Η Ελληνική Ρευματολογική Εταιρεία διοργανώνει το 22ο Πανελλήνιο Ρευματολογικό Συνέδριο στις 1-4 Δεκεμβρίου στην Αθήνα στο Χίλτον.
Το Συνέδριο θα παρακολουθήσουν περισσότεροι από 400 ειδικοί ρευματολόγοι από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό αλλά και πολλοί ιατροί άλλων ειδικοτήτων και φοιτητές.


Θα παρουσιασθούν 70 ελληνικές ερευνητικές εργασίες και θα συζητηθούν πολλά επίκαιρα θέματα αναφορικά με τη θεραπεία των ρευματικών παθήσεων, όπου, ευτυχώς έχουν υπάρξει πρωτόγνωρες και θεαματικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ό,τι μελέτη της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας αναφορικά με την αναγνωρισιμότητα των διαφόρων επιστημονικών κλάδων στην Ευρώπη, αναγνωρισιμότητα που εξαρτάται από την ποιότητα της παραγόμενης έρευνας στην Ελλάδα, ο κλάδος της Ρευματολογίας είναι πρώτος στη γενική κατάταξη (με 2ο τον κλάδο των υπολογιστών, ενώ ο επόμενος ιατρικός κλάδος είναι η ογκολογία, 4ος στην γενική κατάταξη).

Η διάκριση της Ρευματολογίας είναι κυρίως αποτέλεσμα της δουλειάς των ερευνητών βιολόγων, ρευματολόγων αλλά κυρίως πανεπιστημιακών ιατρών που συμμετέχουν στο 22ο Πανελλήνιο Ρευματολογικό Συνέδριο.


Νοσήματα και Σύνδρομα

Οι ρευματικές παθήσεις (νοσήματα και σύνδρομα) που παρουσιάζονται με πόνους στις αρθρώσεις, το σκελετό και τους μυς, είναι περισσότερες από 200. Ένας στους 4 ενήλικες ταλαιπωρείται, άλλοτε λίγο-άλλοτε πολύ, από κάποια ρευματική πάθηση. Οι περισσότεροι έχουν εκφυλιστική αρθρίτιδα, οστεοπόρωση, οσφυαλγία, αυχεναλγία, και ρευματισμούς μαλακών μορίων. Ωστόσο, σύμφωνα με την ελληνική επιδημιολογική μελέτη ESORDIG, περίπου 200.000 Έλληνες πάσχουν από φλεγμονώδη ρευματικά νοσήματα που είναι αυτοάνοσα. Αν και κάποιοι ασθενείς αρχικά προσφεύγουν σε ορθοπεδικό ιατρό, όμως με τα νοσήματα αυτά ασχολείται αποκλειστικά η ρευματολογία (για τη διάγνωση και θεραπεία των οποίων υπεύθυνος είναι ο ρευματολόγος).

Τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα είναι συχνότερα στις γυναίκες (οι ορμόνες του φύλου παίζουν κάποιο ρόλο), και αρχίζουν σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμη και στην παιδική. Είναι βέβαιο ότι κληρονομικοί παράγοντες επηρεάζουν την εμφάνιση τους, ωστόσο ο φύση των παραγόντων αυτών, ή του τρόπου της κληρονομικότητας δεν είναι γνωστή ακόμη. Ο τρόπος ζωής (άσκηση, διατροφή, κάπνισμα, επάγγελμα, τόπος διαμονής) και οι κλιματολογικές συνθήκες δεν σχετίζονται με την αιτιολογία, όμως κάποιοι από τους παράγοντες αυτούς φαίνεται να επηρεάζουν σημαντικά την έκφραση και εξέλιξη των νοσημάτων αυτών.

Το συχνότερο νόσημα είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα από την οποία πάσχουν περίπου 70.000 Έλληνες. Άλλα νοσήματα που μπορεί να εκδηλώνονται με παρόμοιο τρόπο είναι οι λεγόμενες οροαρνητικές σπονδυλαρθροπάθειες, με συχνότερη την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα και την ψωριασική αρθρίτιδα, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η σκληροδερμία, η φλεγμονώδης μυοπάθεια, η ρευματική πολυμυαλγία, και οι συστηματικές αγγειίτιδες με συχνότερη την κροταφική αρτηρίτιδα που κυρίως προσβάλλει ηλικιωμένα άτομα. Οι πόνοι συνήθως οφείλονται σε φλεγμονή των αρθρώσεων (αρθρίτιδα), αλλά μπορεί να συνυπάρχουν διάφορα ενοχλήματα από φλεγμονή άλλων οργάνων διότι σε ορισμένους ασθενείς προσβάλλονται επίσης οι πνεύμονες, η καρδιά, τα μάτια, το δέρμα, το έντερο, οι νεφροί και το νευρικό σύστημα (εγκέφαλος και περιφερικά νεύρα).

Μεγάλη σημασία για τη σωστή αντιμετώπιση των αυτοανόσων ρευματικών νοσημάτων έχει η έγκαιρη διάγνωση. Εν συνεχεία, η θεραπευτική αγωγή πρέπει να αρχίσει άμεσα, ώστε η φλεγμονή να υποχωρήσει, αλλά και να διατηρηθεί σε μακροχρόνια ύφεση. Έτσι, με την κατάλληλη σε κάθε περίπτωση θεραπεία, η πλειονότητα των ασθενών έχει φυσιολογική ζωή. παρά το γεγονός ότι τα νοσήματα αυτά είναι χρόνια. Σε αντίθετη περίπτωση, η φλεγμονώδης ρευματική πάθηση εξελίσσεται και μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των ασθενών, να οδηγήσει σε αδυναμία εργασίας, κινητική αναπηρία, αλλά και να απειλήσει ακόμη και τη ζωή.


Βιολογικές Θεραπείες

Η επανάσταση στην αντιμετώπιση των ρευματικών παθήσεων ήρθε την τελευταία δεκαετία με τις λεγόμενες βιολογικές θεραπείες. Σήμερα υπάρχουν 9 διαφορετικά τέτοια φάρμακα που χορηγούνται με επιτυχία σε περισσότερους από 3.000.000 ασθενείς παγκοσμίως. Τα φάρμακα αυτά εμποδίζουν την δράση συγκεκριμένων ορμονών του ανοσολογικού συστήματος, των κυταροκινών. Οι κυτταροκίνες υπερπαράγονται στους ασθενείς και ευθύνονται για τη χρόνια φλεγμονή και την καταστροφή των αρθρώσεων.

Φάρμακα που αναστέλλουν την κυτταροκίνη TNF είναι τα Infliximab, Etanercept, Adalimumab, Golimumab, Certolizumab, τις κυτταροκίνες Ιντερλευκίνη -1 και Ιντερλευκίνη-6 τα Anakinra και Tocilizumab, αντίστοιχα, ενώ 2 άλλα βιολογικά φάρμακα τα Rituximab και Abatacept λειτουργούν με πιο πολύπλοκο μηχανισμό. Σε σύγκριση με τα παλαιότερα φάρμακα οι βιολογικές θεραπείες είναι αποτελεσματικότερες και ασφαλέστερες, αλλά το πότε, για πόσο και σε ποιόν θα χορηγηθούν εξαρτάται από την απόφαση έμπειρου ρευματολόγου.

Όλες οι εξελίξεις στο πεδίο των βιολογικών θεραπειών θα παρουσιασθούν και θα συζητηθούν στο 22ο Πανελλήνιο Ρευματολογικό Συνέδριο. Πρόκειται για ακριβά φάρμακα, αλλά ευτυχώς κάθε Έλληνας όταν χρειάζεται έχει δωρεάν πρόσβαση σε αυτά. Οι ενδείξεις και οι αντενδείξεις των βιολογικών φαρμάκων τροποποιούνται συνεχώς καθώς με τις τρέχουσες μελέτες όλο και περισσότερη εμπειρία συσσωρεύεται. Αν και οι παρενέργειές τους είναι σχεδόν πάντα αντιμετωπίσιμες, ακριβώς επειδή πρόκειται για νέα φάρμακα, οι προφυλάξεις και οι προϋποθέσεις με τις οποίες πρέπει να χορηγούνται, είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του ειδικού ρευματολόγου και μπορεί να διαφέρουν στα διάφορα νοσήματα, αλλά και από ασθενή σε ασθενή με το ίδιο νόσημα.

Γενικά, οι προοπτικές για ακόμη καλύτερη θεραπευτική αντιμετώπιση των φλεγμονωδών ρευματικών παθήσεων είναι πλέον μεγάλες και πολλά ακόμη φάρμακα δοκιμάζονται αυτή τη στιγμή ερευνητικά. Η αισιοδοξία για οριστική θεραπεία των νοσημάτων αυτών τα επόμενα χρόνια φαίνεται σήμερα να είναι δικαιολογημένη.