών με αιμολυτική αναιμία θερμών αντισωμάτων νοσούν επίσης από λέμφωμα, λευχαιμία, ερυθυματώδη λύκο, ή κάποιο νόσημα του συνδετικού ιστού.
Στην αιμολυτική αναιμία ψυχρών αντισωμάτων, το σώμα επιτίθεται στα ερυθροκύτταρα σε θερμοκρασία αντίστοιχη ή χαμηλότερη από εκείνη του σώματος. Η οξεία μορφή αυτής της κατάστασης συχνά αναπτύσσεται σε άτομα που έχουν προσβληθεί από πνευμονία, λοιμώδη μονοπυρήνωση, ή άλλες οξείες λοιμώξεις. Τείνει να είναι ήπια και βραχυχρόνια, και αποδράμει χωρίς θεραπεία.

Η χρόνια αιμολυτική αναιμία ψυχρών αντισωμάτων είναι συχνότερη στις γυναίκες και πιο συχνά προσβάλλει αυτές που είναι άνω των 40 ετών και πάσχουν από αρθρίτιδα. Αυτή η κατάσταση συνήθως διαρκεί εφ’όρου ζωής, προκαλώντας γενικά λίγα συμπτώματα. Ωστόσο, η έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να επιταχύνει την καταστροφή των ερυθροκυττάρων, με συνέπεια την εκδήλωση κόπωσης, πόνου στις αρθρώσεις, και αποχρωματισμό/ ωχρότητα των άνω άκρων/ άκρων χειρών.

Δρεπανοκυτταρική αναιμία

Μολονότι η δρεπανοκυτταρική αναιμία δε μπορεί να ιαθεί, αποτελεσματικές θεραπείες επιτρέπουν στους ασθενείς με αυτήν τη νόσο να ζήσουν περισσότερο και πιο παραγωγικά.

Απλαστική αναιμία

Η απλαστική αναιμία μπορεί ενίοτε να θεραπευθεί με μεταμόσχευση μυελού των οστών. Εάν η κατάσταση οφείλεται σε ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, τα συμπτώματα μπορούν να εξαλειφθούν μετά τη διακοπή της αγωγής.

Αναιμία χρόνιας νόσου

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για την αναιμία που σχετίζεται με χρόνιο νόσημα. Η θεραπευτική αντιμετώπιση της υποκείμενης νόσου μπορεί να διορθώσει αυτήν την κατάσταση. Αυτός ο τύπος αναιμίας σπανίως καθίσταται σοβαρός. Εάν όμως καταστεί, τότε μεταγγίσεις ή ορμονική θεραπεία για τη διέγερση της παραγωγής ερυθροκυττάρων μπορούν να συστηθούν.



Διάγνωση

Το ατομικό και το οικογενειακό ιστορικό ενδεχομένως να προτείνουν τη παρουσία συγκεκριμένων τύπων αναιμίας. Εργαστηριακές εξετάσεις που μετρούν το ποσοστό των ερυθροκυττάρων ή την ποσότητα της αιμοσφαιρίνης στο αίμα, χρησιμοποιούνται για την επιβεβαίωση της διάγνωσης και για τον προσδιορισμό του τύπου της αναιμίας που ευθύνεται για τα συμπτώματα του ασθενούς. Ακτινολογικός έλεγχος και εξετάσεις του μυελού των οστών μπορούν να συνεισφέρουν στη διάγνωση.



Θεραπεία

Οποιοσδήποτε έχει αναιμία που προκαλείται από πλημμελή διατροφή πρέπει να τροποποιήσει τη δίαιτά του προκειμένου αυτή να περιλαμβάνει περισσότερες βιταμίνες, ανόργανα συστατικά/ μέταλλα, και σίδηρο. Τροφές, όπως το άπαχο κόκκινο κρέας, τα ξηρά φασόλια και φρούτα, το συκώτι, τα πουλερικά, και τα εμπλουτισμένα είδη ψωμιού και δημητριακών, αποτελούν καλές πηγές σιδήρου. Επιπρόσθετα, η βρώση (κατανάλωση) τροφών πλούσιων σε βιταμίνη C, όπως τα εσπεριδοειδή και οι διάφοροι χυμοί τους, μπορεί να προάγει την απορρόφηση του (σιδήρου).

Ασθενείς με διάγνωση σιδηροπενικής αναιμίας πρέπει να υποβληθούν σε πλήρη φυσική/ κλινική εξέταση και λήψη ιατρικού ιστορικού για να προσδιοριστεί το αίτιο της αναιμίας, ιδιαίτερα αν υπάρχει υποψία χρόνιας ή οξείας απώλειας αίματος. Η συγκεκριμενοποίηση της αιτίας της αναιμίας θα καθορίσει το είδος της ενδεικνυόμενης θεραπείας.

Αναιμία οφειλόμενη σε πλημμελή διατροφή μπορεί συνήθως να αντιμετωπισθεί με συμπληρώματα σιδήρου ή αυτοχορηγούμενες ενέσεις βιταμίνης Β12. Άτομα με αναιμία από έλλειψη φυλλικού οξέος πρέπει να λάβουν φυλλικό οξύ από το στόμα. Η αναιμία από έλλειψη βιταμίνης C μπορεί να διορθωθεί με την καθημερινή λήψη συμπληρωμάτων της βιταμίνης.

Πολλές θεραπείες για τη σιδηροπενική αναιμία εστιάζουν στη διαιτητική προσθήκη τροφών πλούσιων σε σίδηρο ή σε τεχνικές που βελτιώνουν την κυκλοφορία και τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος (τις διεργασίες της πέψης). Η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου, ιδιαίτερα κιτρικού σιδήρου (λιγότερο πιθανή η πρόκληση δυσκοιλιότητας), μπορεί να συνδυαστεί με βότανα πλούσια σε σίδηρο. Ορισμένα παραδείγματα βοτάνων πλούσιων σε σίδηρο είναι το αγριοραδίκι (Taraxacum officinale), το σέλινο (Petroselinum crispum), και η τσουκνίδα (Urtica dioica). Το ομοιπαθητικό φάρμακο ferrum phosphoricum (θειϊκός σίδηρος) μπορεί επίσης να καταστεί βοηθητικό.

Ένα τονωτικό ρόφημα από βότανα πλούσια σε σίδηρο μπορεί επίσης να παρασκευασθεί με την ακόλουθη συνταγή:

• βάζετε ¼ της ουγκιάς ρίζα αγριολάπαθου και ½ της ουγκιάς ρίζα αγριοραδικιού σε ένα τέταρτο βρασμένο νερό για 4-8 ώρες
• σιγοβράζετε το μίγμα μέχρι η ποσότητα του υγρού να μειωθεί στο 1 φλιτζάνι.
• απομακρύνετε από τη θέρμανση και προσθέστε μισό φλιτζάνι μαύρη strap μέλασσα, ανακατέψτε καλά.
• διατηρήστε το ρόφημα στο ψυγείο, πίνετε ¼ του φλιτζανιού καθημερινά.

Άλλα θεραπευτικά βότανα γνωστά για τις ιδιότητές τους να προάγουν τις διεργασίες της πέψης συστήνονται για την αντιμετώπιση της σιδηροπενικής αναιμίας. Η γεντιανή ( Gentiana lutea) χρησιμοποιείται ευρέως στην Ευρώπη για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της αναιμίας καθώς και άλλων διαταραχών που προκαλούνται από πλημμελή διατροφή. Η γεντιοπικρίνη που περιέχει, εμφανίζει την ιδιότητα να διεγείρει το πεπτικό σύστημα, καθιστώντας το σίδηρο και άλλα θρεπτικά συστατικά περισσότερο διαθέσιμα για απορρόφηση. Το πικρό αυτό βότανο μπορεί να βρασθεί σε μορφή τσαγιού ή να αγορασθεί ως αλκοολικό εκχύλισμα (βάμμα).


Επιπλέον βότανα που συστήνονται για την προαγωγή των διεργασιών της πέψης περιλαμβάνουν:

• άνισον το κοινόν (Pimpinella anisum)
• κάρον το κυμινοειδές (Carum carvi)
• κύμινο (Cuminum cyminum)
• τιλία ή φιλύρα (Tilia spp.)
• γλυκόριζα (Glycyrrhiza glabra)

Παραδοσιακές κινέζικες θεραπείες για την αναιμία περιλαμβάνουν:

• βελονισμό για τον ερεθισμό εξασθενημένου σπληνός
• ασιατικό ginseng (Panax ginseng) για την αποκατάσταση της ενεργητικότητας
• dong quai (Angelica sinensis) για τον έλεγχο της υπερμηνόρροιας (υπερβολικής εμμηνορρυσίας).
• Μίγμα dong quai και κινέζικου κορακόχορτου (Rehmannia glutinosa) για την αντιμετώπιση της ωχρής επιδερμίδας.
• Aστράγαλος/astragalus (Astragalus membranaceus) για τη αντιμετώπιση της ωχρότητας και της ζαλάδας.

Αλλοπαθητική θεραπεία

Χειρουργική παρέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση αναιμίας οφειλόμενης σε υπερβολική απώλεια αίματος. Μεταγγίσεις ερυθροκυττάρων μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να επιταχύνουν την παραγωγή νέων ερυθροκυττάρων.
Φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική θεραπεία ενδέχεται να είναι επίσης αναγκαία για τον έλεγχο υπερμηνόρροιας , την αποκατάσταση αιμορραγούντος έλκους, ή την αφαίρεση πολυπόδων (νεοπλασιών ή όζων) από τον εντερικό σωλήνα.
Ασθενείς με θαλασσαιμία συνήθως δε χρειάζονται θεραπεία. Ωστόσο, άτομα με σοβαρή μορφή θαλασσαιμίας χρειάζονται περιοδική νοσηλεία για μεταγγίσεις αίματος ή και μεταμόσχευση μυελού.

Αναιμία από έλλειψη φυλλικού οξέος και σιδηροπενική αναιμία

Συνήθως απαιτούνται τρεις ως έξι εβδομάδες για τη διόρθωση της σιδηροπενικής και της αναιμίας από έλλειψη φυλλικού οξέος. Οι ασθενείς πρέπει να συνεχίσουν τη λήψη συμπληρωμάτων για επιπλέον έξι μήνες προκειμένου να αναπληρώσουν τα αποθέματα σιδήρου. Επίσης πρέπει να υποβάλλονται σε περιοδικούς αιματολογικούς ελέγχους για να επιβεβαιώσουν ότι η αιμορραγία έχει σταματήσει και ότι η αναιμία δεν έχει υποτροπιάσει.

Κακοήθης αναιμία

Μολονότι η κακοήθης αναιμία θεωρείται μη θεραπεύσιμη, τακτικές λήψεις ενέσιμης βιταμίνης Β12 θα εξαλείψουν τα συμπτώματα και τις ανεπιθύμητες επιπλοκές. Ορισμένα συμπτώματα θα εξαφανισθούν μόλις αρχίσει η θεραπεία.

Θαλασσαιμία

Άτομα με ήπια θαλασσαιμία (στίγμα α-θαλασσαιμίας ή ελάσσων β-θαλασσαιμία) βιώνουν φυσιολογική ζωή και δε χρήζουν θεραπευτικής αντιμετώπισης. Άτομα με σοβαρή θαλασσαιμία μπορεί να χρειάζονται μεταμόσχευση μυελού των οστών. Γονιδιακή θεραπεία βρίσκεται υπό έρευνα και ενδέχεται σύντομα να καταστεί διαθέσιμη.


Πρόληψη

Η κληρονομική αναιμία δεν προλαμβάνεται. Η γενετική συμβουλευτική μπορεί να συνδράμει τους γονείς να απαντήσουν σε ερωτήματα και ανησυχίες για τη μεταβίβαση παθολογικών γονιδίων στα παιδιά τους.
Η αποφυγή υπερβολικής χρήσης αλκοόλ, η ισορροπημένη διατροφή που περιέχει τροφές πλούσιες σε σίδηρο, και η πρόσληψη καθημερινά ενός πολυβιταμινούχου συμπληρώματος μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της αναιμίας.
Μέθοδοι για την πρόληψη ειδικών τύπων αναιμίας περιλαμβάνουν:
-αποφυγή μακροχρόνιας έκθεσης σε βιομηχανικούς χημικούς παράγοντες και φάρμακα που διαπιστευμένα προκαλούν απλαστική αναιμία.
-μη λήψη φαρμακευτικής αγωγής που έχει πυροδοτήσει αιμολυτική αναιμία και μη κατανάλωση τροφών που έχουν επιφέρει αιμόλυση (καταστροφή/κατάτμηση ερυθροκυττάρων).
- τακτική λήψη ενέσιμης βιταμίνης Β12 για την πρόληψη κακοήθους αναιμίας λόγω γαστρίτιδας ή γαστρεκτομής.

Ορισμός

H υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια είναι μια πάθηση κατά την οποία παχαίνει δυσανάλογα το μυοκάρδιο (καρδιακός μυς). Η πάχυνση αυτή δυσκολεύει την έξοδο του αίματος από την καρδιά, αναγκάζοντάς την να συστέλλεται εντονότερα.

Εναλλακτικές ονομασίες

Μυοκαρδιοπάθεια – Υπερτροφική Ιδιοπαθής υπερτροφική στένωση της αορτής, Ασύμμετρη διαφραγματική υπερτροφία, Yπερτροφική αποφρακτική μυοκαρδιοπάθεια.


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης, και παράγοντες κινδύνου

Η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια είναι συχνά ασύμμετρη, δηλαδή το ένα μέρος της καρδιάς είναι παχύτερο από τα υπόλοιπα. Η πάθηση αυτή είναι συνήθως γενετικά μεταβιβαζόμενη (κληρονομική). Πιστεύεται ότι είναι αποτέλεσμα μεταλλάξεων στα γονίδια που ευθύνονται για την ανάπτυξη του μυοκαρδίου.

Άτομα νεότερης ηλικίας είναι πιθανότερο να εμφανίσουν μια οξεία μορφή υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας. Ωστόσο, η πάθηση εμφανίζεται σε άτομα κάθε ηλικίας.


Συμπτώματα

• Πόνος στο στήθος
• Σκοτοδίνη
• Λιποθυμικά επεισόδια, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια άσκησης
• Καρδιακή ανεπάρκεια (σε μερικούς ασθενείς)
• Υπέρταση
• Ζάλη ή αδιαθεσία (ιδιαίτερα μετά από έντονη δραστηριότητα ή άσκηση)
• Αίσθημα καρδιακών παλμών
• Δυσκολία στην αναπνοή

Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι:

• Αίσθημα κόπωσης, χαμηλή ανοχή στην άσκηση
• Δύσπνοια στην ύπτια θέση
Κάποιοι ασθενείς δεν εμφανίζουν καθόλου συμπτώματα. Ίσως να μην ανακαλύψουν ότι αντιμετωπίζουν πρόβλημα παρά μόνο τυχαία κατά τη διάρκεια κάποιας ιατρικής εξέτασης ρουτίνας.
Το πρώτο σύμπτωμα της υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας σε πολλούς, νέους σε ηλικία, ασθενείς είναι η αιφνίδια κατάρρευση και πιθανά ο θάνατος. Αυτό προκαλείται από ανώμαλους καρδιακούς παλμούς (αρρυθμίες). Η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια είναι η συχνότερη αιτία αιφνίδιου θανάτου σε νέους αθλητές, οι οποίοι ενώ φαίνονται απόλυτα υγιείς , πεθαίνουν ξαφνικά κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης.

Σημάδια και εξετάσεις

Ο γιατρός, κατά τη διάρκεια κλινικής εξέτασης θα ακροαστεί την καρδιά και τους πνεύμονες χρησιμοποιώντας στηθοσκόπιο. Η στηθοσκοπική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει ανώμαλους καρδιακούς ήχους ή φύσημα. Αυτοί οι ήχοι μεταβάλλονται ανάλογα με τη στάση του σώματος.
Θα ελεγχθούν επίσης οι σφίξεις στο χέρι και τον λαιμό. Ο γιατρός μπορεί να ‘ακούσει’ ανώμαλο καρδιακό παλμό στο στήθος.
Στα τεστ με τα οποία γίνεται η διάγνωση της πάχυνσης του μυοκαρδίου, της ροής του αίματος ή της παλινδρόμησης της μιτροειδούς βαλβίδας, περιλαμβάνονται:
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα Ηolter 24ωρης παρακολούθησης
• Καρδιακός Καθετηριασμός
• Ακτινογραφία θώρακος
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα
• Ηχοκαρδιογραφία (το συνηθέστερο τεστ) με υπέρηχο Doppler
• Mαγνητική τομογραφία της καρδιάς
• Ενδοοισοφαγικό ηχοκαρδιογράφημα

Εξέταση αίματος μπορεί να γίνει ώστε να αποκλειστούν άλλες ασθένειες.
Αν διαγνωστείτε με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει να εξετασθούν και οι στενοί συγγενείς σας για την πιθανότητα να πάσχουν κι αυτοί.


Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι να ελεγχθούν τα συμπτώματα και να προληφθούν οι επιπλοκές. Κάποιοι ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να παραμείνουν στο νοσοκομείο έως ότου σταθεροποιηθεί η κατάστασή τους.

Αν έχετε συμπτώματα, μπορεί να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή με στόχο να μειωθεί η ένταση της συστολής της καρδιάς ώστε να δουλεύει κανονικά. Τα φάρμακα για την περίπτωση αυτή είναι οι β-αναστολείς και οι αποκλειστές ασβεστίου. Αυτά μειώνουν τον πόνο στο στήθος και τον πόνο κατά τη διάρκεια άσκησης. Τα φάρμακα συχνά ανακουφίζουν από τα συμπτώματα κι έτσι οι ασθενείς δεν χρειάζονται άλλες επεμβατικές θεραπείες.

Μερικοί άνθρωποι με αρρυθμία μπορεί να χρειάζονται αντιαρρυθμικά. Αν η αρρυθμία οφείλεται σε κολπική μαρμαρυγή, μπορεί επίσης να χορηγηθούν αντιπηκτικά ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος δημιουργίας θρόμβων.
Σε κάποιους ασθενείς μπορεί να τοποθετηθεί μόνιμος βηματοδότης. Ωστόσο οι βηματοδότες χρησιμοποιούνται σπανιότερα σήμερα από ότι στο παρελθόν.
Όταν υπάρχει σοβαρή απόφραξη στη ροή του αίματος από την καρδιά, απαιτείται χειρουργική επέμβαση που ονομάζεται μυεκτομή, με την οποία επιχειρείται αφαίρεση του υπερτροφικού τμήματος της καρδιάς που συμμετέχει στη δημιουργία της απόφραξης. Ασθενείς που υποβάλλονται σε αυτή την επέμβαση συχνά παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση. Αν υπάρχει βλάβη στη μιτροειδή βαλβίδα, με χειρουργική επέμβαση είτε αποκαθίσταται η βλάβη είτε αντικαθίσταται η βαλβίδα.
Σε μερικές περιπτώσεις, χορηγείται στους ασθενείς μια ένεση με οινόπνευμα στις αρτηρίες που ‘τρέφουν’ το υπερτροφικό σημείο της καρδιάς (κατάλυση του μεσοκοιλιακού διαφράγματος με αιθανόλη).

Για να αποφευχθεί αιφνίδιος θάνατος, σε ασθενείς υψηλού κινδύνου εμφυτεύεται ένας απινιδωτής καρδιοανάταξης. Σημάδια υψηλού κινδύνου είναι:
• Εμφάνιση υπότασης κατά τη διάρκεια άσκησης
• Οικογενειακό ιστορικό καρδιακής ανακοπής
• Ιστορικό καρδιακής ανακοπής ή κοιλιακής αρρυθμίας
• Ιστορικό ανεξήγητων λιποθυμιών
• Απειλητικοί για τη ζωή καρδιακοί παλμοί στην οθόνη του Holter
• Σοβαρή υπερτροφία του μυοκαρδίου


Πρόγνωση

Μερικά άτομα με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια μπορεί να μην εμφανίσουν συμπτώματα και να ζήσουν μια ομαλή ζωή. Άλλοι μπορεί εμφανίσουν σταδιακή ή ραγδαία επιδείνωση. Η νόσος μπορεί να εξελιχθεί σε διατατική μυοκαρδιοπάθεια σε ορισμένους ασθενείς.
Τα άτομα με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου από ότι ο λοιπός πληθυσμός. Ο αιφνίδιος θάνατος μπορεί να επέλθει σε νεαρή ηλικία.
Η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια είναι συνηθέστατος λόγος αιφνιδίου θανάτου για τους αθλητές. Σχεδόν οι μισοί θάνατοι από υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια επέρχονται μετά από έντονη φυσική άσκηση.
Αν πάσχετε από υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, να ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες του γιατρού, όσον αφορά την άσκηση και την ιατρική παρακολούθηση. Να περιορίσετε τη σωματική δραστηριότητα.

Επιπλοκές

• Διατατική μυοκαρδιοπάθεια
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Απειλητικές για τη ζωή αρρυθμίες
• Σοβαρός τραυματισμός σε περίπτωση λιποθυμίας

Πότε χρειάζεστε γιατρό

Ζητήστε ραντεβού από τον γιατρό σας αν:
• Εμφανίσετε οποιοδήποτε σύμπτωμα που συνδέεται με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια
• Αισθανθείτε πόνο στο στήθος, έντονους καρδιακούς παλμούς, λιποθυμική τάση ή άλλα πρωτόγνωρα ή ανεξήγητα συμπτώματα


Πρόληψη
Αν διαγνωστείτε με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει να εξετασθούν και οι στενοί συγγενείς σας (μέλη της οικογένειας) για την πιθανότητα να πάσχουν κι αυτοί.
Σε ασθενείς με ήπιας μορφής υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια η διάγνωση γίνεται με απλό ηχωκαρδιογράφημα, αφού είναι γνωστό το οικογενειακό ιστορικό τους.
Εν πάσχετε από υπέρταση, βεβαιωθείτε ότι παίρνετε τα φάρμακά σας και ακολουθήστε τις οδηγίες του γιατρού σας.

Ορισμός

H μιτροειδής στένωση είναι μια δυσλειτουργία της βαλβίδας της καρδιάς. Η βαλβίδα αυτή χωρίζει τους άνω από τους κάτω θαλάμους στην αριστερή πλευρά της καρδιάς. Στένωση χαρακτηρίζεται η νόσος κατά την οποία η βαλβίδα δεν ανοίγει επαρκώς, εμποδίζοντας έτσι τη ροή του αίματος.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Απόφραξη μιτροειδούς βαλβίδας


Αιτίες, περιστατικά και παράγοντες κινδύνου

Η μιτροειδής στένωση εμποδίζει τη βαλβίδα να ανοίξει κανονικά. Αυτό δυσχεραίνει την ομαλή ροή αίματος μεταξύ αριστερού κόλπου (άνω θαλάμου της καρδιάς) και αριστερής κοιλίας (κάτω θαλάμου της καρδιάς). Καθώς το άνοιγμα της βαλβίδας μικραίνει, λιγότερο αίμα διοχετεύεται στο σώμα. Ο άνω θάλαμος της καρδιάς διογκώνεται καθώς δέχεται όλο και μεγαλύτερη πίεση. Το αίμα μπορεί να παλινδρομήσει στους πνεύμονες. Στη συνέχεια δημιουργείται συγκέντρωση υγρού στους πνευμονικούς ιστούς (πνευμονικό οίδημα) δυσχεραίνοντας την αναπνοή. Δείτε επίσης: καρδιακή ανεπάρκεια.

Στους ενήλικες, η στένωση μιτροειδούς βαλβίδας συμβαίνει συχνότερα σε όσους προσβλήθηκαν από ρευματοειδή πυρετό (νόσος που μπορεί να αναπτυχθεί αν προϋπήρξε στρεπτόκοκκος ή οστρακιά). Τα προβλήματα στη βαλβίδα αναπτύσσονται 5-10 χρόνια μετά την εμφάνιση του ρευματοειδούς πυρετού. Ο ρευματοειδής πυρετός έχει γίνει σπάνιος στις ΗΠΑ, γι’ αυτό και η στένωση μιτροειδούς βαλβίδας είναι επίσης σπανιότερη.

Άλλες αιτίες για ανάπτυξη στένωσης μιτροειδούς βαλβίδας είναι σπάνιες στους ενήλικες. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι ασβεστώσεις γύρω από τη μιτροειδή βαλβίδα, οι θεραπευτικές ακτινοβολίες στον θώρακα και ορισμένα φάρμακα.

Τα παιδιά μπορεί να γεννηθούν με μιτροειδή στένωση (συγγενής νόσος) ή άλλες καρδιακές ατέλειες που προξενούν μιτροειδή στένωση. Συχνά, παράλληλα με τη μιτροειδή στένωση υπάρχουν κι άλλες καρδιακές δυσλειτουργίες.

Η στένωση μιτροειδούς βαλβίδας μπορεί να είναι κληρονομική.

Συμπτώματα

Στους ενήλικες μπορεί να μην υπάρχουν καθόλου συμπτώματα. Τα συμπτώματα, ωστόσο, μπορεί να εμφανιστούν ή να επιδεινωθούν με την άσκηση ή άλλη δραστηριότητα που αυξάνει τους παλμούς της καρδιάς. Στους ενήλικες τα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται στις ηλικίες μεταξύ 20 και 50 χρόνων.

Τα συμπτώματα μπορεί να πρωτοεμφανιστούν με ένα επεισόδιο κολπικής μαρμαρυγής ή μπορεί να προκληθούν από μια εγκυμοσύνη ή άλλη κατάσταση που στρεσάρει το σώμα, όπως μια μόλυνση στην καρδιά ή τους πνεύμονες, ή άλλες δυσλειτουργίες της καρδιάς.


Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Θωρακική ενόχληση (σπάνια)
- αυξάνεται με τη δραστηριότητα και ελαττώνεται με την ανάπαυση
- διαχέεται στο χέρι, τον λαιμό, το σαγόνι ή άλλες περιοχές
- σφίξιμο, πίεση, βάρος
• Βήχας ή αιμόπτυση
• Δυσχέρεια στην αναπνοή κατά τη διάρκεια άσκησης ή στην ύπτια θέση, πιθανόν δυσκολία στην αναπνοή κατά την αφύπνιση
• Καταβολή δυνάμεων, εύκολη κόπωση
• Συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού, όπως βρογχίτιδα
• Αίσθημα καρδιακών παλμών
• Οίδημα (πρήξιμο) των ποδιών ή των αστραγάλων

Στα νήπια και στα παιδιά, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν εκ γενετής και σχεδόν πάντα αναπτύσσονται κατά τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κυάνωση ή βλεννώδεις μεμβράνες
• Καχεξία
• Δύσπνοια

Σημάδια και εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα ακροαστεί την καρδιά σας με το στηθοσκόπιο. Μπορεί να ακουστεί ένας ευδιάκριτος ήχος σαν μουρμούρισμα, κροτάλισμα ή άλλος ανώμαλος καρδιακός ήχος. Το τυπικό μουρμούρισμα είναι ένα συνεχές γουργούρισμα που προέρχεται από την καρδιά σε φάση διαστολής. Ο ήχος δυναμώνει αμέσως πριν αρχίσει η καρδιά να συστέλλεται.

Η εξέταση μπορεί επίσης να αποκαλύψει ανώμαλο καρδιακό παλμό ή πνευμονική συμφόρηση. Η αρτηριακή πίεση είναι συνήθως φυσιολογική.

Η στένωση ή απόφραξη της βαλβίδας ή η διόγκωση των ανώτερων καρδιακών θαλάμων μπορεί να διαπιστωθούν με τις εξής εξετάσεις:

• Καρδιακό καθετηριασμό
• Ακτινογραφία θώρακα
• Doppler υπερηχοκαρδιογράφημα
• Ηχοκαρδιογράφημα
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα
• Μαγνητική τομογραφία της καρδιάς
• Δι-οισοφαγικό ηχοκαρδιογράφημα

Θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από τα συμπτώματα και την κατάσταση της καρδιάς και των πνευμόνων. Άτομα με ήπια ή καθόλου συμπτώματα μπορεί να μην χρειάζονται θεραπεία. Νοσηλεία στο νοσοκομείο μπορεί να απαιτηθεί για τη διάγνωση και θεραπεία σοβαρών συμπτωμάτων.

Υπάρχουν αρκετές διαφορετικές επιλογές θεραπείας.

Για τη θεραπεία των συμπτωμάτων χορηγούνται φάρμακα για την καρδιακή ανεπάρκεια ή για τις αρρυθμίες (συνηθέστερα για την κολπική μαρμαρυγή). Σε αυτά περιλαμβάνονται τα διουρητικά, τα νιτρικά άλατα, οι β-αναστολείς και άλλα. Επίσης η υψηλή αρτηριακή πίεση πρέπει να είναι υπό έλεγχο.

Αντιπηκτικά χορηγούνται για να εμποδίσουν τη δημιουργία θρόμβων που μπορεί να μεταφερθούν σε άλλα σημεία του σώματος.

Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν χειρουργική επέμβαση προκειμένου να επιδιορθωθεί ή να αντικατασταθεί η βαλβίδα. Οι βαλβίδες που τοποθετούνται κατασκευάζονται από διαφορετικά υλικά, κάποια από τα οποία διατηρούνται για δεκαετίες ενώ άλλα μπορεί να φθαρούν με τον χρόνο και χρειάζονται αντικατάσταση.

Η διαδερμική βαλβιδοπλαστική με μπαλόνι μπορεί να κριθεί προτιμητέα της χειρουργικής επέμβασης. Κατά τη διαδικασία αυτή, ένας καθετήρας εισάγεται σε μια φλέβα (συνήθως του ποδιού) που φτάνει στην καρδιά. Στη συνέχεια φουσκώνει ένα μπαλονάκι που βρίσκεται στην άκρη του διευρύνοντας τη μιτροειδή βαλβίδα και διευκολύνοντας έτσι τη ροή του αίματος. Αυτή η μέθοδος δεν έχει μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας σε ασθενείς με σοβαρές βλάβες της μιτροειδούς βαλβίδας.

Στα παιδιά συνήθως απαιτείται χειρουργική επέμβαση για την επιδιόρθωση ή αντικατάσταση της βαλβίδας.

Τα άτομα με στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας θα πρέπει να ενημερώσουν τον γιατρό τους για τη γενικότερη κατάστασή τους πριν από οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση. Οδοντιατρικές θεραπείες, συμπεριλαμβανομένου του καθαρισμού, και κάθε παρεμβατική διαδικασία, όπως η κολονοσκόπηση, μπορεί να εισαγάγουν βακτηρίδια στην κυκλοφορία του αίματος. Τα βακτηρίδια αυτά ενδέχεται να μολύνουν μια ελαττωματική καρδιακή βαλβίδα.

Παρόλο που σε ασθενείς με στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας δεν χορηγούνται αυτομάτως αντιβιοτικά πλέον πριν από οδοντιατρική ή άλλη θεραπεία, μπορεί να συνιστώνται αντιβιοτικά σε ορισμένες περιπτώσεις προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος μόλυνσης της βαλβίδας και άλλων επιπλοκών.

Προσδοκίες (πρόγνωση)

Η εξέλιξη ποικίλλει. Η δυσλειτουργία μπορεί να είναι ήπια, χωρίς συμπτώματα, ή μπορεί να είναι οξεία και κατ’ επέκταση να δημιουργήσει αναπηρία. Οι επιπλοκές μπορεί να είναι έντονες ή και απειλητικές για τη ζωή. Η στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας αντιμετωπίζεται συνήθως με θεραπεία και βελτιώνεται με βαλβιδοπλαστική ή χειρουργική επέμβαση.

Επιπλοκές

• Κολπική μαρμαρυγή και κολπικός πτερυγισμός
• Θρόμβοι στον εγκέφαλο (εγκεφαλικό), στο έντερο, τα νεφρά ή αλλού
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Πνευμονικό οίδημα
• Πνευμονική υπέρταση

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν έχετε συμπτώματα στένωσης της μιτροειδούς βαλβίδας.

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν έχετε συμπτώματα στένωσης της μιτροειδούς βαλβίδας που δεν υποχωρούν με τη θεραπεία ή εκδηλώνονται νέα συμπτώματα.


Πρόληψη

Ακολουθήστε την προτεινόμενη από τον γιατρό σας θεραπευτική αγωγή για καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε βλάβη της βαλβίδας. Αντιμετωπίστε άμεσα μολύνσεις από στρεπτόκοκκο για να προλάβετε τον ρευματοειδή πυρετό. Πείτε στον γιατρό σας αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρδιοπάθειας.

Η στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας συχνά δεν μπορεί να προληφθεί αλλά οι επιπλοκές μπορούν. Ενημερώστε τον γιατρό σας για την πάθηση της καρδιακής βαλβίδας σας πριν πάρετε οποιοδήποτε φάρμακο.

Ορισμός

Πνευμονική εμβολή είναι η απόφραξη κάποιας αρτηρίας στους πνεύμονες από λίπος, αέρα, θρόμβο αίματος, ή καρκινικά κύτταρα.


Εναλλακτικές ονομασίες

Φλεβική θρομβοεμβολή, θρόμβος αίματος στον πνεύμονα, έμβολο στους πνεύμονες, έμβολο από κυτταρικό υλικό κάποιου όγκου στους πνεύμονες.

Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου.

Εμβολή στους πνεύμονες προκαλείται συχνότερα από το σχηματισμό θρόμβου αίματος σε κάποια φλέβα, ιδιαίτερα των κάτω άκρων ή της πυέλου (περιοχή του ισχίου). Η πλέον συχνή αιτία είναι ο σχηματισμός θρόμβου αίματος σε κάποια εν τω βάθει φλέβα των κάτω άκρων. Αυτός ο τύπος θρόμβωσης ονομάζεται εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση (ΕΒΦ).
Λιγότερο συχνά αίτια περιλαμβάνουν φυσαλίδες αέρα, σταγονίδια λίπους, αμνιακό υγρό, ή υλικό από παράσιτα και καρκινικά κύτταρα, τα οποία μπορούν όλα να οδηγήσουν στη δημιουργία πνευμονικού εμβόλου.

Παράγοντες κινδύνου για την πρόκληση πνευμονικής εμβολής περιλαμβάνουν:
- Εγκαύματα
- Καρκίνος
- Τοκετός
- Οικογενειακό ιστορικό θρομβώσεων αίματος
- Κατάγματα του ισχίου ή του μηριαίου οστού
- Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
- Καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις
- Παρατεταμένη κατάκλιση ή παραμονή σε μια ορισμένη θέση, όπως σε μεγάλης διάρκειας ταξίδια με το αεροπλάνο ή το αυτοκίνητο
- Σοβαρός τραυματισμός
- Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια
- Χειρουργικές επεμβάσεις (ιδιαίτερα ορθοπαιδικές ή νευροχειρουργικές)
- Χρήση αντισυλληπτικών χαπιών ή θεραπεία με οιστρογόνα

Άτομα με συγκεκριμένες διαταραχές της θρόμβωσης του αίματος ενδέχεται να αντιμετωπίζουν, επίσης, υψηλότερο κίνδυνο.



Συμπτώματα

- Θωρακικός πόνος :

• Οπισθοστερνικά
• Ιδιαίτερα οξύς ή διαξιφιστικός. Μπορεί, επίσης, να χαρακτηρίζεται από ένα αίσθημα καύσου ή βάρους, να είναι νυγμώδης ή αμβλύς.
• Μπορεί να επιδεινώνεται με τη βαθιά αναπνοή, το βήχα, την πρόσληψη τροφής, το σκύψιμο ή την κάμψη του σώματος προς τα εμπρός (ο ασθενής ενδέχεται να σκύβει προς τα εμπρός ή να κρατά το στήθος του ως αντίδραση στον πόνο).

- Βήχας :

• ξεκινά αιφνίδια
• μπορεί να συνοδεύεται από αιμόπτυση

- Ταχύπνοια

- Ταχυκαρδία

- Δύσπνοια :

• μπορεί να εμφανισθεί σε ηρεμία ή στην προσπάθεια.
• αιφνίδια έναρξη

Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλωθούν:

- Άγχος
- Ωχρότητα του δέρματος
- Ζάλη, ίλιγγος
- Πόνος στο ένα ή αμφότερα τα κάτω άκρα
- Λιποθυμία, συγκοπτικά επεισόδια
- Χαμηλή αρτηριακή πίεση
- Διάταση των επιπολής φλεβών παράπλευρα της θρόμβωσης, μπορεί να είναι επώδυνη
- Αναπέταση ρινικών πτερυγίων
- Πόνος στην πύελο
- Εφίδρωση
- Οίδημα στα κάτω άκρα
- εξασθενημένος σφυγμός ή που απουσιάζει
- Συρίττουσα αναπνοή

Εργαστηριακός έλεγχος

Οι ακόλουθες εργαστηριακές εξετάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν για τον έλεγχο της λειτουργίας των πνευμόνων:
- Αέρια αρτηριακού αίματος
- Οξυμετρία παλμού


Οι ακόλουθες απεικονιστικές μέθοδοι μπορούν να συνδράμουν στον προσδιορισμό της εντόπισης του θρόμβου:

- Ακτινογραφία θώρακος
- Υπολογιστική αγγειογραφία θώρακος
- Σπινθηρογράφημα αερισμού/ αιμάτωσης των πνευμόνων
- Πνευμονική αγγειογραφία

Επιπλέον εξετάσεις που μπορεί να πραγματοποιηθούν περιλαμβάνουν:

- Υπολογιστική τομογραφία θώρακος (αξονική τομογραφια)
- Επίπεδα D-διμερών πλάσματος
- Έγχρωμο Doppler υπερηχογράφημα (εφαρμόζεται για την εκτίμηση της αιματικής ροής στα κάτω άκρα)
- ΗΚΓ (ηλεκτροκαρδιογράφημα)
- Υπερηχοκαρδιογράφημα
- Πληθυσμογραφία αντίστασης στα κάτω άκρα
- Φλεβογραφία των κάτω άκρων

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Επείγουσα θεραπευτική αντιμετώπιση και νοσηλεία είναι συχνά αναγκαίες. Στόχος είναι η πρόληψη σχηματισμού νέων θρόμβων. Ενδέχεται να χρειασθεί χορήγηση οξυγόνου για τη διατήρησή του σε φυσιολογικά επίπεδα.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, πνευμονική εμβολή απειλητική για τη ζωή, η θεραπευτική αντιμετώπιση ενδέχεται να περιλαμβάνει ειδική θρομβολυτική αγωγή και πρόληψη για την αποφυγή δημιουργίας νέων θρόμβων.
Η αγωγή για τη λύση των θρόμβων ονομάζεται θρομβολυτική θεραπεία.

Η αγωγή για την πρόληψη σχηματισμού νέων θρόμβων ονομάζεται αντιπηκτική θεραπεία. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται γι’ αυτό είναι γνωστά ως αντιπηκτικά. Σε αυτά περιλαμβάνονται η ηπαρίνη και η ουαρφαρίνη. Η ηπαρίνη και τα ανάλογου τύπου φάρμακα (ηπαρινοειδή) μπορούν να χορηγηθούν ενδοφλεβίως (IV, άμεση έγχυση σε κάποια φλέβα), ή με υποδόρια ένεση. Συνήθως η θεραπευτική αγωγή αρχίζει με αυτά, και έπεται η μετάβαση στη λήψη ουαρφαρίνης από το στόμα, με μορφή χαπιού.

Αν ξεκινάτε τη λήψη ουαρφαρίνης για πρώτη φορά, θα χρειαστεί να υποβάλλεστε σε τακτικές εξετάσεις για τον έλεγχο της πηκτικότητας του αίματος. Με αυτόν τον τρόπο ο ιατρός σας θα μπορεί να προσαρμόζει κατάλληλα τη δοσολογία.
Ασθενείς που εμφανίζουν αντίδραση στην ηπαρίνη και τα ηπαρινοειδή ενδέχεται να χρειάζονται άλλη φαρμακευτική αγωγή.
Ασθενείς που δε μπορούν να ανεχτούν την αντιπηκτική φαρμακευτική αγωγή μπορεί να χρειασθούν μια ειδική συσκευή που ονομάζεται διαφραγματικός ηθμός (φίλτρο) της κάτω κοίλης φλέβας (IVC filter). Αυτός τοποθετείται στην κάτω κοίλη φλέβα στην περιοχή της κοιλίας και αποτρέπει τους μεγάλους θρόμβους να εισέρχονται στα αγγεία των πνευμόνων. Ορισμένες φορές η τοποθέτηση των ειδικών αυτών φίλτρων είναι προσωρινή και αργότερα αφαιρούνται.



Πρόγνωση

Είναι δύσκολο να προβλεφθεί η έκβαση της νόσου. Συχνά, αυτή σχετίζεται με την αιτία που έθεσε τον ασθενή σε κίνδυνο για πνευμονική εμβολή (για παράδειγμα, καρκίνος, μείζον χειρουργείο, σοβαρός τραυματισμός). Στην περίπτωση σοβαρής πνευμονικής εμβολής, που συνοδεύεται από καταπληξία και καρδιακή ανεπάρκεια, το ποσοστό θανάτων υπερβαίνει το 50%.

Επιπλοκές

- καρδιακή ανεπάρκεια ή καταπληξία (shock)
- καρδιακές αρρυθμίες
- πνευμονική υπέρταση
- σοβαρή δύσπνοια
- σοβαρή αιμορραγία (συνήθως ως επιπλοκή της φαρμακευτικής αγωγής)
- αιφνίδιος θάνατος

Πότε να αποταθείτε στον ιατρό σας

Καλέστε το ΕΚΑΒ ή επισκεφθείτε τμήμα επειγόντων περιστατικών αν εμφανίσετε συμπτώματα πνευμονικής εμβολής.



Πρόληψη

Η πρόληψη της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης (ΕΒΦ)είναι ιδιαίτερα σημαντική, ειδικά σε άτομα υψηλού κινδύνου. Για να βοηθήσετε στην πρόληψη ΕΒΦ, να κινείτε τα κάτω άκρα σας ή να προβαίνετε σε σύντομους περιπάτους κατά τη διάρκεια ταξιδιών μεγάλης διάρκειας, και γενικά σε καταστάσεις στις οποίες κάθεστε ή είστε σε κατάκλιση για μακρύ χρονικό διάστημα. Η βάδιση και η κινητοποίηση όσο το δυνατό πιο σύντομα μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση ή κατά τη διαδρομή μια μακροχρόνιας ασθένειας μπορούν, επίσης, να μειώσουν τον κίνδυνο ΕΒΦ.

Θεραπευτική αγωγή με ηπαρίνη (χαμηλές δόσεις ηπαρίνης χορηγούμενες με υποδόρια ένεση) ενδέχεται να συστηθεί σε όσους βρίσκονται σε παρατεταμένη κατάκλιση.
Ορισμένοι ασθενείς υπό νοσηλεία φορούν ειδικές μαλακές μπότες που αυτόματα εφαρμόζουν περιοδική πίεση στις γαστροκνημίες. Αυτή ονομάζεται διαλείπουσα συμπίεση με αέρα. Βοηθάει στην καλή κυκλοφορία του αίματος και αποτρέπει τη πρόκληση θρομβώσεων.

Ορισμός

Βρογχίτιδα είναι η φλεγμονή των κύριων αναπνευστικών οδών μέχρι τους πνεύμονες. Η βρογχίτιδα μπορεί να οξεία (διαρκεί λίγο) ή χρόνια που διαρκεί πολύ καιρό και συχνά επανέρχεται.



Εναλλακτικοί ορισμοί

Φλεγμονή – βρόγχοι, Οξεία βρογχίτιδα

Αιτίες, περιστατικά και παράγοντες κινδύνου

Γενικά, η οξεία βρογχίτιδα έπεται μιας ιογενούς μόλυνσης του αναπνευστικού. Κατ’ αρχάς, προσβάλλει τη μύτη, τα ιγμόρια και τον λάρυγγα και στη συνέχεια εξαπλώνεται στους πνεύμονες. Μερικές φορές, μπορεί να νοσήσετε και από άλλη (δευτερεύουσα) βακτηριδιακή μόλυνση των αεραγωγών. Αυτό σημαίνει ότι οι αεραγωγοί εκτός από τον ιό, προσβάλλονται και από βακτηρίδια.
Τα άτομα που κινδυνεύουν από οξεία βρογχίτιδα είναι:
• Οι ηλικιωμένοι, τα βρέφη και τα μικρά παιδιά
• Άτομα με παθήσεις της καρδιάς ή των πνευμόνων
• Οι καπνιστές
Η χρόνια βρογχίτιδα είναι μια μακροχρόνια ασθένεια και συνοδεύεται από βήχα με φλέγματα. Για να επιβεβαιωθεί ότι έχετε προσβληθεί, πρέπει να έχετε βήχα με φλέγματα τις περισσότερες μέρες του μήνα, επί τρεις τουλάχιστον μήνες.
Η χρόνια βρογχίτιδα αποτελεί έναν τύπο χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ). (Το εμφύσημα είναι ένας άλλο τύπος ΧΑΠ.)

Τι μπορεί να επιδεινώσει τη βρογχίτιδα:

• Η ατμοσφαιρική μόλυνση
• Οι αλλεργίες
• Συγκεκριμένα επαγγέλματα (όπως ανθρακωρύχοι, κλωστοϋφαντουργοί , γεωργοί)
• Οι μολύνσεις


Συμπτώματα

Στα συμπτώματα και των δύο τύπων βρογχίτιδας περιλαμβάνονται:
• Δυσφορία στο στήθος
• Βήχας με φλέγματα – αν είναι πρασινοκίτρινα υποδεικνύουν βακτηριδιακή μόλυνση
• Καταπόνηση – καταβολή δυνάμεων
• Πυρετός – συνήθως χαμηλός
• Δύσπνοια που επιδεινώνεται με την έντονη ή λιγότερη έντονη δραστηριότητα
• Συριγμός (σφύριγμα που ακούγεται κατά την αναπνοή)
Ακόμα κι όταν η οξεία βρογχίτιδα έχει θεραπευτεί, μπορεί να αφήσει ένα ξηρό ενοχλητικό βήχα που επιμένει για αρκετές εβδομάδες.

Πρόσθετα συμπτώματα της χρόνιας βρογχίτιδας είναι:
• Οίδημα (πρήξιμο) των ποδιών
• Κυάνωση των χειλιών από ελλιπή οξυγόνωση
• Συχνές μολύνσεις του αναπνευστικού (όπως κρυολόγημα και γρίπη)


Σημάδια και εξετάσεις

Ο γιατρός θα σας ακροαστεί με το στηθοσκόπιο. Μπορεί να ακουστεί ρόγχος ή άλλοι ασυνήθιστοι ήχοι από τους πνεύμονες.
Στις εξετάσεις περιλαμβάνονται:
• Ακτινογραφία θώρακος
• Εξετάσεις λειτουργίας των πνευμόνων, που παρέχουν πληροφορίες χρήσιμες για τη διάγνωση και την πρόγνωση
• Η παλμική οξυμετρία μετρά την περιεκτικότητα του αίματος σε οξυγόνο. Αυτό το γρήγορο και ανώδυνο τεστ γίνεται με μια συσκευή που τοποθετείται στην άκρη του δακτύλου σας. Η εξέταση των αερίων αρτηριακού αίματος, είναι πιο ακριβής μέθοδος μέτρησης των τιμών του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακος αλλά γίνεται με βελόνα και είναι πιο επώδυνη.
• Δείγμα πτυέλων μπορεί να ληφθεί προκειμένου να ανιχνευθεί φλεγμονή ή βακτηριδιακή μόλυνση.


Θεραπεία

Δεν χρειάζεστε αντιβιοτικά για την οξεία βρογχίτιδα που οφείλεται σε ιό. Η μόλυνση θα φύγει μόνη της σε μια εβδομάδα. Πάρτε τα εξής μέτρα για πρόσκαιρη ανακούφιση:
• Μην καπνίζετε
• Πίνετε άφθονα υγρά
• Αναπαυθείτε
• Παίρνετε ασπιρίνη ή ακεταμινοφαίνη (Tylenol) αν έχετε πυρετό. ΜΗΝ δίνετε ασπιρίνη στα παιδιά.
• Χρησιμοποιείτε υγραντήρα ή ατμό στο μπάνιο
Αν τα συμπτώματα επιμένουν, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει εισπνοές για να ανοίξουν οι αεραγωγοί - αν παρουσιάζετε συριγμό. Αντιβιοτικά ο γιατρός θα σας χορηγήσει αν διαπιστώσει δευτερεύουσα βακτηριδιακή μόλυνση. Πάντως, γενικά τα αντιβιοτικά ούτε χρειάζονται ούτε προτείνονται.
Για κάθε τύπο βρογχίτιδας, το σημαντικότερο μέτρο που μπορείτε να λάβετε είναι να σταματήσετε το κάπνισμα. Αν η βρογχίτιδα αντιμετωπισθεί έγκαιρα, μπορείτε να προλάβετε τη βλάβη στους πνεύμονές σας.


Πρόγνωση

Στην περίπτωση της οξείας βρογχίτιδας, τα συμπτώματα συνήθως εξαφανίζονται σε 7-10 ημέρες αν δεν υπάρχει υποκείμενη ασθένεια των πνευμόνων. Ωστόσο, μπορεί να αφήσει ένα ξηρό βασανιστικό βήχα για αρκετούς μήνες.
Η πιθανότητα ανάκαμψης σε άτομα με προχωρημένη χρόνια βρογχίτιδα είναι πολύ μικρή. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, σε συνδυασμό με τη διακοπή του καπνίσματος, βελτιώνει σημαντικά την πρόγνωση.


Επιπλοκές

Η οξεία ή χρόνια βρογχίτιδα μπορεί να εξελιχθεί σε πνευμονία. Αν πάσχετε από χρόνια βρογχίτιδα, έχετε περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξετε αλλεπάλληλες μολύνσεις του αναπνευστικού. Επίσης μπορεί να παρουσιάσετε:
• Εμφύσημα
• Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια (cor pulmonale)
• Πνευμονική υπέρταση

Πότε να καλέσετε τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας αν:
• Έχετε βήχα τις περισσότερες μέρες ή έχετε βήχα που επανέρχεται τακτικά
• Βήχετε με αιμόπτυση
• Έχετε υψηλό πυρετό και ρίγη
• Έχετε χαμηλό πυρετό για περισσότερες από 3 ημέρες
• Βγάζετε παχιά πρασινωπά φλέγματα, ιδίως αν μυρίζουν άσχημα
• Έχετε δύσπνοια ή πόνο στο στήθος
• Πάσχετε από υποκείμενη χρόνια ασθένεια της καρδιάς ή των πνευμόνων


Πρόληψη

• ΜΗΝ καπνίζετε.
• Κάντε το αντιγριπικό εμβόλιο και το εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο, κατά τις οδηγίες του γιατρού σας.
• Μειώστε την έκθεσή σας στην ατμοσφαιρική μόλυνση.
• Πλένετε τα χέρια σας (και τα χέρια των παιδιών σας) συχνά για να αποφύγετε την εξάπλωση των ιών και άλλες μολύνσεις.

Ορισμός

Η αορτή (Α.) είναι η κύρια αρτηρία της καρδιάς. Κατά την έξοδο της αιματικής ροής από την καρδιά, η τελευταία διατρέχει πορεία που ξεκινά από τη χαμηλότερη κοιλότητα (αριστερή κοιλία) και μέσω της αορτικής βαλβίδας, εισέρχεται στην Α. Στην αορτική στένωση, η αορτική βαλβίδα παρουσιάζει δυσκολίες στη διάνοιξή της, με επακόλουθο τη μείωση της αιματικής ροής.

Εναλλακτικοί ορισμοί

Απόφραξη της αριστερής κοιλιακής εξόδου, Στένωση αορτικής βαλβίδος, Ρευματική στένωση Α., Στένωση Α. απότοκος εναπόθεσης ασβεστίου.


Αίτια, συχνότητα, παράγοντες κινδύνου

Καθώς επιτείνεται η στένωση της αορτικής βαλβίδας και στενεύει το στόμιό της, προκαλείται αύξηση των ενδοκοιλιακών πιέσεων στην αριστερή καρδιακή κοιλότητα. Η τελευταία υπερτρέφεται, ελαττώνοντας την αιματική ροή, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση θωρακικού άλγους. Βαθμιαία δημιουργείται στάση του αίματος στους πνεύμονες, λόγω της αύξησης των πιέσεων στην αριστερή κοιλία, προκαλώντας έτσι δυσκολίες στην αναπνοή. Σε κρίσιμες καταστάσεις αορτικής στένωσης, δεν αιματώνεται επαρκώς ο εγκέφαλος, καθώς και το λοιπό σώμα, με επακόλουθο την αίσθηση ζάλης και την τάση λιποθυμίας.

Η αορτική στένωση μπορεί να υπάρχει εκ γενετής (συγγενής) ή να αναπτυχθεί με την πάροδο του χρόνου (επίκτητη). Συνήθως στα παιδιά η συγγενής αορτική στένωση συνοδεύεται κι από άλλες συγγενείς ανωμαλίες.

Κατά κανόνα, στους ενήλικες, η στένωση Α. είναι απότοκος του ρευματικού πυρετού, επακόλουθο μιας στρεπτοκοκκικής λοίμωξης του ανωτέρου αναπνευστικού ή της οστρακιάς. Η βαλβιδοπάθεια εμφανίζεται μονάχα 5-10 χρόνια μετά την πάροδο του ρευματικού πυρετού. Ο ρευματικός πυρετός καθίστανται όλο και σπανιότερος στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Ωστόσο υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που σπάνια μπορούν να προκαλέσουν στένωση της αορτικής βαλβίδας. Τέτοιοι παράγοντες είναι οι εναποθέσεις ασβεστίου κατά την περίμετρο της βαλβίδος, θεραπευτικά σχήματα ακτινοβολίας στη θωρακική χώρα και κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα.

Η αορτική στένωση είναι σπάνια πάθηση. Η συχνότητα εμφάνισής της στο άρρεν φύλο είναι μεγαλύτερη απ΄ ότι στο θηλυκό.


Συμπτώματα

Η συμπτωματολογία της αορτικής στένωσης μπορεί να γίνει αισθητή σε κάποιους ασθενείς, μόνο κατά τα τελικά στάδιά της. Η διάγνωση θα πρέπει να τεθεί με ακρόαση καρδιακού φυσήματος από τον οικογενειακό ιατρό και τότε μόνο να διεξαχθούν οι κατάλληλες παρακλινικές εξετάσεις


Τα συμπτώματα της αορτικής στένωσης περιλαμβάνουν:

• Δύσπνοια από μόχθο
• Θωρακικό άλγος, τύπου στηθάγχης
• Σύγκρουση, ασφυξία, πίεση, στένωση
• Άλγος που επιτείνεται με την άσκηση κι ανακουφίζεται με την ηρεμία.
• Άλγος αισθητό κάτωθεν της ξιφοειδής απόφυσης, με τάση μετανάστευσης και σε άλλα σημεία του σώματος
• Λιποθυμία, αδυναμία ή ζάλη κατά την άσκηση
• Αίσθημα παλμών

Στα βρέφη και στα παιδιά, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Εύκολη κόπωση ή αδυναμία κατά την άσκηση, συγκριτικά με άλλα παιδιά (ήπιες μορφές)
• Κρίσιμες αναπνευστικές παθήσεις από τις πρώτες μέρες ή εβδομάδες μετά τη γένεση (κρίσιμες μορφές).

Ενδέχεται η κατάστασή των παιδιών με ήπιες ή μετρίου βαθμού στένωση αορτής, να χειροτερεύσει καθώς μεγαλώνουν. Επί πρόσθετα, είναι ευάλωτα σε καρδιακές λοιμώξεις (βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα).


Σημάδια και εξετάσεις

Τοποθετώντας την παλάμη στο θώρακα από τη μεριά της καρδιάς, ο οικογενειακός ιατρός θα μπορέσει να αισθανθεί μία ώση ή κίνηση. Τις περισσότερες φορές, με τη χρήση στηθοσκοπίου, γίνεται αισθητή η ύπαρξη καρδιακού φυσήματος, κλικ ή κάποιου άλλου μη φυσιολογικού ακροαστικού ευρήματος. Επίσης μπορεί να υπάρχει μικρός σφυγμός ή αλλαγές στην ποιότητα των παλμών στη τραχηλική χώρα (γνωστή ως pulsus parvus et tardus).


Τα βρέφη και τα παιδιά με αορτική στένωση, μπορεί να είναι πολύ κουρασμένα, ιδρωμένα, με ωχρή χροιά δέρματος και με ταχύπνοια. Επίσης ενδέχεται να αναπτυχθούν σωματικά λιγότερο σε σχέση με τους συνομήλικούς τους.

Η αρτηριακή τους πίεση μπορεί να είναι χαμηλή.

Παρακλινικές εξετάσεις που απαιτούνται:

• Ακτινογραφία θώρακος
• Υπέρηχος καρδίας
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα
• Εξέταση κοπώσεως
• Καθετηριασμός αριστερής καρδιάς
• Μαγνητική τομογραφία της καρδιάς
• Διαοισοφαγιτικός υπέρηχος καρδιάς

Θεραπεία

Στη μη συμπτωματολογία ή την ύπαρξη ήπιων συμπτωμάτων, αρκεί η παρακολούθηση με monitor από τον οικογενειακό ιατρό.

Στους ασθενείς με στένωση αορτής, ακόμη και σε μη ύπαρξη συμπτωμάτων, συστήνεται η αποφυγή ανταγωνιστικών αθλημάτων. Με την πρόκληση των συμπτωμάτων, η σωματική άθληση, πρέπει να διακόπτεται.

Με φαρμακευτικά σκευάσματα αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας ή οι αρρυθμίες (πιο συχνά κολπική μαρμαρυγή). Τέτοια σκευάσματα είναι τα διουρητικά, τα νιτρώδη και τα beta-blockers. Φαρμακευτική αντιμετώπιση απαιτείται και στην περίπτωση της αρτηριακής πίεσης.

Διακοπή καπνίσματος και φαρμακευτική αγωγή υπέρ χοληστερίνης.

Ασθενείς με αορτική στένωση πρέπει να επισκέπτονται τον καρδιολόγο κάθε 3 με 6 μήνες.

Η χειρουργική αντιμετώπιση με αντικατάσταση της βαλβίδας, είναι η λύση εκλογής για ενήλικες και για παιδιά με συμπτωματολογία, ακόμη και σε περιπτώσεις ήπιας μορφής.

Ωστόσο, ασυμπτωματικοί ασθενείς με ανησυχητικά αποτελέσματα παρακλινικών εξετάσεων, μπορούν να αντιμετωπισθούν χειρουργικά.

Ορισμένοι ασθενείς υψηλού κινδύνου που δε δύναται να χειρουρχειθούν, μπορούν να αντιμετωπισθούν με μια λιγότερο αιματηρή διαδικασία, γνωστή και ως πλαστική αποκατάσταση βαλβίδας με μπαλονάκι (διαστολέας). Κατά τη διαδικασία αυτή, το μπαλονάκι εισέρχεται εντός της αρτηρίας στη βουβωνική χώρα, προωθείται στην καρδιά και τοποθετείται έναντι της βαλβίδας. Στη θέση αυτή το μπαλονάκι διαστέλλεται. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζεται η απόφραξη στην αιματική ροή από την στενούμενη βαλβίδα.

Τα παιδιά με ήπια συμπτωματολογία της αορτικής στένωσης, μπορούν να λάβουν μέρος στις περισσότερες αθλητικές δραστηριότητες. Με την πάροδο της πάθησης, αθλήματα όπως το γκολφ και η καλαθοσφαίριση επιτρέπονται, αλλά όχι οι δραστηριότητες που απαιτούν περισσότερη σωματική άσκηση.

Η πλαστική αποκατάσταση βαλβίδος είναι η πρώτη εκλογή στα περισσότερα παιδιά ασθενείς. Ωστόσο, σε κάποια παιδιά που πάσχουν από αυτή την πάθηση, απαιτείται διόρθωση ή αντικατάσταση της βαλβίδας. Μπορεί και να χρησιμοποιηθεί η πνευμονική βαλβίδα προς αντικατάσταση της αορτικής, εάν αυτό είναι εφικτό.

Ασθενείς με αορτική στένωση οφείλουν να ενημερώνουν τον ιατρό τους για την κατάστασή τους πριν από οποιαδήποτε ιατρική ή χειρουργική πράξη. Για παράδειγμα, οποιαδήποτε οδοντιατρική πράξη, ακόμη κι ο καθαρισμός των οδόντων, καθώς και κάθε πράξη εισβολής όπως η κολονοσκόπηση, μπορούν να προκαλέσουν την εισαγωγή βακτηρίου στην αιματική ροή. Το βακτήριο μπορεί να προσβάλλει την πάσχουσα καρδιακή βαλβίδα. Ωστόσο στους ασθενείς αυτούς δε χορηγείται πια αυτόματα η αντιβιοτική αγωγή πριν από οποιαδήποτε οδοντιατρική ή άλλη είδους ιατρική πράξη. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως συστήνεται, προκειμένου να μειώσει τον κίνδυνο φλεγμονής κι επιπλοκών.


Πρόγνωση

Χωρίς χειρουργική αντιμετώπιση, η πρόγνωση σε ασθενείς με αορτική στένωση, στηθάγχη ή άλλα σημεία καρδιακής ανεπάρκειας, είναι πτωχή.

Η αορτική στένωση μπορεί να θεραπευτεί χειρουργικά. Μετά το χειρουργείο υπάρχει ο κίνδυνος αρρυθμιών, που μπορεί να προκαλέσει τον αιφνίδιο θάνατο, αλλά και θρόμβους στο αίμα, που με τη σειρά τους επιφέρουν ισχαιμικό επεισόδιο. Βέβαια υπάρχει και το ενδεχόμενο η νέα βαλβίδα να μην λειτουργεί και να χρειαστεί αντικατάσταση.


Επιπλοκές

• Αρρυθμίες
• Ενδοκαρδίτιδα
• Αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια
• Αριστερή κοιλιακή υπερτροφία ως απότοκος της συστολικής υπερφόρτωσης, λόγω της στενούμενης βαλβίδας.

Επικοινωνία με τον ιατρό σας


Καλέστε τον ιατρό σας αν εσείς ή το παιδί σας παρουσιάσετε συμπτώματα αορτικής στένωσης. Για παράδειγμα αν εσείς ή το παιδί σας αναπτύξετε αίσθημα παλμών για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Επίσης, επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν είστε ασθενείς της πάθησης και τα συμπτώματά σας παρουσιάσουν επιδείνωση ή παρουσιαστούν νέα.


Πρόληψη

Αντιμετωπίστε φαρμακευτικά στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις προς αποφυγή ρευματικού πυρετού, ο οποίος με τη σειρά του μπορεί να προκαλέσει αορτική στένωση. Η τελευταία κατάσταση, κάποιες φορές δε προλαμβάνεται, κάποιες επιπλοκές της όμως μπορούν να προληφθούν.

Ακολουθήστε τις φαρμακευτικές οδηγίες και τις συμβουλές του ιατρού σας. Ενημερώστε τον οικογενειακό σας ιατρό σε περίπτωση ύπαρξης θετικού οικογενειακού ιστορικού συγγενών καρδιακών ανωμαλιών.

Ορισμός

Ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια είναι ένας όρος που χρησιμοποιούν οι γιατροί για να περιγράψουν ασθενείς που πάσχουν από συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια λόγω στεφανιαίας νόσου.

‘Ισχαιμική’ σημαίνει ότι ένα όργανο (όπως η καρδιά) δεν αιματώνεται και δεν οξυγονώνεται επαρκώς.

Δείτε επίσης:

• Στεφανιαία νόσος
• Καρδιακή ανεπάρκεια


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ισχαιμική καρδιοπάθεια, Μυοκαρδιοπάθεια – Ισχαιμική


Αιτίες, περιστατικά και παράγοντες κινδύνου

Η ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια επέρχεται όταν οι αρτηρίες που τροφοδοτούν με αίμα και οξυγόνο την καρδιά φράζουν. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε συσσώρευση χοληστερόλης και άλλων ουσιών, που ονομάζεται (αθηρωματική) πλάκα, στις αρτηρίες που τροφοδοτούν τους μυϊκούς ιστούς της καρδιάς με οξυγόνο. Συν τω χρόνω, το μυοκάρδιο δεν λειτουργεί κανονικά κι έτσι η καρδιά δυσκολεύεται να λάβει και να στείλει αίμα.

Η ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια είναι κοινή αιτία της καρδιακής ανεπάρκειας. Οι ασθενείς με τη νόσο αυτή μπορεί να έχουν υποστεί κάποτε έμφραγμα, στηθάγχη ή ασταθή στηθάγχη. Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να μην έχουν παρατηρήσει συμπτώματα προηγουμένως.

Η ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια είναι ο συνηθέστερος τύπος μυοκαρδιοπάθειας στις ΗΠΑ. Προσβάλλει περίπου 1 στους 100 ανθρώπους, συνήθως μεσήλικες και ηλικιωμένους.

Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου:

• Διαβήτης
• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Υψηλή χοληστερόλη
• Υψηλή σε λιπαρά διατροφή
• Παχυσαρκία
• Οικογενειακό ιστορικό εμφράγματος, στηθάγχης, ασταθούς στηθάγχης, αθηροσκλήρωσης ή άλλης ασθένειας της στεφανιαίας αρτηρίας
• Κάπνισμα


Συμπτώματα

Οι ασθενείς με ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια παρουσιάζουν συνήθως τα συμπτώματα της στηθάγχης ή της καρδιακής ανεπάρκειας.

Στα συμπτώματα της στηθάγχης περιλαμβάνονται:

• Πόνος στο στέρνο ή ελαφρώς αριστερά του. Ο πόνος εμφανίζεται σαν σφίξιμο, έντονη πίεση, βάρος ή πολύ έντονος πόνος. Ο πόνος μπορεί να διαχέεται στον λαιμό, το σαγόνι, την πλάτη, τον ώμο ή τον βραχίονα.
• Αίσθημα δυσπεψίας ή καούρας
• Ζαλάδα ή αδιαθεσία
• Ναυτία, εμετός και κρύος ιδρώτας
• Αίσθημα καρδιακών παλμών
• Δύσπνοια
• Ανεξήγητη κόπωση μετά από σωματική δραστηριότητα (κυρίως στις γυναίκες)

Τα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας συνήθως αναπτύσσονται σταδιακά. Ωστόσο, μερικές φορές τα συμπτώματα εκδηλώνονται εντελώς ξαφνικά και είναι έντονα. Συνήθη συμπτώματα είναι:

• Δύσπνοια, ιδιαίτερα μετά από σωματική δραστηριότητα
• Δύσπνοια που εκδηλώνεται αφού ξαπλώσει κανείς για λίγο
• Βήχας
• Εξάντληση, αδυναμία, λιποθυμία
• Οίδημα της κοιλιακής χώρας (στους ενήλικες)
• Απώλεια όρεξης
• Οίδημα των κάτω άκρων (στους ενήλικες)
• Ο καρδιακός παλμός είναι ανώμαλος ή γρήγορος ή υπάρχει αίσθημα καρδιακών παλμών


Σημάδια και εξετάσεις

Η φυσική εξέταση μπορεί να είναι φυσιολογική ή μπορεί να αποκαλύψει σημάδια ρευστής συγκέντρωσης:

• ‘Κροταλίσματα’ στους πνεύμονες
• Αυξημένη πίεση στις φλέβες του λαιμού
• Διόγκωση του ήπατος
• Αφύσικους καρδιακούς ήχους
• Οίδημα των κάτω άκρων

Μπορεί να υπάρχουν και άλλα σημάδια καρδιακής ανεπάρκειας.

Η διάγνωση της νόσου αυτής επιτυγχάνεται μόνο αν μια εξέταση αποκαλύψει ότι η αντλητική λειτουργία της καρδιάς είναι υπερβολικά χαμηλή. Αυτό ονομάζεται μειωμένο κλάσμα εξώθησης. Φυσιολογικό κλάσμα εξώθησης θεωρείται μεταξύ 55-65%. Οι περισσότεροι ασθενείς με αυτή τη δυσλειτουργία παρουσιάζουν κλάσμα εξώθησης πολύ χαμηλότερο από αυτό.

Οι εξετάσεις που μετρούν το κλάσμα εξώθησης είναι:

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα
• Ηχοκαρδιογράφημα
• Μαγνητική τομογραφία θώρακα
• Κοιλιογραφία με καρδιακό καθετηριασμό

Βιοψία της καρδιάς χρειάζεται σε σπάνιες περιπτώσεις για να αποκλειστούν άλλες διαταραχές.

Εργαστηριακά τεστ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αποκλειστούν άλλες διαταραχές και να αξιολογηθεί η κατάσταση της καρδιάς είναι:

• Χημικές εξετάσεις αίματος
• Καρδιακοί βιοχημικοί δείκτες (CK-MB τροπονίνη)
• Γενική εξέταση αίματος (CBC)
• Προφίλ στεφανιαίου κινδύνου


Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι να ανακουφίσει τα συμπτώματα και να αντιμετωπίσει την αιτία που προκαλεί τη νόσο. Αν τα συμπτώματα είναι έντονα, μπορεί να χρειαστεί να παραμείνετε στο νοσοκομείο.

Ο καρδιακός καθετηριασμός πραγματοποιείται για να διαπιστωθεί αν χρειάζεται να υποβληθείτε σε επέμβαση by-pass ή επέμβαση τοποθέτησης μπαλονιού (αγγειοπλαστική). Αυτές οι μέθοδοι μπορούν να βελτιώσουν τη ροή του αίματος προς το κατεστραμμένο ή αδύναμο μυοκάρδιο.

Η συνολική αντιμετώπιση των μυοκαρδιοπαθειών επικεντρώνεται στη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας.

Δείτε επίσης: Καρδιακή ανεπάρκεια

Φάρμακα και θεραπείες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι:

• Αναστολείς ΜΕΑ όπως η καπτοπρίλη, η λισινοπρίλη και η ραμιπρίλη
• Αποκλειστές των υποδοχέων αγγειοτασίνης (ΑRBs), όπως η λοσαρτάνη και η κανδεσαρτάνη
• Διουρητικά, συμπεριλαμβανομένων των θειαζιδών, διουρητικά της αγκύλης και καλιοσυντηρητικά διουρητικά
• Γλυκοσίδες της δακτυλίτιδας
• Β-αναστολείς όπως η καρβεδιλόλη και η μετοπρολόλη
• Φάρμακα που διαστέλλουν τα αιμοφόρα αγγεία (αγγειοδιασταλτικά)

Ορισμένα άτομα μπορεί να ωφεληθούν από τις εξής καρδιακές συσκευές:

• Μονό ή διπλό βηματοδότη θαλάμου
• Αμφικοιλιακό βηματοδότη
• Εμφυτεύσιμο καρδιομετατροπέα-απινιδωτή
• Συσκευή υποστήριξης αριστερής κοιλίας (LVAD)

Μια δίαιτα χαμηλή σε αλάτι συστήνεται για τους ενήλικες. Τα υγρά μπορεί να περιοριστούν σε ορισμένες περιπτώσεις. Συνήθως όμως, αν είστε σε θέση, μπορείτε να συνεχίσετε κανονικά τις δραστηριότητές σας.

Αν καπνίζετε ή πίνετε υπερβολικά, θα πρέπει να σταματήσετε να το κάνετε. Αυτές οι συνήθειες αυξάνουν την πίεση στην καρδιά.

Μπορεί να σας ζητηθεί να παρακολουθείτε το βάρος σας καθημερινά. Αύξηση βάρους κατά 1,5 περίπου κιλό σε διάστημα 1-2 ημερών μπορεί να σημαίνει ρευστή συγκέντρωση (στους ενήλικες).

Η μεταμόσχευση καρδιάς ενδεχομένως συνιστάται σε ασθενείς στους οποίους οι κλασικές θεραπείες έχουν αποτύχει και εξακολουθούν να έχουν έντονα συμπτώματα. Πρόσφατα, έχουν δημιουργηθεί εμφυτεύσιμες τεχνητές αντλίες καρδιάς. Ωστόσο, πολύ λίγοι είναι οι ασθενείς που μπορούν να υποβληθούν σε κάποια από αυτές τις προηγμένες θεραπείες.


Πρόγνωση

Πρόκειται για μια πολύ σοβαρή διαταραχή. Είναι μια χρόνια πάθηση που συνήθως επιδεινώνεται με τον χρόνο. Λοιμώξεις και άλλες καταστάσεις που στρεσάρουν το σώμα εξαιτίας άλλων παθήσεων μπορεί επίσης να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.

Είναι πολύ σημαντικό να συζητήσετε την κατάστασή σας με τον γιατρό σας για να διασφαλίσετε τη μεγαλύτερη δυνατή βελτίωση. Μπορείτε να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας και της στηθάγχης με φάρμακα, αλλαγές στον τρόπο ζωής και αντιμετωπίζοντας τυχόν υποκείμενη διαταραχή.


Επιπλοκές

• Αρρυθμίες, συμπεριλαμβανομένων των θανατηφόρων αρρυθμιών
• Καρδιογενές σοκ


Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τα Επείγοντα Περιστατικά ή καλέστε το 166 αν:

• Έχετε συμπτώματα ισχαιμικής μυοκαρδιοπάθειας
• Έχετε πόνο στο στήθος που δεν ανακουφίζεται με ανάπαυση ή με τη λήψη νιτρογλυκερίνης


Πρόληψη

Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της ισχαιμικής μυοκαρδιοπάθειας είναι να μην πάθει κανείς καρδιακή νόσο.

• Κόψτε το κάπνισμα
• Τρώτε υγιεινά
• Διατηρήστε ένα φυσιολογικό βάρος
• Γυμνάζεστε όσο το δυνατόν περισσότερο
• Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• Επισκέπτεστε τον γιατρό σας για έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερόλης και του διαβήτη

Ορισμός

Ο καρκίνος του πνεύμονα, είναι ο καρκίνος που πρωτοεμφανίζεται στους πνεύμονες, τα δύο όργανα που εντοπίζονται στο θώρακα και βοηθούν τον οργανισμό να αναπνεύσει.

Οι πνεύμονες απαρτίζονται από τμήματα που ονομάζονται λοβία. Ο δεξιός πνεύμονας αποτελείται από τρία λοβία κι ο αριστερός από δύο, ούτως ώστε παραμένει χώρος για την καρδιά. Κατά την αναπνοή, ο αέρας εισέρχεται από τη μύτη και μέσω του αεραγωγού (τραχείας), φτάνει στους πνεύμονες, όπου διανέμεται μέσω των αγωγών, τους λεγόμενους βρόγχους. Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα, ξεκινούν από τα κύτταρα που βρίσκονται στο τοίχωμα αυτών των αγωγών.

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι καρκίνου του πνεύμονα:

• Ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (NSCLC), είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνος του πνεύμονα
• Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα που συνιστά το 20% σχεδόν των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα.

Εάν ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελείται κι από τους δύο τύπους, τότε ονομάζεται αδιαφοροποίητος μικροκυτταρικός / μεγακυτταρικός καρκίνος.

Εάν ο καρκίνος πρωτοεμφανίστηκε σε άλλο όργανο του σώματος κι εκ’ των υστέρων στους πνεύμονες, τότε αναφερόμαστε σε μεταστατικό καρκίνο του πνεύμονα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Πνευμονικός καρκίνος


Αίτια, συχνότητα και παράγοντες κινδύνου

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο πιο νοσηρός τύπος καρκίνου, τόσο για τους άνδρες, όσο και για τις γυναίκες. Κάθε χρόνο σημειώνονται πολλοί περισσότεροι θάνατοι από καρκίνου του πνεύμονα, απ’ ότι του καρκίνου του μαστού, του ορθού-κόλου (παχέως εντέρου) και του προστάτη μαζί.

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι πιο συχνός σε άτομα μεγάλης ηλικίας. Σπάνια εμφανίζεται σε ηλικία κάτω των 45 ετών.

Το κάπνισμα αποτελεί την πρωταρχική αιτία εμφάνισής του.

Όσο πιο νέος/ α έχει ξεκινήσει κάποιος το κάπνισμα κι όσα περισσότερα τσιγάρα καπνίζει την ημέρα, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης της νόσου αυτής. Δεν υπάρχει εμπεριστατωμένη απόδειξη όσον αφορά ότι το κάπνισμα τσιγάρων με χαμηλής περιεκτικότητας πίσσας, μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα.

Παρ’ όλα αυτά, ο καρκίνος του πνεύμονα έχει εμφανιστεί και σε άτομα που δεν κάπνισαν ποτέ τους.

Το παθητικό κάπνισμα (η έκθεση μη-καπνιστών στον καπνό του τσιγάρου των καπνιστών) ενισχύει τον κίνδυνο ανάπτυξης του συγκεκριμένου καρκίνου. Σύμφωνα με την American Cancer Society, υπολογίζεται ότι 3.000 περίπου ενήλικες καπνιστές θα νοσήσουν και θα καταλήξουν ανά έτος από καρκίνου του πνεύμονα που σχετίζεται με το παθητικό κάπνισμα.

Τα κάτωθεν μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα:

• Υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης
• Υψηλές περιεκτικότητα αρσενικού στο πόσιμο νερό
• Ο αμίαντος
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα
• Ακτινοθεραπεία των πνευμόνων
• Η έκθεση σε καρκινογόνες χημικές ουσίες, όπως το ουράνιο, βηρύλλιο, χλωρίδιο βινιλίου, χρωμικό άλας νικελίου, παράγωγα από κάρβουνο, αέρια σιναπιού, χλωρομεθυλικούς αιθέρες, βενζίνη και ντίζελ εξατμίσεις.

Συμπτώματα

Ο καρκίνος του πνεύμονα σε πρώιμα στάδια μπορεί να μην προκαλέσει κανένα σύμπτωμα (ασυμπτωματικός). Πολλές φορές όμως, αποκαλύπτεται σε μια ακτινογραφία που έγινε για κάποιο άλλο λόγο.

Τα συμπτώματα είναι ανάλογα του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου, γενικά όμως περιλαμβάνουν:

• Επίμονο βήχα
• Αιματηρά πτύελα
• Δύσπνοια
• Ραδιενεργό αέριο ραδόνιο
• Θωρακικό άλγος
• Ανορεξία
• Απώλεια σωματικού βάρους
• Αίσθημα κόπωσης

Πρόσθετα συμπτώματα που μπορούν να παρατηρηθούν στον καρκίνο του πνεύμονα είναι:

• Αδυναμία
• Δυσκολία στην κατάποσης τροφής
• Πληκτροδακτυλία
• Αρθραλγία
• Βράγχος (βραχνάδα φωνής) ή αλλαγές της φωνής
• Οίδημα προσώπου
• Παράλυση του προσωπικού νεύρου
• Βλεφαρόπτωση
• Οστικό άλγος ή ευαισθησία

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να σχετίζονται και με άλλες, λιγότερο σοβαρές καταστάσεις, επομένως θα ήταν σκόπιμο να μιλήσετε (στην περίπτωση που σας εμφανιστούν συμπτώματα) με τον οικογενειακό σας ιατρό.



Σημεία και παρα-κλινικές εξετάσεις


Ο οικογενειακός σας ιατρός θα σας υποβάλλει σε φυσική εξέταση κι ερωτήσεις σχετικές με το ιατρικό σας ιστορικό. Θα ερωτηθείτε για το αν καπνίζετε κι αν καπνίζετε, πόσο καιρό καπνίζετε.

Κατά την ακρόαση με στηθοσκόπιο του θώρακα, ο θεράπων ιατρός σας, ίσως να αναγνωρίσει την ύπαρξη υγρού πέριξ των πνευμόνων, γεγονός που αποτελεί ένδειξη (όχι απόδειξη ) ύπαρξης καρκίνου.

Οι εξετάσεις που διεξαχθούν να γίνουν περιλαμβάνουν:

• Ακτινογραφία θώρακος
• Κυτταρολογική εξέταση πτυέλων για ανάδειξη καρκινικών κυττάρων
• Γενικές εξετάσεις αίματος κι ο πλήρης βιοχημικός κι έλεγχος πηκτικότητας του αίματος
• Αξονική τομογραφία του θώρακα
• Μαγνητική τομογραφία του θώρακα
• Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίου

Σε κάποιες περιπτώσεις, ο θεράπων ιατρός, ίσως να χρειαστεί να προβεί σε αφαίρεση δείγματος πνευμονικού ιστού για μικροσκοπική εξέταση. Αυτό ονομάζεται βιοψία. Η βιοψία μπορεί να εκτελεστεί με τους ακόλουθους τρόπους:

• βρογχοσκόπηση συνδυασμένη με βιοψία (διαβρογχική βιοψία-διαδερμική βιοψία)
• βιοψία υπεζωκότα-εργαστηριακές εξετάσεις πλευριτικού υγρού
• βιοψία δια βελόνης (βιοψία με τη χρήση βελόνης υπό αξονικό τομογράφο)
• μεσοθωρακοσκόπηση με βιοψία
• ανοικτή βιοψία πνεύμονα

Θεραπεία

Η θεραπεία είναι ανάλογη του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου του πνεύμονα. Κάθε τύπος έχει διαφορετικό θεραπευτικό σχήμα. Μπορεί να χρειαστεί χημειοθεραπεία, ακτινοβολία και χειρουργείο.

Βλ. τα σχετικά άρθρα με τον κάθε τύπο καρκίνου του πνεύμονα:

Μη-μικροκυτταρικός τύπος καρκίνου του πνεύμονα
Μικροκυτταρικός τύπος καρκίνου του πνεύμονα


Πρόγνωση

Η θετική πρόγνωση του κάθε ασθενούς, εξαρτάται από τα παρακάτω:

• τον τύπο του καρκίνου του πνεύμονα
• την ύπαρξη ή μη μεταστάσεων
• τη βιολογική ηλικία του ασθενή
• την καλή γενική κατάσταση του ασθενή
• θετική ή μη αντίδραση στη θεραπεία.

Όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση του καρκίνου, τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες επιβίωσης. Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια νοσηρή πάθηση. Σχεδόν το 60% των πασχόντων απεβιώνουν μέσα σε ένα χρόνο. Ωστόσο, υπάρχουν ασθενείς με πλήρη ίαση, που συνεχίζουν να ζουν για πολλά έτη.


Επιπλοκές


Ο καρκίνος μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλα σημεία του σώματος (μεταστάσεις). Η θεραπεία του καρκίνου μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες.


Επικοινωνία με τον θεράπων ιατρό σας


Καλέστε τον ιατρό σας αν εμφανίσετε συμπτώματα καρκίνου του πνεύμονα (ιδίως αν καπνίζετε).


Πρόληψη

Σταματήστε το κάπνισμα αν είστε καπνιστής. Ποτέ δεν είναι αργά να σταματήσετε το κάπνισμα. Επίσης αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα, την έκθεσή σας στον καπνό άλλων ατόμων από τσιγάρα, πούρα ή πίπες.

Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, μπορεί να παίξει προληπτικό ρόλο σε κάποιες περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα.

Πλευριτικό έγχυμα - Πλευριτική συλλογή υγρού

Ορισμός

Η πλευριτική συλλογή υγρού είναι η συσσώρευση υγρού στο μεσοδιάστημα / κοιλότητα μεταξύ των δύο πετάλων του υπεζωκότα.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Θωρακικό υγρό, Πνευμονικό υγρό, Πλευριτικό υγρό.


Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Ο οργανισμός υπό φυσιολογικές συνθήκες, παράγει μικρή ποσότητα πλευριτικού υγρού, με στόχο την εξασφάλιση της λίπανσης και της ολισθηρότητας των δύο πετάλων του υπεζωκότα, του τοιχωματικού / θωρακικού πετάλου και του πνευμονικού πετάλου. Η πλευριτική συλλογή υγρού αποτελεί μια παθολογική, εκσεσημασμένη συλλογή υγρού στην κοιλότητα αυτή.

Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι υγρού του υπεζωκότα:

• Το διϊδρωματικό πλευριτικό υγρό επισυμβαίνει κατά την έκχυση υγρού στην υπεζωκοτική κοιλότητα, γεγονός που οφείλεται σε αυξημένη φλεβική πίεση ή υπολευκωματιναιμία των αιμοφόρων αγγείων. Η πιο συχνή αιτία διιδρώματος είναι η καρδιακή ανεπάρκεια.
• Το εξιδρωματικό πλευριτικό υγρό οφείλεται συνήθως σε αυξημένη διαβατότητα των υποεπιθηλακών τριχοειδών του υπεζωκότα, λόγω φλεγμονής (ερεθισμού και οιδήματος). Τα κυριότερα αίτια εξιδρώματος του υπεζωκότα οφείλονται σε πνευμονική νόσο, όπως: νεοπλάσματα, πνευμονικές λοιμώξεις (φυματίωση, πνευμονίες), φαρμακογενής παρενέργειες κι ασβέστωση (αμιάντωση).

Συμπτώματα

• Οξύ θωρακικό άλγος, που συνήθως επιδεινώνεται με το βήχα ή βαθιές αναπνοές
• Βήχας
• Πυρετό
• Λόξυγγας
• Ταχύπνοια
• Δυσκολίες αναπνοής

Σε κάποιες περιπτώσεις δεν εμφανίζεται κανένα συμπτώματα.


Σημεία κι εξετάσεις

Κατά τη διεξαγωγή μιας φυσικής εξέτασης, ο ιατρός θα προβεί σε ακρόαση, με τη βοήθεια στηθοσκοπίου, των αναπνευστικών ψιθυρισμάτων και σε επίκρουση των θωρακικού κλωβού για εντόπιση πιθανής αμβλύτητας.

Οι παρακάτω εξετάσεις ίσως αποβούν διαγνωστικές:

• Ακτινογραφία θώρακος
• Ανάλυση πλευριτικού υγρού (εξέταση του υγρού υπό μικροσκόπιο για ανεύρεση βακτηριδίων, ποσοτικό προσδιορισμό πρωτεϊνών και παρουσία καρκινικών κυττάρων)
• Θωρακοπαρακέντηση (δείγμα υγρού αφαιρείται δια βελόνης που εισάγεται σε μεσοπλευριτικό διάστημα)
• Αξονική τομογραφία θώρακος
• Υπέρηχος θώρακος

Θεραπεία

Η θεραπευτική αγωγή αποσκοπεί σε αφαίρεση του υγρού, προλαμβάνοντας παράλληλα την επανασυσσώρευσή του ή σε αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας πρόκλησής του.

Η θωρακοπαρακέντηση, με θεραπευτικό σκοπό, εκτελείται στην περίπτωση μεγάλων ποσοτήτων συλλογής υγρού που προκαλούν πίεση, δυσκολία στην αναπνοή ή άλλες αναπνευστικές διαταραχές, όπως υποξυγοναιμίας. Η αφαίρεση υγρού επιτρέπει την πνευμονική έκπτωση και την ευχέρεια συνεπώς, στην αναπνοή. Η αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας πρόκλησης του υγρού, στη φάση αυτή γίνεται ο στόχος της θεραπείας.

Για παράδειγμα, πλευριτικές συλλογές υγρού που οφείλονται σε συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, έχουν ως θεραπεία τα διουρητικά κι άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα αγωγής της καρδιακής ανεπάρκειας. Πλευριτικές συλλογές υγρού που οφείλονται σε λοιμώξεις, έχουν ως θεραπεία αντιβιοτική αγωγή. Σε ασθενείς με νεοπλάσματα ή λοιμώξεις, το πλευριτικό υγρού, συχνά αντιμετωπίζεται με τη χρήση θωρακικής παροχέτευσης, που τίθεται για μερικές ημέρες, προς αφαίρεση υγρού. Η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία, η χειρουργική επέμβαση ή η φαρμακευτική έγχυση ουσιών στη θωρακική κοιλότητα, με στόχο την αποφυγή συσσώρευση υγρού εκ νέου μετά την παροχέτευση, αποτελούν εναλλακτικές θεραπευτικές μεθόδους σε μεμονωμένες περιπτώσεις.


Πρόγνωση

Η τελική έκβαση της κατάστασης εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία πρόκλησης.


Επιπλοκές

• Πνευμονική σύμπτυξη / ατελεκτασία ως επακόλουθο μακροχρόνιας εκσεσημασμένης πλευριτικής συλλογής υγρού
• Διαπύηση του πλευριτικού υγρού και μετατροπή του σε απόστημα, ονομάζεται και εμπύημα. Απαιτεί παρατεταμένη παροχέτευση με αγωγό τοποθετημένο εντός της συλλογής υγρού
• Πνευμονοθώρακας (παρουσία αέρος στη θωρακική κοιλότητα) αποτελεί επιπλοκή κατά τη διαδικασία μιας θωρακοπαρακέντησης

Επικοινωνία με τον ιατρό σας

Καλέστε τον ιατρό σας αν εμφανίσετε συμπτώματα πλευριτικής συλλογής υγρού.

Επικοινωνήστε με το θεράποντα ιατρό σας ή σπεύσατε σε κάποιο εφημερεύων νοσοκομείο, στην περίπτωση που παρουσιάσετε δυσκολίες αναπνοής μετά από θωρακοπαρακέντηση.

Ορισμός

Εμπύημα είναι η συγκέντρωση πύου μεταξύ πνευμόνων και θωρακικού τοιχώματος (πλευρικό διάστημα).


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Το εμπύημα προκαλείται από μόλυνση που εξαπλώνεται από τους πνεύμονες και οδηγεί σε συσσώρευση πύου στο πλευρικό διάστημα.
Η ποσότητα του μολυσμένου υγρού που δημιουργείται, πιέζει τους πνεύμονες.

Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται:

• Πνευμονία που οφείλεται σε βακτήριο
• Πνευμονικό απόστημα
• Χειρουργική επέμβαση στον θώρακα
• Χτύπημα ή τραυματισμός του θώρακα

Σε σπάνιες περιπτώσεις, εμπύημα μπορεί να προκληθεί από βελόνα που εισάγεται στον θώρακα κατά τη διάρκεια παρακέντησης (θωρακοκέντηση).


Συμπτώματα

• Πόνος στον θώρακα
• Ξηρός βήχας
• Υπερβολική εφίδρωση, ιδιαίτερα τη νύχτα
• Πυρετός και ρίγη
• Γενική αδιαθεσία και κακουχία
• Δύσπνοια
• Αθέλητη απώλεια βάρους

Ενδείξεις και εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα σας ακροαστεί στο στήθος με το στηθοσκόπιο και μπορεί να διαπιστώσει μειωμένους ήχους αναπνοής ή να ακούσει θορύβους τριβής.

Στις διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνονται:

• Ακτινογραφία θώρακα
• Αξονική τομογραφία θώρακα
• Ανάλυση κατά Γκραμ και καλλιέργεια πλευρικού υγρού
• Θωρακοκέντηση

Θεραπεία

Ο σκοπός της θεραπείας είναι να αντιμετωπιστεί η μόλυνση και να αφαιρεθεί η συγκέντρωση πύου από τους πνεύμονες. Για την αντιμετώπιση της μόλυνσης χορηγούνται αντιβιοτικά.

Ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει καθετήρα για να παροχετεύσει πλήρως το πύον. Ενδεχομένως χρειάζεται να αφαιρεθεί το περίβλημα του πνεύμονα (αποφλοίωση) από χειρουργό, σε περίπτωση που ο πνεύμονας δεν έχει χώρο να διαστέλλεται κανονικά.


Πρόγνωση

Όταν το εμπύημα περιπλέκει ήδη υπάρχουσα πνευμονία, ο κίνδυνος μόνιμης βλάβης στον πνεύμονα και θανάτου αυξάνεται. Οι ασθενείς θα χρειαστούν μακροχρόνια θεραπεία με αντιβίωση και τακτική αφαίρεση υγρού. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν πλήρως από το εμπύημα.


Επιπλοκές

• Πλευρική πάχυνση
• Μειωμένη πνευμονική λειτουργία

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Απευθυνθείτε στον γιατρό σας αν αναπτύξετε συμπτώματα εμπυήματος.


Πρόληψη

Η άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση των μολύνσεων των πνευμόνων μπορεί να προλάβει ορισμένες περιπτώσεις εμπυήματος.

Ορισμός

Ο μη- μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί τον πλέον συνήθη τύπο καρκίνου των πνευμόνων.

Υπάρχουν 3 τύποι μη- μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα:

• αδενοκαρκινώματα, συνήθως έχουν περιφερική εντόπιση
• καρκινώματα από πλακώδη κύτταρα, συνήθως εντοπίζονται κεντρικά σε κάποιον βρόγχο
• μεγαλοκυτταρικά καρκινώματα, μπορούν να εμφανισθούν σε οποιοδήποτε τμήμα του πνεύμονα. Έχουν την τάση να αναπτύσσονται και να επεκτείνονται ταχύτερα από τους άλλους δύο τύπους.

Εναλλακτικές ονομασίες

Αδενοκαρκίνωμα του πνεύμονα, καρκίνωμα του πνεύμονα από πλακώδη κύτταρα, πλακώδες καρκίνωμα του πνεύμονα.


Δείτε επίσης

• Καρκίνος πνεύμονος
• Κ αρκίνος Πνεύμονος - Μικροκυτταρικός

Αίτια, επίπτωση, και παράγοντες κινδύνου

Το κάπνισμα σχετίζεται με την πρόκληση των πλείστων περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα. Ο κίνδυνος εξαρτάται από τον αριθμό των σιγαρέττων που καπνίζει το άτομο ημερησίως, καθώς και το συνολικό χρονικό διάστημα που είναι καπνιστής. Το παθητικό κάπνισμα αυξάνει, επίσης, τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα. Ωστόσο, άτομα που δεν καπνίζουν, ή δεν έχουν ποτέ καπνίσει μπορεί να προσβληθούν από τη νόσο.

Μακροχρόνιες έρευνες έδειξαν ότι το κάπνισμα κάνναβης ενδέχεται να ευνοεί την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων, ωστόσο δεν υπάρχει σαφής συσχέτιση ανάμεσα στη δραστική ουσία και την εκδήλωση καρκίνου του πνεύμονα.

Τα υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης και η κατανάλωση νερού με υψηλή περιεκτικότητα σε αρσενικό αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Ανάλογη επίδραση έχει και η ακτινοβόληση της περιοχής του θώρακα.

Η επαγγελματική έκθεση στους ακόλουθους καρκινογόνους παράγοντες επίσης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου:

• αμίαντος
• προϊόντα που περιέχουν χλωρίδια κα φορμαλδεΰδη
• ορισμένα κράματα, βαφές, χρωστικές, και συντηρητικές ουσίες

Συμπτώματα

Ο καρκίνος του πνεύμονα σε πρώιμο στάδιο ενδέχεται να μην προκαλεί την εκδήλωση συμπτωμάτων. Στα συμπτώματα που χρήζουν προσοχής περιλαμβάνονται:

• επίμονος βήχας
• αιματηρά πτύελα
• δύσπνοια
• συριγμός
• θωρακικός πόνος
• ανορεξία
• ακούσια απώλεια βάρους
• αίσθημα κόπωσης, καταβολή

Πρόσθετα συμπτώματα αποτελούν τα ακόλουθα:

• αδυναμία
• δυσκαταποσία
• πληκτροδακτυλία
• πόνος στις αρθρώσεις
• βράγχος φωνής ή βραχνάδα
• οίδημα στην περιοχή του προσώπου
• βλεφαρόπτωση
• πόνος ή ευαισθησία στα οστά
• πόνος ή αδυναμία στην περιοχή του ώμου

Σημείωση: αυτά τα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται σε άλλες, λιγότερο σοβαρές νόσους. Είναι μείζονος σημασίας να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας.


Σημεία και διαγνωστικός έλεγχος

Ο ιατρός θα προβεί στη λήψη ιατρικού ιστορικού και θα εξετάσει κλινικά τον ασθενή.
Κατά την ακρόαση των πνευμόνων με χρήση στηθοσκοπίου ενδέχεται να διαπιστωθεί η ύπαρξη υγρού στους πνεύμονες.

Εξετάσεις που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα καθώς και για τη διερεύνηση ενδεχόμενης διασποράς του, περιλαμβάνουν:

• ακτινογραφία θώρακος
• γενική αίματος
• κυτταρολογική εξέταση πτυέλων για την αναζήτηση καρκινικών κυττάρων
• σπινθηρογράφημα οστών
• υπολογιστική τομογραφία (αξονική) θώρακος
• μαγνητική τομογραφία θώρακος
• τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων
• θωρακοκέντηση

Σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να απαιτηθεί η λήψη ιστικού δείγματος από τους πνεύμονες για την εξέτασή του με το μικροσκόπιο. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται βιοψία. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι που μπορεί αυτή να πραγματοποιηθεί:

• βιοψία σε συνδυασμό με βρογχοσκόπηση
• διαδερμική αναρρόφηση δια βελόνης
• βιοψία κατευθυνόμενη με υπολογιστική τομογραφία
• μεσοθωρακοσκόπηση με βιοψία
• ανοικτή βιοψία πνεύμονα
• διοισοφάγειο υπερηχογράφημα με λήψη βοψίας

Στην περίπτωση που η βιοψία αποκαλύψει την ύπαρξη καρκίνου του πνεύμονα, θα πραγματοποιηθούν περισσότερες απεικονιστικές δοκιμασίες προκειμένου να γίνει η σταδιοποίηση της νόσου. Το στάδιο της νόσου αντιπροσωπεύει το μέγεθος του όγκου και το βαθμό επέκτασής του. Ο μη- μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα ταξινομείται σε 5 στάδια:

• στάδιο 0 – η νόσος περιορίζεται στο αναπνευστικό επιθήλιο ( καρκίνωμα in situ)
• στάδιο Ι – ο καρκινικός όγκος έχει μικρό μέγεθος και δεν εμφανίζει μετάσταση σε επιχώριους λεμφαδένες
• στάδιο ΙΙ – ο καρκινικός όγκος εμφανίζει μετάσταση σε λεμφαδένες πλησίον της πρωτοπαθούς βλάβης
• στάδιο ΙΙΙ – η νόσος εμφανίζει διασπορά στους παρακείμενους ιστούς ή υπάρχει μετάσταση σε απομακρυσμένους λεμφαδένες
• στάδιο ΙV – η νόσος εμφανίζει διασπορά σε άλλα όργανα του σώματος, όπως στον έτερο πνεύμονα, τον εγκέφαλο, ή το ήπαρ

Θεραπεία

Υπάρχουν διάφοροι τύποι θεραπευτικής αγωγής για τον μη- μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα. Το εκάστοτε θεραπευτικό σχήμα εξαρτάται από το στάδιο της νόσου.

Η χειρουργική παρέμβαση αποτελεί συνήθως τη θεραπευτική αντιμετώπιση πρώτης γραμμής για τον μη- μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, όταν αυτός δεν εμφανίζει διασπορά πέρα από τους επιχώριους λεμφαδένες. Η χειρουργική εξαίρεση ενδέχεται να αφορά:

• σε έναν λοβό του πνεύμονα (λοβεκτομή)
• σε ένα περιορισμένο τμήμα του πνεύμονα (σφηνοειδής εκτομή ή τμηματεκτομή)
• σε ολόκληρο τον πνεύμονα (πνευμονεκτομή)

Ορισμένοι ασθενείς ενδέχεται να χρειασθούν την εφαρμογή χημειοθεραπευτικής αγωγής. Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιεί αντινεοπλασματικά φάρμακα που σκοτώνουν τα υπάρχοντα καρκινικά κύτταρα και αναστέλλουν την ανάπτυξη νέων.

• η χημειοθεραπεία συχνά εφαρμόζεται ως μονοθεραπεία σε καρκίνο που εμφανίζει απομακρυσμένες μεταστάσεις (στάδιο IV)
• ενδέχεται να χορηγηθεί προεγχειρητικά ή πριν την εφαρμογή ακτινοθεραπείας προκειμένου να ενισχυθεί το θεραπευτικό αποτέλεσμα
• μπορεί να χορηγηθεί μετεγχειρητικά (συμπληρωματική θεραπεία) για να εξαλείψει εναπομείνασες εστίες καρκίνου

Η ακτινοθεραπεία περιλαμβάνει τη χρήση ακτίνων-Χ υψηλής ισχύος καθώς και άλλων μορφών ακτινοβολίας για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Αυτή μπορεί να εφαρμοσθεί συνδυαστικά με χημειοθεραπευτικά σχήματα σε ανεγχείρητες περιπτώσεις.

Οι ακόλουθες θεραπευτικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται κυρίως παρηγορητικά σε ασθενείς με μη- μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα:

• θεραπεία Laser – μια λεπτή δέσμη φωτός καυτηριάζει και καταστρέφει τα καρκινά κύτταρα
• φωτοδυναμική θεραπεία – το αντικαρκινικό φάρμακο ενεργοποιείται με την επίδραση φωτός

Πρόγνωση

Η πρόβλεψη για την έκβαση της νόσου ποικίλλει ευρέως. Συνήθως, ο μη- μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα αναπτύσσεται βραδέως και επιφέρει την εμφάνιση πενιχρών ή καθόλου συμπτωμάτων μέχρι τα όψιμα στάδιά του. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να καταστεί ιδιαίτερα επιθετικός και να οδηγήσει τον ασθενή ταχέως στον θάνατο. Η νόσος ενδέχεται να επεκταθεί σε διάφορα τμήματα του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των οστών, του ήπατος, του λεπτού εντέρου, και του εγκεφάλου.

Η εφαρμογή χημειοθεραπείας έχει αποδειχθεί ότι παρατείνει την επιβίωση και βελτιώνει την ποιότητα της ζωής σε ορισμένους ασθενείς με νόσο σταδίου IV.

Τα ποσοστά ίασης σχετίζονται με το στάδιο και την εγχειρησιμότητα του καρκίνου.

• νόσοι σταδίου Ι και ΙΙ μπορούν να ιαθούν με εφαρμογή χειρουργικής θεραπείας, σχεδόν σε περισσότερες από το 50% των περιπτώσεων.
• νόσος σταδίου ΙΙΙ μπορεί να ιαθεί σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο τα ποσοστά επιβίωσης είναι πολύ χαμηλότερα από εκείνα των πρωιμότερων σταδίων του μη- μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα.
• ασθενείς με νόσο σταδίου ΙV εμφανίζουν πολύ χαμηλά ποσοστά ίασης. Στόχος των εφαρμοζόμενων θεραπειών αποτελεί η παράταση της επιβίωσης και η βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Επιπλοκές

• διασπορά της νόσου εκτός της πρωτοπαθούς εστίας στον πνεύμονα
• ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χειρουργική επέμβαση, τη χημειοθεραπεία, ή την ακτινοθεραπεία

Πρόληψη

Διακόψτε το κάπνισμα. Άτομα που στο παρελθόν υπήρξαν καπνιστές έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα για περισσότερα από 20 έτη αφότου διέκοψαν το κάπνισμα. Ωστόσο, ο κίνδυνος αυτός μειώνεται σημαντικά στο πρώτο έτος μετά τη διακοπή του καπνίσματος, ωστε τα οφέλη από αυτή να είναι σημαντικά ακόμη και σε προχωρημένες ηλικίες.

Αποφεύγετε το παθητικό κάπνισμα.

Η διατροφή σας να είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά.

Η διενέργεια προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του πνεύμονα δεν συστήνεται. Πληθώρα μελετών έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτός δεν συνεισφέρει στην αύξηση των πιθανοτήτων ίασης από τη νόσο.