Ορισμός

Επιδιδυμίτιδα είναι το πρήξιμο (φλεγμονή) της επιδιδυμίδας, δηλαδή του σωλήνα που συνδέει τον όρχι με τον ορχικό πόρο.


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η επιδιδυμίτιδα είναι συνηθέστερη στους νέους άντρες 19 – 35 χρόνων. Είναι από τις κυριότερες αιτίες εισαγωγής σε νοσοκομείο στον στρατό.

Η επιδιδυμίτιδα προκαλείται συνήθως με τη μετάδοση κάποιου μικροβίου από την ουρήθρα ή την ουροδόχο κύστη. Οι πιο κοινές μολύνσεις που προκαλούν την ασθένεια αυτή στα νέα άτομα ετεροφυλόφιλων είναι η βλεννόρροια και τα χλαμύδια. Στα παιδιά και τους ηλικιωμένους αντίστοιχα, η εντερίτιδα Ε. και άλλες τέτοιες μολύνσεις είναι τα πιο συνήθη. Το ίδιο ισχύει και για τους ομοφυλόφιλους άντρες.

Η φυματίωση μπορεί να εκδηλωθεί ως επιδιδυμίτιδα. Την ασθένεια μπορεί να την προκαλέσουν και άλλα μικρόβια (όπως το ουρεόπλασμα).

Η επιδιδυμίτιδα οφείλεται κάποιες φορές και στη χρήση ενός φαρμάκου, της αμιοδαρόνης, που χορηγείται για τις καρδιακές αρρυθμίες. Ο κίνδυνος εκδήλωσης επιδιδυμίτιδας αυξάνει και με τα ακόλουθα:

• Να μην υπάρχει περιτομή
• Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση ή ιστορικό ανωμαλίας στην κατασκευή της ουρικής οδού
• Τακτική χρήση καθετήρα
• Σεξουαλική επαφή με περισσότερους από έναν συντρόφους χωρίς χρήση προφυλακτικού

Συμπτώματα

Η επιδιδυμίτιδα μπορεί να αρχίσει με χαμηλό πυρετό, ρίγη και αίσθημα βάρους στον όρχι. Ο όρχις γίνεται όλο και πιο ευαίσθητος στην πίεση.

Άλλα συμπτώματα είναι:

• Αίμα στο σπέρμα
• Εκκρίσεις από την ουρήθρα (την οπή στην άκρη του πέους)
• Δυσφορία χαμηλά στην κοιλιά ή στη λεκάνη
• Πυρετός
• Πόνος στη βουβωνική χώρα
• Όζος στον όρχι
• Πόνος κατά την εκσπερμάτωση
• Πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση
• Επώδυνο πρήξιμο του οσχέου (διόγκωση της επιδιδυμίδας)
• Ευαίσθητος, πρησμένος βουβώνας στην πλευρά που πάσχει
• Πόνος στον όρχι, που επιδεινώνεται κατά την κένωση

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η φυσική εξέταση διαπιστώνει μια κόκκινη, ευαίσθητη, και μερικές φορές πρησμένη μάζα στην πάσχουσα πλευρά του οσχέου. Η ευαισθησία παρατηρείται σε μια μικρή περιοχή του όρχεως στο σημείο που συνδέεται με την επιδιδυμίδα.

Οι λεμφαδένες στη βουβωνική χώρα μπορεί να εμφανίζονται διογκωμένοι και να υπάρχουν εκκρίσεις από το πέος. Η πρωκτική εξέταση μπορεί να διαπιστώσει ότι ο προστάτης είναι διογκωμένος ή ευαίσθητος στην πίεση.

Εξετάσεις που μπορούν να γίνουν:

• Γενική εξέταση αίματος
• Υπερηχογράφημα Doppler
• Σπινθηρογράφημα όρχεων
• Ανάλυση και καλλιέργεια ούρων (μπορεί να χρειαστεί να δώσετε διαφορετικά δείγματα, αρχικής ροής, μέσης ροής και μετά από μασάζ του προστάτη)
• Εξέταση για χλαμύδια ή βλεννόρροια

Σημαντικό είναι να διαχωριστεί η ασθένεια αυτή από τη συστροφή του όρχεως. Η συστροφή του όρχεως αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό και πρέπει να αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση το ταχύτερο.

Θεραπεία

Ο γιατρό σας θα ορίσει τα φάρμακα για την αντιμετώπιση της μόλυνσης. Οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες μολύνσεις απαιτούν συγκεκριμένα αντιβιοτικά. Τη θεραπεία πρέπει να την κάνουν και οι σεξουαλικοί σύντροφοί σας. Μπορεί να χρειαστείτε παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

Η αντιμετώπιση της επιδιδυμίτιδας που προκαλείται από την αμιοδαρόνη είναι η χορήγηση χαμηλότερης δόσης του φαρμάκου ή η αλλαγή του φαρμάκου.

Συνιστάται ανάπαυση στο κρεβάτι, ανασήκωμα και εφαρμογή παγοκύστης κάτω από το όσχεο. Είναι πολύ σημαντικό να επισκεφθείτε ξανά τον γιατρό σας, ο οποίος και θα διαπιστώσει αν έχει υποχωρήσει τελείως η μόλυνση.


Πρόγνωση

Η επιδιδυμίτιδα συνήθως βελτιώνεται με τη χορήγηση αντιβιοτικών, ενώ δεν παρατηρείται μείωση των σεξουαλικών ή αναπαραγωγικών δυνατοτήτων. Εντούτοις, είναι σύνηθες η ασθένεια να επανέρχεται.

Εάν δεν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά, ή σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, η ασθένεια μπορεί να μετατραπεί σε χρόνια. Στις χρόνιες περιπτώσεις, δεν υπάρχει συνήθως διόγκωση, υπάρχει όμως πόνος.


Επιπλοκές

Στις επιπλοκές περιλαμβάνονται:

• Απόστημα στο όσχεο
• Χρόνια επιδιδυμίτιδα
• Δερματικό οσχεϊκό συρίγγιο
• Νέκρωση του ορχικού ιστού λόγω μη αιμάτωσης (ορχικό έμφραγμα)
• Στειρότητα

Ο οξύς πόνος στο όσχεο είναι επείγον ιατρικό περιστατικό. Πρέπει να εξεταστεί από γιατρό αμέσως.


Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας εάν αναπτύξετε συμπτώματα επιδιδυμίτιδας. Πηγαίνετε στα επείγοντα περιστατικά νοσοκομείου ή καλέστε το 166 εάν νιώσετε πόνο στους όρχεις ξαφνικά ή μετά από τραυματισμό.


Πρόληψη

Μπορείτε να αποτρέψετε τις επιπλοκές της επιδιδυμίτιδας αναζητώντας έγκαιρη διάγνωση και κάνοντας την κατάλληλη θεραπεία για τη μόλυνση που την προκάλεσε.

Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τη λήψη αντιβιοτικών πριν από μια χειρουργική επέμβαση που ενέχει κίνδυνο επιδιδυμίτιδας. Το ασφαλές σεξ (επαφή με έναν μόνο σύντροφο κάθε φορά και με χρήση προφυλακτικού) μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή της επιδιδυμίτιδας που προκαλείται από σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες.

Ορισμός

Ορχίτιδα είναι η φλεγμονή του ενός ή και των δύο όρχεων.

Εναλλακτικοί όροι

Επιδιδυμοορχίτιδα, Μόλυνση των όρχεων


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Ορχίτιδα μπορεί να προκληθεί από μόλυνση που οφείλεται σε πολλούς διαφορετικούς τύπους βακτηριδίων και ιών. Είναι συνήθως αποτέλεσμα επιδιδυμίτιδας, φλεγμονής δηλαδή του σωλήνα που συνδέει τον σπερματικό πόρο με τον όρχι.

Ο πιο κοινός ιός που είναι υπαίτιος για την ορχίτιδα είναι ο ιός της παρωτίτιδας (μαγουλάδες). Εμφανίζεται συχνότερα στα αγόρια μετά από την εφηβεία, ενώ είναι σπάνιο πριν από την ηλικία 10. Η ορχίτιδα αναπτύσσεται συνήθως 4 - 6 ημέρες μετά από την παρωτίτιδα. Μερικά αγόρια που παθαίνουν ορχίτιδα μετά από παρωτίτιδα, θα εμφανίσουν συρρίκνωση των όρχεων (ορχική ατροφία).

Ορχίτιδα μπορεί να αναπτυχθεί σε άτομα με τη σπάνια ασθένεια βρουκέλωση.

Ορχίτιδα μπορεί επίσης να εμφανιστεί παράλληλα με μόλυνση του προστάτη ή επιδιδυμίτιδα. Μπορεί να προκληθεί από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως η βλεννόρροια ή τα χλαμύδια. Το ποσοστό της σεξουαλικά μεταδιδόμενης ορχίτιδας ή επιδιδυμίτιδας είναι υψηλότερο στις ηλικίες 19 - 35.

Οι παράγοντες κινδύνου για την ορχίτιδα που δεν οφείλεται σε σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα είναι:

• Ηλικία πάνω από 45
• Μακροχρόνια χρήση καθετήρα Foley
• Ο μη εμβολιασμός κατά της παρωτίτιδας
• Εγγενή προβλήματα του ουροποιητικού σωλήνα
• Συνήθεις μολύνσεις του ουροποιητικού σωλήνα
• Χειρουργικές επεμβάσεις στον ουροποιητικό σωλήνα

Οι παράγοντες κινδύνου για τη σεξουαλικά μεταδιδόμενη ορχίτιδα είναι:

• Επικίνδυνες σεξουαλικές συνήθειες
• Πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι
• Προσωπικό ιστορικό βλεννόρροιας ή άλλου αφροδίσιου νοσήματος
• Σεξουαλικός σύντροφος με διαγνωσμένο αφροδίσιο νόσημα

Συμπτώματα

• Αίμα στο σπέρμα
• Εκκρίσεις από το πέος
• Πυρετός
• Πόνος βουβώνων
• Πόνος κατά την σεξουαλική επαφή ή κατά την εκσπερμάτωση
• Πόνος κατά την ούρηση (δυσουρία)
• Οίδημα του οσχέου
• Ευαισθησία, οίδημα στην περιοχή των βουβώνων στην πάσχουσα πλευρά
• Ευαισθησία, οίδημα, αίσθημα βάρους στον όρχι
• Πόνος στον όρχι που επιδεινώνεται κατά το σφίξιμο ή την κένωση του εντέρου

Ενδείξεις και εξετάσεις

Η κλινική εξέταση μπορεί να δείξει:

• Διόγκωση ή ευαισθησία του προστάτη
• Ευαισθησία και διόγκωση των λεμφαδένων της βουβωνικής χώρας στην πάσχουσα πλευρά
• Ευαισθησία και διόγκωση του όρχεως στην πάσχουσα πλευρά

Στις διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνονται:

• Γενική εξέταση αίματος
• Υπέρηχος όρχεων
• Εξετάσεις για χλαμύδια και βλεννόρροια (με ουρηθρικό υγρό)
• Ανάλυση ούρων
• Καλλιέργεια ούρων (ελεύθερο ρεύμα ούρησης) -- μπορεί να χρειαστούν διαφορετικά δείγματα, συμπεριλαμβανομένης αρχικής ροής, μέσης ροής και μετά από μασάζ του προστάτη

Θεραπεία

Οι θεραπείες περιλαμβάνουν:

• Αντιβιοτικά - εάν η μόλυνση προκαλείται από βακτηρίδια (στην περίπτωση της βλεννόρροιας ή των χλαμυδίων, σε θεραπεία πρέπει να υποβληθούν και οι σεξουαλικοί σύντροφοι)
• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα
• Παυσίπονα
• Ανάπαυση στο κρεβάτι με τοποθέτηση πάγου κάτω από το όσχεο

Πρόγνωση

Με τη σωστή διάγνωση και θεραπεία της ορχίτιδας που οφείλεται σε βακτηρίδια συνήθως διατηρείται η φυσιολογική λειτουργία των όρχεων.

Ο ορχίτιδα που οφείλεται σε παρωτίτιδα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ενώ η έκβαση ποικίλλει. Η ορχίτιδα από παρωτίτιδα στους άντρες μπορεί να προκαλέσει στειρότητα.


Επιπλοκές

Η ορχίτιδα μπορεί να προκαλέσει στειρότητα και ατροφία του ενός ή και των δύο όρχεων.

Άλλες πιθανές επιπλοκές είναι:

• Χρόνια επιδιδυμίτιδα
• Δερματικό οσχεϊκό συρίγγιο
• Οσχεϊκό απόστημα
• Νέκρωση του ορχικού ιστού (ορχικό έμφραγμα)

Ο οξύς πόνος στο όσχεο ή τους όρχεις μπορεί να απαιτεί άμεση χειρουργική επέμβαση. Εάν νιώσετε ξαφνικό πόνο στο όσχεο ή τους όρχεις, ζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια.


Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε το 166 ή πηγαίνετε στην κοντινότερη εντατική μονάδα εάν νιώσετε ξαφνικό πόνο στον όρχι.


Πρόληψη

Ο εμβολιασμός κατά της παρωτίτιδας θα αποτρέψει την ορχίτιδα που οφείλεται στην νόσο αυτή. Οι ασφαλείς σεξουαλικές συνήθειες, όπως η σχέση με έναν μόνο σύντροφο (μονογαμία) και η χρήση προφυλακτικών, μειώνουν την πιθανότητα ορχίτιδας που οφείλεται σε σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα.