Μαθησιακές δυσκολίες και τρόποι αντιμετώπισης




Παλαιότερα όταν τα παιδιά δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του σχολείου χαρακτηρίζονταν τεμπέλικα, αδιάφορα αρνητικά, ή κακομαθημένα.

Λόγω αυτών των αντιλήψεων και ερμηνειών τα παιδιά παρουσίαζαν σχολική αποτυχία η οποία τους καλλιεργούσε αισθήματα ανικανότητας, άγχους, απογοήτευσης και θυμού. Αυτή η πληθώρα των αρνητικών συναισθημάτων τους ακολουθούσε τόσο στην επαγγελματική όσο και στην προσωπική ζωή τους.

Ευτυχώς όμως σήμερα με την πρόοδο της επιστήμης έχουμε βεβαιωθεί ότι υπάρχουν κάποια παιδιά τα οποία δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε ικανοποιητικό βαθμό στις σχολικές απαιτήσεις όχι γιατί δεν προσπαθούν ή υπολείπονται νοητικά σε σχέση με τους συνομηλίκους τους άλλα γιατί παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες.

Ως μαθησιακές δυσκολίες ορίζεται η δυσχέρεια στην ανάγνωση ,στην κατανόηση, στη γραφή, στα μαθηματικά, στο προσανατολισμό του χώρου και του κ χρόνου. Στην ανάγνωση παρουσιάζονται οι εξής δυσκολίες : το παιδί διαβάζει αργά και κοπιαστικά, χάνει τη σειρά του κειμένου που διαβάζει, παραλείπει ,προσθέτει , αλλάζει κάποιες λέξεις ή καταλήξεις, δυσκολεύεται να διαβάσει άγνωστες λέξεις,. Συγχέει κάποια φωνολογικά γράμματα όπως β-φ, δ-θ, ε-3 .

Η δυσκολία στην κατανόηση συνήθως παρουσιάζεται στα θεωρητικά μαθήματα (ιστορία, γεωγραφία κ.α). Ο μαθητής δεν μπορεί εύκολα να βγάλει συμπέρασμα από το κείμενο το οποίο έχει διαβάσει .Συνήθως χρησιμοποιεί γενικές πληροφορίες για να απαντήσει σε κάποια ερώτηση που του έχει τεθεί. Όσο αφορά τη γραφή, ο γραπτός του λόγος είναι φτωχός και ασαφής . Το παιδί δυσκολεύεται να εφαρμόσει σωστά βασικούς κανόνες γραμματικής και συντακτικού (όπως καταλήξεις, σημεία στίξεις κ.α). Στα μαθηματικά το παιδί δυσκολεύεται να κατανοήσει τον τρόπο πρόσθεσης και της αφαίρεσης καθώς και της διαίρεσης , παρουσιάζει αδυναμία στην κατανόηση αριθμητικών συμβόλων , δυσχεραίνεται στην απομνημόνευση του πίνακα του πολλαπλασιασμού, καθώς και στην επίλυση σύνθετων προβλημάτων. Η δυσκολία προσανατολισμό διαφαίνεται από την αδυναμία του να ξεχωρίσει το δεξιά –αριστερά ,το πριν-μετά , το μπρος-πίσω, το βορρά –νότο, την ανατολή-δύση , τις ημέρες της εβδομάδας. Επίσης δυσκολεύεται να ακολουθήσει ένα χάρτη, χάνεται σε άγνωστα αλλά και σε γνωστά μέρη.

Οι μαθησιακές δυσκολίες, πρωτογενώς αποδίδονται σε εγκεφαλικές δυσλειτουργίες στον προμετωπιαίο ή τον κροταφικό λοβό , οι οποίες επιδρούν πρωτογενώς στις διαδικασίες στις οποίες εδράζεται η μάθηση. Συγκεκριμένα οι δυσλειτουργίες στον προμετωπιαίο λοβό δημιουργούν τις εξής δυσκολίες: στην συγκέντρωση ,στην επεξεργασία των πληροφοριών, στο σχεδιασμό και οργάνωση ενεργειών για λύση προβλημάτων με αφαιρετικό συλλογισμό. Οι δυσλειτουργίες στον κροταφικό φλοιό έχουν ως αποτέλεσμα διαταραχές στην πρόσληψη, την κατανόηση και την παραγωγή του λόγου. Δευτερογενώς, η εκδήλωση και εξέλιξη των συμπτωμάτων των μαθησιακών δυσκολιών εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το οικογενειακό, σχολικό και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.

Οι μαθησιακές δυσκολίες δημιουργούν επιπτώσεις και στη ψυχοσύνθεση του παιδιού .Το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες συνήθως έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, αποθαρρύνεται εύκολα , είναι συναισθηματικά ευάλωτο και αγχώνεται ιδιαίτερα για τις σχολικές του επιδόσεις .

Η αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών χρήζει μακρόχρονης παρέμβασης από ειδικούς ( ψυχολόγους, λογοθεραπευτές, εκπαιδευτικούς)οποίοι έχουν εκπαιδευτεί να χρησιμοποιούν ειδικές ψυχοεκπαιδευτικές μεθόδους. Το πρόγραμμα αντιμετώπισης που θα χρησιμοποιήσει ο κάθε ειδικός είναι εξατομικευμένο και προσαρμοσμένο στις εκπαιδευτικές ανάγκες του κάθε παιδιού. Το διδακτικό υλικό που συνήθως να χρησιμοποιούν οι ειδικοί βασίζεται στην πολυαισθητηριακή μέθοδο.

Η συμμετοχή όλων των αισθήσεων (όρασης-ακοής-αφής)είναι απαραίτητη για την εμπέδωση πληροφοριών που διδάσκονται και εξασφαλίζει περισσότερες πιθανότητες για επιτυχία στην επεξεργασία τους λόγω της παρουσίασης τους με πολλούς κώδικες.

Επίσης το διδακτικό υλικό είναι αυστηρά δομημένο και χαρακτηρίζεται από σταδιακή διαβάθμιση .Συνήθως η κάθε διδακτική ενότητα ξεκινά από ένα επίπεδο πιο κάτω από εκείνο που βρίσκεται το παιδί προκειμένου να του προσφέρει ενθάρρυνση για να συνεχίσει στην επομένη ενότητα.

Η διδασκαλία θα πρέπει να αποτελέσει για το παιδί μια ευχάριστη διαδικασία , από την οποία θα αντλεί ευχαρίστηση και ικανοποίηση .Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όχι μόνο για την αποκατάσταση των μαθησιακών δυσκολιών αλλά και για τη διατήρηση της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης του παιδιού σε υψηλά επίπεδα. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι, αν οι μαθησιακές δυσκολίες δε διαγνωστούν και δε θεραπευτούν έγκαιρα οδηγούν σε απώλεια ηθικού , χαμηλή αυτοεκτίμηση , διαταραχές στις κοινωνικές δεξιότητες ακόμα και σε εγκατάλειψη του σχολείου . Τέλος είναι ιδιαίτερα σημαντικό ο ειδικός να βρίσκεται σε στενή συνεργασία τόσο με τους γονείς όσο και με το σχολείο προκειμένου το παιδί να ωφεληθεί σε μεγαλύτερο βαθμό από το θεραπευτικό πρόγραμμα.


ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΠΩΣ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥΣ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

-Δημιουργία σχεδιαγράμματος του μαθήματος .

-Τοποθέτηση επικεφαλίδας, λέξεων κλειδιά σε κάθε παράγραφο .

-Υπογράμμιση των σημαντικών στοιχείων στο κείμενο.

-Δημιουργία πολλαπλών ερωτήσεων ή ερωτήσεων οι οποίες θα οξύνουν την κριτική ικανότητα του παιδιού .

- Μετά τη συγγραφή κάποιας εργασίας ή έκθεσης να ζητηθεί από το παιδί να τη ξαναδιαβάσει προσεχτικά και να διορθώσει τυχόν λάθη(συντακτικά ή γραμματικά).

-Διάσπαση εργασιών σε μικρότερη έκταση ή σε απλούστερη μορφή.

- Διάβασμα εξωσχολικών βιβλίων , περιοδικών ή εφημερίδων ( π.χ, κόμικς ,παραμύθια , αθλητικές εφημερίδες κ.α),συμφώνα με τα ενδιαφέροντα του παιδιού .

-Συχνά διαλλείματα κατά τη διάρκεια της μελέτης με εναλλαγή δραστηριοτήτων (κινητικές με στατικές δραστηριότητες ) για εκτόνωση πιθανής κούρασης ή έντασης .

- Χρησιμοποίηση ενισχυτών (αυτοκόλλητα βόλτα, παιχνίδι) ανάλογα με την ηλικία του κάθε παιδιού προκειμένου να δημιουργήσει εξωτερικά κίνητρα για μάθηση.

- Απομάκρυνση παραγόντων που μπορούν αποσπάσουν την προσοχή του (τηλέφωνο, τηλεόραση, παράθυρο κ.α).

- Αποφυγή αρνητικών παρατηρήσεων οι όποιες θα μπορούσαν να κλονίσουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού .




Αποστολία Ντέκοβα
Κλινική Ψυχολόγος


Διαβάστε περισσότερα άρθρα...

















    Στην κορυφή