Η οστεοπόρωση είναι η συχνότερη πάθηση των οστών και χαρακτηρίζεται από λιγότερη ποσότητα οστού και από διαταραχή της μικροαρχιτεκτονικής δομής των οστών με αποτέλεσμα τη μείωση της αντοχής τους και τον αυξημένο κίνδυνο κατάγματος. Ανάμεσα στα φάρμακα που χρησιμοποιούνται γα τη θεραπευτική αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης είναι το ασβέστιο και η βιταμίνη D.

Μέχρι τώρα τα σκευάσματα αυτά θεωρούνταν ακίνδυνα για την υγεία της καρδιάς και συστήνονταν ανεπιφύλακτα στα άτομα που τα είχαν ανάγκη. Μάλιστα, μια μελέτη προ έτους που συμπεριέλαβε γυναίκες που ελάμβαναν συμπληρώματα ασβεστίου και/ή βιταμίνη D έδειξε, ότι οι γυναίκες αυτές δεν είχαν περισσότερα προβλήματα με την καρδιά ή τα αγγεία σε σχέση με εκείνες που ελάμβαναν μόνο εικονικό φάρμακο. Πρόσφατα, όμως, δημοσιεύτηκε μια νέα μελέτη από την Νέα Ζηλανδία, η οποία υποδεικνύει, ότι ενδεχομένως τα συγκεκριμένα φάρμακα δεν είναι τελείως αθώα και ότι σχετίζονται με δυσμενή καρδιαγγειακά συμβάντα, όπως το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές από την Νέα Ζηλανδία εκτίμησαν έναν πολύ μεγάλο πληθυσμό γυναικών που έφτανε περίπου τις 30.000. Οι ερευνητές με έκπληξη διαπίστωσαν, ότι η λήψη συμπληρωμάτων ασβεστίου σε συνδυασμό με βιταμίνη D σχετίστηκε με αύξηση των εμφραγμάτων και των εγκεφαλικών κατά 20%. Επιπλέον, είδαν, ότι ο κίνδυνος ήταν ανεξάρτητος από την ποσότητα των φαρμάκων, αλλά σχετίζονταν με την λήψη ή όχι αυτών. Οι ερευνητές υπέθεσαν, ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός, ότι ακόμα και η λήψη μικρής ποσότητας ασβεστίου αυξάνει απότομα και μέσα σε λίγες ώρες τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα, το οποίο ενδεχομένως οδηγεί σε οξείες διαταραχές στην λειτουργικότητα των αιμοπεταλίων, στην πηκτικότητα του αίματος και στην λειτουργικότητα των ενδοθηλιακών κυττάρων. Επίσης, ενδιαφέρον προκάλεσε στους ερευνητές, η διαπίστωση, ότι η εκδήλωση των οξέων ισχαιμικών επεισοδίων ήταν σχετικά άμεση, ενώ η εμφάνιση των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων ήταν πιο όψιμη και δεν παρατηρούνταν νωρίτερα του έτους από την έναρξη της αγωγής με τα συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D.

Εξ’ αιτίας του γεγονότος, ότι η νέα αυτή μελέτη έρχεται σε αντίθεση με τα μέχρι τώρα δεδομένα, αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία και αρκετό σκεπτικισμό από την επιστημονική κοινότητα. Μάλιστα, τα συμπληρώματα της βιταμίνης D θεωρούνταν έως και προστατευτικά για το καρδιαγγειακό σύστημα. Εντούτοις, τα στοιχεία της μελέτης από την Νέα Ζηλανδία είναι ανησυχητικά και δεν μπορούν να αγνοηθούν. Αν σκεφτεί κανείς, ότι η οστεοπόρωση είναι ένα πολύ κοινό νόσημα και η χρήση των συμπληρωμάτων ασβεστίου είναι πολύ διαδεδομένη, τα παραπάνω αποτελέσματα αφορούν ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Σύμφωνα με αυτά, στα 1.000 που βρίσκονται υπό αγωγή με συμπληρώματα ασβεστίου (με ή χωρίς βιταμίνη D), τα 6 θα πάθουν έμφραγμα ή εγκεφαλικό λόγω αυτών, ενώ θα προληφθούν μόνο 3 κατάγματα.

Φυσικά μια μόνο μελέτη δεν αρκεί για να τεκμηριώσει την δυσμενή επίδραση των σκευασμάτων ασβεστίου και βιταμίνης D στο καρδιαγγειακό σύστημα. Όμως πρέπει να ληφθεί υπόψη. Ενδεχομένως, πριν καταφύγει κανείς στην λήψη συμπληρωμάτων ασβεστίου και βιταμίνης D πρέπει να το συζητήσει με τον θεράποντα ιατρό του και να προσπαθήσει αρχικά να αυξήσει το ασβέστιο με την σωστή διατροφή.

Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης
Καθηγητής Καρδιολογίας
Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών