Ορισμός

Ο καρκίνος του ήπατος αποτελεί μορφή καρκίνου με υψηλά ποσοστά θνησιμότητας. Υποδιαιρείται σε δύο τύπους: τον πρωτοπαθή καρκίνο του ήπατος, όταν η πρωταρχική εστία εντόπισης του καρκίνου βρίσκεται στο ίδιο το ήπαρ και τον μεταστατικό / δευτεροπαθή καρκίνο του ήπατος, κατά τον οποίο οι καρκινικές εστίες του ήπατος οφείλονται σε εξάπλωση του καρκίνου με πρωτοπαθή εστία εντόπισης άλλο όργανο ή σημείο του σώματος.


Περιγραφή και δημογραφικά στοιχεία

Πρωτοπαθής καρκίνος του ήπατος

Ο πρωτοπαθής καρκίνος του ήπατος είναι μια σχετικά σπάνια πάθηση, για τις Η.Π.Α. τουλάχιστον, αντιπροσωπεύοντας μόλις το 2% του συνόλου των κακοηθειών και το 4% των προσφάτων διαγνωσμένων καρκίνων. Σε παγκόσμιο όμως επίπεδο, ο ηπατοκυτταρικός καρκίνος (HCC) αποτελεί έναν από τους οκτώ πιο διαδεδομένους καρκίνους. Στην Αφρική και σε διάφορες περιοχές της Ασίας, αντιπροσωπεύει το10% - 50% του συνόλου των κακοηθειών. Ο HCC εμφανίζεται δύο με τρεις φορές συχνότερα σε άνδρες παρά σε γυναίκες. Σε γεωγραφικές περιοχές υψηλού κινδύνου (Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία, περιοχές νότια της Σαχάρας), οι άνδρες είναι ακόμη πιο επιρρεπείς στον HCC απ’ ότι οι γυναίκες.



ΤΥΠΟΙ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ
Στους ενήλικες, η πλειοψηφία των πρωτοπαθών καρκίνων του ήπατος ανήκει σε έναν από τους παρακάτω δύο τύπους: ηπάτωμα ή ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (HCC), που αρχικά εστιάζεται στον ίδιο τον ηπατικό ιστό και χολαγγείωμα ή χολαγγειοκαρκίνωμα, που πρόκειται για καρκίνο με αρχική εστία ανάπτυξης τα ενδοηπατικά χοληφόρα. Το 80% - 90% των πρωτοπαθών καρκίνων του ήπατος είναι ηπατώματα. . Δύο πολύ σπάνιοι τύποι πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος είναι αδιαφοροποίητοι, οι μικτοί κυτταρικοί όγκοι και το σάρκωμα των κυττάρων του Kupffer.

Ένας τύπος πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος που ονομάζεται ηπατοβλάστωμα, έχει συχνότερη τάση εμφάνισης σε μικρά παιδιά κάτω των 4 ετών και παιδιά ηλικίας 12 έως 15 ετών. Σε αντίθεση με τους τύπους καρκίνου που απαντώνται σε ενήλικες, τα ηπατοβλαστώματα έχουν θετική πρόγνωση και αντιδρούν με επιτυχία στη θεραπευτική αγωγή. Η ίαση επέρχεται περίπου στο 70% των παιδιών με ηπατοβλάστωμα, ενώ σε έγκαιρη διάγνωση του όγκου, η βιωσιμότητα ανέρχεται άνω του 90%.

Μεταστατικός καρκίνος του ήπατος

. Επειδή το αίμα απ΄ όλα τα τμήματα του σώματος, υποχρεωτικά διαπερνά από το ήπαρ για «φιλτράρισμα», καρκινικά κύτταρα από άλλα όργανα και ιστούς φτάνου εύκολα στο ήπαρ, όπου και μπορούν να συσσωρευτούν και να εξελιχθούν σε δευτεροπαθής όγκους. Πρωτοπαθείς καρκίνοι του κόλου (εντέρου), του στομάχου, του παγκρέατος, του ορθού, του οισοφάγου, του μαστού, του πνεύμονος ή του δέρματος, έχουν τη μεγαλύτερη συχνότητα μετάστασης (εξάπλωσης) στο ήπαρ. Αρκετά συχνά, πρώτα γίνεται αντιληπτός ο μεταστατικός καρκίνος του ήπατος κι εκ των υστέρων, εντοπίζεται η πρωτοπαθής εστία. Εκτός της κίρρωσης, ο μεταστατικός καρκίνος του ήπατος, αποτελεί τη συχνότερη, από τις ηπατικές παθήσεις, αιτία θανάτου.



Αίτια και συμπτώματα

Παράγοντες κινδύνου

Η ακριβής αιτία πρόκλησης του πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος, παραμένει άγνωστη. Στους ενήλικες ωστόσο, συγκεκριμένοι παράγοντες θέτουν ομάδες ατόμων σε υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του ήπατος.

Οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν:

• Άρρεν φύλο
• Βιολογική ηλικία άνω των 60 ετών
• Η έκθεση σε ουσίες του περιβάλλοντος με τάση πρόκλησης καρκίνου (καρκινογόνες). Αυτές περιλαμβάνουν: μια ουσία παραγόμενη από τη μούχλα που αναπτύσσεται στο ρύζι και τα φιστίκια (αφλακτοξίνη), το διοξείδιο θορίου, που κάποτε το χρησιμοποιούσαν ως σκιαγραφικό στη λήψη ακτινογραφιών του ήπατος, το χλωριούχο βινύλιο, που χρησιμοποιείται στην παρασκευή πλαστικών και το κάπνισμα.
• Η λήψη δια του στόματος δισκίων οιστρογόνου ως μέτρο αντισύλληψης
• Η κληρονομική αιμοχρωμάτωση. Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από παθολογικά υψηλά επίπεδα σιδήρου, σε αποθηκευτική μορφή στον οργανισμό. Εξελίσσεται συχνά σε κίρρωση.
• Κίρρωση. Τα ηπατώματα φαίνεται να αποτελούν συχνή επιπλοκή στην κίρρωση του ήπατος. Το 30% - 70% των ασθενών με ηπάτωμα, πάσχουν και από κίρρωση. Εκτιμάται ότι ένας κιρρωτικός ασθενής διατρέχει 40 φορές περισσότερες πιθανότητες ανάπτυξης ηπατώματος, απ’ ότι ένα άτομο με φυσιολογικό ήπαρ.
• Η έκθεση στους ιούς της ηπατίτιδας. Ηπατίτιδα Β (HBV), ηπατίτιδα C (HCV), ηπατίτιδα D (HDV) ή ηπατίτιδα G (HGV). Εκτιμάται ότι το 80% παγκοσμίως των HCC (ηπατωμάτων) σχετίζεται με τη χρόνια HBV λοίμωξη. Στην Αφρική και στο μεγαλύτερο τμήμα της Ασίας, η έκθεση στην ηπατίτιδα Β αποτελεί σημαντικό παράγοντα. Στην Ιαπωνία και σε κάποιες δυτικές χώρες, η έκθεση στην ηπατίτιδα C συνδέεται άμεσα με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του ήπατος. Στις Η.Π.Α. το 25% περίπου των ασθενών με καρκίνου του ήπατος εμφανίζουν σημεία HBV λοίμωξης. Η ηπατίτιδα είναι συχνό εύρημα στους χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών. Η αύξηση συχνότητας των ηπατωμάτων (HCC) στις Η.Π.Α. θεωρείται ότι οφείλεται στις αυξανόμενες περιπτώσεις HBV και HCV λοίμωξης, που οφείλονται με τη σειρά τους στις ελεύθερες πολυγαμικές σχέσεις και στην απαγορευμένη κοινή χρήση βελόνων για τη λήψη ναρκωτικών. Ο συνδυασμός μεταξύ των HDV και HGV και των HCC μέχρι στιγμής παραμένει ασαφής.

Συμπτώματα του καρκίνου του ήπατος

Τα πρώιμα στάδια του πρωτοπαθούς, όσο και του μεταστατικού καρκίνου του ήπατος, συχνά είναι αδιευκρίνιστα και μη ειδικά ηπατικής διαταραχής. Η μεγάλη χρονική περίοδος μεταξύ της έναρξης ανάπτυξης του όγκου και της εμφάνισης των πρώτων παθολογικών σημείων, είναι ο κυριότερος λόγος που η νόσος έχει τόσο υψηλή συχνότητα θνησιμότητας. Στη φάση της διάγνωσης, οι περισσότεροι ασθενείς ήδη εμφανίζουν κακουχία, πυρετό, κοιλιακό άλγος κι απώλεια όρεξης (ανορεξία). Μπορεί να έχουν εικόνα απίσχνανσης και γενικά πάσχοντος. Καθώς αναπτύσσεται σε μέγεθος ο όγκος, προκαλεί διάταση της μεμβράνης που περιβάλλει το ήπαρ (την κάψα) και συνεπώς την εμφάνιση άλγους του δεξιού υποχονδρίου. Το άλγος μπορεί να αντανακλά στη ράχη και τον ώμο. Κάποιοι ασθενείς αναπτύσσουν συλλογή υγρού στην κοιλιακή κοιλότητα, γνωστή ως ασκίτης. Άλλοι ίσως εμφανίσουν σημεία αιμορραγίας του πεπτικού συστήματος. Περιστασιακά ο όγκος μπορεί να προκαλέσει απόφραξη του ηπατικού ή του χοληδόχου πόρου, οδηγώντας σε ίκτερο. Στους ικτερικούς ασθενείς, η χροιά των επιπεφυκότων και του δέρματος, γίνεται κίτρινη και τα ούρα τους σκουρόχρωμα.


Διάγνωση


Φυσική εξέταση

Εάν ο ιατρός υποπτευθεί πιθανή διάγνωση καρκίνου του ήπατος, θα εξετάσει το ιστορικό του ασθενούς για παράγοντες κινδύνου και παράλληλα θα επισκοπήσει προσεκτικά την κατάσταση της κοιλιακής χώρας του ασθενούς, κατά τη φυσική εξέταση. Σε κατακεκλιμένη θέση στο εξεταστικό κρεβάτι, γίνονται αντιληπτές ψηλαφητά, μάζες του ήπατος κι ο ασκίτης. Στους ασθενείς με καρκίνο του ήπατος, το ήπαρ είναι κατά κανόνα διογκωμένο και με σκληρή σύσταση, επίπονο στην άσκηση πίεσης. Αρκετά συχνά, συνυπάρχει σπληνομεγαλία. Ο ιατρός με τη βοήθεια στηθοσκοπίου, κατά την ακρόαση των γειτονικών στο ήπαρ αιμοφόρων αγγείων, ίσως αναγνωρίσει έναν παθολογικό ήχο ή ήχο τριβής. Οι ήχοι αυτοί προκαλούνται από την πίεση που ασκεί ο όγκος στα αγγεία αυτά.


Εργαστηριακές εξετάσεις

Αιματολογικές εξετάσεις διενεργούνται για την εξέταση της ηπατικής λειτουργίας και την εκτίμηση των παραγόντων κινδύνου του ιστορικού του ασθενούς. Το 50% - 75% των ασθενών με πρωτοπαθή καρκίνο ου ήπατος, παρουσιάζουν παθολογικά υψηλή τιμή στον ορό του αίματος, μιας συγκεκριμένης πρωτεϊνης (αλόμα-φετοπρωτεϊνης ή AFP). Η εξέταση της AFP ωστόσο, δεν μπορεί να ληφθεί μόνη της ως κριτήριο διάγνωσης καρκίνου του ήπατος, γιατί παρουσιάζει υψηλές τιμές στην κίρρωση ή στη χρόνια ηπατίτιδα. Επίσης εξετάσεις της αλκαλικής φωσφατάσης, της χολερυθρίνης, της γαλακτικής διϋδρογενάσης κι άλλων χημικών ουσιών, υποδεικνύουν τη μη φυσιολογική ηπατική λειτουργία. Το 75% των ασθενών με καρκίνο του ήπατος, εμφανίζουν σημεία λοίμωξης ηπατίτιδας. Και πάλι ωστόσο, οι παθολογικές εξετάσεις της ηπατικής λειτουργίας, δεν αποτελούν από μόνες τους κριτήριο διάγνωσης καρκίνου του ήπατος.


Παρα-κλινικές εξετάσεις

Οι παρακλινικές μελέτες βοηθούν στον εντοπισμό της συγκεκριμένης θέσης μη φυσιολογικού ηπατικού ιστού. Πολύ μικροί ηπατικοί ιστοί, όσο ένα 0. 3 εκ. (μια ίντσα) μπορούν πλέον να ανιχνευθούν με τον υπέρηχο ή την αξονική τομογραφία. Οι παρακλινικές μελέτες όμως, δεν είναι σε θέση να διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ ηπατώματος από άλλες παθολογικές μάζες (οζίδια) του ηπατικού ιστού. Απαιτείται λήψη δείγματος του ηπατικού ιστού για διενέργεια βιοψίας, προκειμένου να τεθεί η οριστική διάγνωση του πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος. Η αξονική τομογραφία ή ο υπέρηχος μπορεί να φανούν χρήσιμες, ως οδηγοί του ιατρού, στην επιλογή της σωστής εστίας λήψης υλικού για τη βιοψία.

Ακτινογραφίες θώρακος ίσως φανούν χρήσιμες στη διαφοροδιάγνωση του πρωτοπαθούς όγκου του ήπατος με τον μεταστατικό, με εστία πρωτοπαθής εντόπισης τους πνεύμονες.


Βιοψία ήπατος

Η βιοψία του ήπατος αποτελεί τη διαγνωστική εξέταση εκλογής του καρκίνου (θέτει την αρνητική διάγνωση). Δείγμα ηπατικού ιστού ή ιστικού υγρού λαμβάνεται με τη χρήση πολύ λεπτής βελόνης κι εξετάζεται στο μικροσκόπιο για την παρουσία καρκινικών κυττάρων. Στο 70% των περιπτώσεων, η βιοψία αποβαίνει θετική για καρκίνο. Ως ιατρική πράξη όμως εγκυμονεί έναν μικρό κίνδυνο για την πλειοψηφία των ασθενών. Στο 0,4% περίπου των περιπτώσεων, ο ασθενής αναπτύσσει θανατηφόρα αιμορραγία από τη βιοψία. Λόγω της πλούσιας αγγείωσης κι αιμάτωσης ορισμένων όγκων, προκαλείται εύκολα αιμορραγία.


Λαπαροσκόπηση

Ο ιατρός ίσως αποβεί σε λαπαροσκοπική διεύρυνση, προκειμένου να τεθεί η διάγνωση του καρκίνου του ήπατος. Εξαρχής, ο ιατρός εκτελεί μια μικρή τομή στο κοιλιακό τοίχωμα του ασθενούς, απ’ όπου και εισάγει έναν μικρό σωλήνα, που ονομάζεται λαπαροσκόπιο, το οποίο παρέχει τη δυνατότητα φωτισμού κι όρασης της προκείμενης περιοχής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο λαμβάνεται δείγμα ηπατικού ιστού κι εξετάζεται με το μικροσκόπιο για την παρουσία καρκινικών κυττάρων.


Κλινική σταδιοποίηση

Η παθογένεση του HCC στην πραγματικότητα δεν έχει κατανοηθεί πλήρως. Παραμένει να υπάρχει ασάφεια στον τρόπο με τον οποίο οι διάφοροι παράγοντες κινδύνου του HCC επηρεάζουν τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Περιστασιακά, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή.




Θεραπεία

Η θεραπεία του καρκίνου του ήπατος βασίζεται σε διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του τύπου του καρκίνου πρωτοπαθής ή μεταστατικός, το στάδιο (πρώιμο ή προχωρημένο στάδιο), την εστία εντόπισης είτε του πρωτοπαθούς καρκίνου ή των μεταστάσεων στο σώμα του ασθενούς, την ηλικία του ασθενή, τη συνύπαρξη άλλων παθήσεων – συμπεριλαμβάνεται και η κίρρωση. Για την πλειοψηφία των ασθενών, η θεραπεία του καρκίνου του ήπατος, έχει πρωταρχικό στόχο την ανακούφιση του πόνου που προκαλεί ο καρκίνος, αλλά αδυνατεί στην ίασή του.


Χειρουργική αποκατάσταση

Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις καρκίνου του ήπατος που μπορούν να αντιμετωπισθούν χειρουργικά και να επέλθει ίαση, μιας και κατά τη διάγνωσή τους, ήδη βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Στην περίπτωση κατά την οποία, ο καρκίνος εντοπίζεται σε έναν μόνο λοβό του ήπατος κι ο ασθενής δεν πάσχει από κίρρωση, ίκτερο ή ασκίτη, η χειρουργική επέμβαση αποτελεί τη θεραπεία εκλογής. Ασθενείς στους οποίους δύναται πλήρη εξαίρεση του όγκου, έχουν τη μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης. Δυστυχώς όμως μόνον το 5% των ασθενών με μεταστατικό καρκίνο (εκ πρωτοπαθούς όγκου του εντέρου ή του ορθού) ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Αν ολόκληρος ο ορατός όγκος μπορεί να αφαιρεθεί, περίπου το 25% των ασθενών θα θεραπευτεί. Η επέμβαση ποτ εκτελείται ονομάζεται μερική ηπατεκτομή ή μερική εξαίρεση του ήπατος. Ο χειρουργός θα προβεί είτε σε αφαίρεση ολόκληρου λοβού του ήπατος (λοβεκτομή) είτε σε ευρεία εξαίρεση του όγκου (αφαιρώντας μαζί με τον όγκο και τους ιστούς που περιβάλλουν αυτόν).


Χημειοθεραπεία

Ορισμένοι ασθενείς με μεταστατικό καρκίνου του ήπατος ίσως καταφέρουν να επιμηκύνουν το προσδόκιμο επιβίωσής τους κατά μερικούς μήνες με τη χημειοθεραπεία, δεν είναι όμως εφικτή η ίασή τους. Εάν ο όγκος δε δύναται να αφαιρεθεί χειρουργικά, ένας σωλήνας (καθετήρας) τοποθετείται στην κύρια αρτηρία του ήπατος κι εμφυτεύεται παράλληλα μια αντλία έγχυσης. Με την αντλία επιτυγχάνεται να φτάνουν στον όγκο μεγαλύτερες συγκεντρώσεις του αντικαρκινικού σκευάσματος, απ’ ότι γίνεται στη χημειοθεραπεία μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Το σκεύασμα που χρησιμοποιείται για έγχυση μέσω της αντλίας, συνήθως είναι η φλοξουριδίνη (FUDR), που χορηγείται για μια χρονική περίοδο 14 ημερών, με ακολουθούμενη χρονική περίοδο 14 ημερών ανάπαυσης. Η συστηματική χημειοθεραπεία επίσης χρησιμοποιείται στη θεραπεία του καρκίνου του ήπατος. Τα συνήθη φαρμακευτικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται είναι το 5 – φλουορουρασίλη (Adrucil, Efudex) ή η μεθοτρεξάτη (MTX, Mexate). Η συστηματική χημειοθεραπεία ωστόσο, δεν επιμηκύνει αξιοσημείωτα το προσδόκιμο επιβίωσης του ασθενούς.


Ακτινοθεραπεία

Ακτινοθεραπεία είναι η χρήση υψηλής ενέργειας ακτινών ή ακτίνων Χ, με σκοπό την εξουδετέρωση των καρκινικών κυττάρων ή τη συρρίκνωση του όγκου. Στην περίπτωση όμως του καρκίνου του ήπατος, η εφαρμογή της ακτινοθεραπείας αποφέρει προσωρινή μόνον ανακούφιση κάποιων συμπτωμάτων. Οι καρκίνοι του ήπατος δεν είναι ακτινοευαίσθητοι κι επομένως η ακτινοθεραπεία δεν είναι σε θέση να επιμηκύνει το προσδόκιμο της επιβίωσης του ασθενή.

Μεταμόσχευση ήπατος

Μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά όλο το ήπαρ (ολική ηπατεκτομή) και συνακόλουθη μεταμόσχευση ήπατος. Δυστυχώς σε αυτή τη περίπτωση, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος υποτροπιασμού και μετάστασης κατόπιν μεταμόσχευσης.


Άλλες θεραπείες

Άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις περιλαμβάνουν:

• Εμβολισμός της ηπατικής αρτηρίας με χημειοθεραπευτικά σκευάσματα
• Αλκοολική εξαίρεση με διαδερμική ενέσιμη χορήγηση υπό την καθοδήγηση υπερήχου
• Κρυοεξαίρεση υπό την καθοδήγηση υπερήχου
• Ανοσοθεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα ενσωματωμένα με κυτοτοξικούς παράγοντες
• Γονιδιακή θεραπεία με φορείς ρετροϊών που περιλαμβάνουν και γονίδια έκφρασης κυτοτοξικών παραγόντων

Πρόγνωση

Ο καρκίνος του ήπατος έχει πολύ πτωχή πρόγνωση μιας και στη φάση που τίθεται η διάγνωσή του έχει ήδη δώσει μεταστάσεις. Λιγότερο του 10% των ασθενών επιβιώνουν στα επόμενα τρία χρόνια από την αρχική διάγνωση, το συνολικό ποσοστό πενταετής επιβίωσης ασθενών με ηπάτωμα είναι περίπου 4%.

Περισσότεροι εκ των ασθενών με πρωτοπαθή καρκίνο του ήπατος, καταλήγουν μέσα στους επόμενους μήνες από τη διάγνωση. Ασθενείς των οποίων ο μεταστατικός καρκίνος του ήπατος οφείλεται σε μετάσταση καρκίνου του εντέρου, επιβιώνουν σχετικά λίγο περισσότερο απ’ ότι εκείνοι των οποίων οφείλεται σε μετάσταση καρκίνου του στομάχου ή του παγκρέατος.


Εναλλακτικές και συμπληρωματικές θεραπείες

Αρκετοί ασθενείς θεωρούν ότι οι εναλλακτικές και συμπληρωματικές θεραπείες βοηθούν στην μείωση του άγχους που συνοδεύει την πάθηση, βελτιώνουν την ανοσοποιητική λειτουργία και ενισχύουν τη ψυχική κατάσταση. Ενώ δεν υφίσταται κλινική απόδειξη ότι οι θεραπείες αυτές ασκούν ειδική καταπολεμιστική δράση έναντι της νόσου, δραστηριότητες όπως η βιολογική επανατροφοδότηση, η ανάπαυση, η θεραπευτική ψηλάφηση, οι θεραπευτικές μαλάξεις, οι τεχνικές καθοδηγούμενης απεικόνισης, δεν εμφανίζουν παρενέργειες, απεναντίας αναφέρεται η ευνοϊκή δράση τους στη γενική κατάσταση του ασθενή.

Ασθενείς που λαμβάνουν οποιαδήποτε εναλλακτική σύσταση, οφείλουν πρωτύτερα να ενημερώσουν τον ιατρό τους, προκειμένου να μην επισυμβεί οποιαδήποτε παρενέργεια σε συνδυασμό με την κλασική αντικαρκινική θεραπεία.


Αντεπεξέρχοντας στη θεραπεία του καρκίνου

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες της θεραπείας, της διατροφής, των συναισθημάτων ευφορίας κι άλλων θεμάτων, αποτελούν όλα μέρος της αντιμετώπισης του καρκίνου. Υπάρχουν πολλές ανεπιθύμητες ενέργειες της αντικαρκινικής θεραπείας, οι οποίες περιλαμβάνουν:

• Δυσκοιλιότητα
• Παραλήρημα
• Κακουχία - κόπωση
• Πυρετό, ρίγος, ιδρώτας
• Ναυτία κι έμετος
• Έλκη στοματικής κοιλότητας, ξηρότητα στοματικής κοιλότητας, ούλα που αιμορραγούν
• Κνησμός
• Διαταραγμένη σεξουαλικότητα
• Διαταραχές ύπνου

Το άγχος, η κατάθλιψη, η αίσθηση απώλειας, η διαταραχή μετατραυματικού άγχους, η διαταραγμένη σεξουαλικότητα και η κατάχρηση ουσιών, αποτελούν όλες πιθανές ανεπιθύμητες ψυχικές ενέργειες. Οι ασθενείς οφείλουν να ανιχνεύσουν στήριξη μέσω του διαδικτύου, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στη θεραπεία. Η απώλεια της όρεξης προ, κατά και μετά τη θεραπεία, επίσης πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν. Άλλες επιπλοκές στην ανοχή και συνεργία της αντικαρκινικής θεραπείας περιλαμβάνουν τον πυρετό και το άλγος.

Κλινικές δοκιμασίες

Πολλές είναι οι κλινικές δοκιμασίες που εφαρμόζονται, προκειμένου να μελετηθούν νέοι τύποι ακτινοθεραπείας και χημειοθεραπείας, νέα σκευάσματα και συνδυασμοί σκευασμάτων, βιολογικές θεραπείες, τρόποι συνδυασμού διάφορων τύπων θεραπείας για τον καρκίνο του ήπατος, παρενέργειες της μείωσης και ποιότητα ζωής.



Πρόληψη

Δεν υπάρχουν χρήσιμες στρατηγικές, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, ως προς την πρόληψη του μεταστατικού καρκίνου του ήπατος. Ο πρωτοπαθής ωστόσο, καρκίνος του ήπατος, στο 75% - 80%μπορεί να προληφθεί. Πρόσφατες στρατηγικές εστιάζονται στο διαδεδομένο εμβολιασμό έναντι της ηπατίτιδας Β, στην πρώιμη θεραπευτική αντιμετώπιση της κληρονομικής αιμοχρωμάτωσης (μια μεταβολική διαταραχή) και στη μελέτη των υψηλού κινδύνου ασθενών με εξέταση της α- φετοπρωτεϊνης και τη διενέργεια υπερήχου.

Παράγοντες του τρόπου ζωής, που μπορούν να τροποποιηθούν, προκειμένου να αποφευχθεί ο καρκίνος του ήπατος, περιλαμβάνουν την αποφυγή έκθεσης σε τοξικά χημικά και τροφές που φιλοξενούν μούχλα και παράγουν αφλατοξίνη. Πιο σημαντικό ωστόσο είναι η αποφυγή του αλκοόλ και της χρήσης ναρκωτικών. Η κατάχρηση του αλκοόλ ευθύνεται για το 60% - 70% των περιπτώσεων κίρρωσης, που με τη σειρά της, αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου ανάπτυξης πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος. Η ηπατίτιδα αποτελεί μια ευρέως διαδεδομένη νόσο, ιδιαίτερα σε άτομα που κάνουν χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών.

Ορισμός

Το ορθοπρωκτικό απόστημα πρόκειται για συλλογή πύου στην περιοχή του πρωκτού και του ορθού.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Πρωκτικό απόστημα, Ορθικό απόστημα, Απόστημα – ορθοπρωκτικό.

Αίτια, επιπτώσεις και παράγοντες κινδύνου

Οι συνήθεις αιτίες περιλαμβάνουν:

• Απόφραξη αδένα στην περιοχή
• Φλεγμονή από σχάση στην περιοχή του πρωκτού
• Σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη

Βαθύ ορθικό απόστημα ενδέχεται να προκληθεί από εντερικές παθήσεις, όπως τη νόσο του Crohn ή την εκκολπωματίτιδα.

Οι ακόλουθοι παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ορθοπρωκτικού αποστήματος:

• Πρωκτική σεξουαλική επαφή
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Φλεγμονώδης νόσο του εντέρου (νόσο του Crohn κι ελκώδης κολίτιδα)
• Αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα

Η κατάσταση μπορεί να εμφανιστεί σε βρέφη και νήπια που φορούν ακόμη πάνες κι έχουν ιστορικό σχάσεων στην περιοχή του πρωκτού.



Συμπτώματα

• Δυσκοιλιότητα
• Εκκρίσεις πύου από τον ορθό
• Πυρετός
• Ογκίδιο ή οζίδιο, οιδηματώδες, ερυθρό κι ευαίσθητο στην άκρη του πρωκτού
• Άλγη που σχετίζονται με τις εντερικές κινήσεις
• Επίπονοι, σκληροί ιστοί

Στα βρέφη, το απόστημα εμφανίζεται συχνά ως μια μικρή, οιδηματώδης, ερυθρή κι ευαίσθητη μάζα στην άκρη του πρωκτού. Λόγο αυτού, τα βρέφη ενδέχεται να παρουσιάζουν ευερεθιστικότητα, αν και σε γενικές γραμμές δεν σημειώνονται λοιπά συμπτώματα.

Σημεία κι εξετάσεις

Η εξέταση του πρωκτού, μπορεί να επιβεβαιώσει ότι πάσχετε από ορθοπρωκτικό απόστημα. Επίσης, διεξάγεται προκτωσιγμοειδοσκόπηση για διαφοροδιάγνωση.


Θεραπεία

Η θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει τη χειρουργική παροχέτευση του αποστήματος.

Ζεστά καθιστά λουτρά (η καθιστή θέση στο λουτρό), μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου και του οιδήματος, καθώς και να βοηθήσουν να παροχετευτεί ευκολότερα το απόστημα.

Ο ιατρός σας, μπορεί να σας συνταγογραφήσει αναλγητικά φαρμακευτικά σκευάσματα κι αντιβιοτικά.


Πρόγνωση

Η πρόγνωση συνήθως είναι καλή, αν κι εφόσον ληφθεί έγκαιρη θεραπευτική αγωγή. Τα βρέφη και τα νήπια, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, αναρρώνουν ταχύτατα.


Επιπλοκές

• Πρωκτικά συρίγγια
• Λοίμωξη που επηρεάζει ολόκληρο το σώμα /Συστηματική
• Υποτροπή των συμπτωμάτων
• Ουλές

Επικοινωνία με τον οικογενειακό σας ιατρό

Καλέστε τον ιατρό σας, σε περίπτωση που παρατηρήσετε ορθικές εκκρίσεις ή αν εμφανίσετε συμπτώματα ορθοπρωκτικού αποστήματος. Επί πρόσθετα, επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν έχετε πυρετό, ρίγη ή εμφανιστούν νέα συμπτώματα κατόπιν θεραπευτικής αγωγής για την εν λόγο πάθηση.


Πρόληψη

Η πρόληψη ή η έγκαιρη θεραπευτική αγωγή σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων, μπορούν να αποτρέψουν αυτή την αιτία ορθοπρωκτικού αποστήματος. Χρησιμοποιήστε προφυλακτικά κατά τη διάρκεια σεξουαλικής επαφής και στην πρωκτική σεξουαλική επαφή, ώστε να αποτρέψετε τη προσβολή σας από λοιμώξεις.

Οι συχνές αλλαγές πάνων κι ο σωστός καθαρισμός κατά τη διάρκεια αλλαγής αυτών, θα βοηθήσουν στην αποτροπή πρωκτικών σχάσεων και περι-πρωκτικών αποστημάτων στα βρέφη και στα νήπια.