Οποιοσδήποτε έχει αναιμία που προκαλείται από πλημμελή διατροφή πρέπει να τροποποιήσει τη δίαιτά του προκειμένου αυτή να περιλαμβάνει περισσότερες βιταμίνες, ανόργανα συστατικά/ μέταλλα, και σίδηρο. Τροφές, όπως το άπαχο κόκκινο κρέας, τα ξηρά φασόλια και φρούτα, το συκώτι, τα πουλερικά, και τα εμπλουτισμένα είδη ψωμιού και δημητριακών, αποτελούν καλές πηγές σιδήρου. Επιπρόσθετα, η βρώση (κατανάλωση) τροφών πλούσιων σε βιταμίνη C, όπως τα εσπεριδοειδή και οι διάφοροι χυμοί τους, μπορεί να προάγει την απορρόφηση του (σιδήρου).

Ασθενείς με διάγνωση σιδηροπενικής αναιμίας πρέπει να υποβληθούν σε πλήρη φυσική/ κλινική εξέταση και λήψη ιατρικού ιστορικού για να προσδιοριστεί το αίτιο της αναιμίας, ιδιαίτερα αν υπάρχει υποψία χρόνιας ή οξείας απώλειας αίματος. Η συγκεκριμενοποίηση της αιτίας της αναιμίας θα καθορίσει το είδος της ενδεικνυόμενης θεραπείας.

Αναιμία οφειλόμενη σε πλημμελή διατροφή μπορεί συνήθως να αντιμετωπισθεί με συμπληρώματα σιδήρου ή αυτοχορηγούμενες ενέσεις βιταμίνης Β12. Άτομα με αναιμία από έλλειψη φυλλικού οξέος πρέπει να λάβουν φυλλικό οξύ από το στόμα. Η αναιμία από έλλειψη βιταμίνης C μπορεί να διορθωθεί με την καθημερινή λήψη συμπληρωμάτων της βιταμίνης.

Πολλές θεραπείες για τη σιδηροπενική αναιμία εστιάζουν στη διαιτητική προσθήκη τροφών πλούσιων σε σίδηρο ή σε τεχνικές που βελτιώνουν την κυκλοφορία και τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος (τις διεργασίες της πέψης). Η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου, ιδιαίτερα κιτρικού σιδήρου (λιγότερο πιθανή η πρόκληση δυσκοιλιότητας), μπορεί να συνδυαστεί με βότανα πλούσια σε σίδηρο. Ορισμένα παραδείγματα βοτάνων πλούσιων σε σίδηρο είναι το αγριοραδίκι (Taraxacum officinale), το σέλινο (Petroselinum crispum), και η τσουκνίδα (Urtica dioica). Το ομοιπαθητικό φάρμακο ferrum phosphoricum (θειϊκός σίδηρος) μπορεί επίσης να καταστεί βοηθητικό.

Ένα τονωτικό ρόφημα από βότανα πλούσια σε σίδηρο μπορεί επίσης να παρασκευασθεί με την ακόλουθη συνταγή:

• βάζετε ¼ της ουγκιάς ρίζα αγριολάπαθου και ½ της ουγκιάς ρίζα αγριοραδικιού σε ένα τέταρτο βρασμένο νερό για 4-8 ώρες
• σιγοβράζετε το μίγμα μέχρι η ποσότητα του υγρού να μειωθεί στο 1 φλιτζάνι.
• απομακρύνετε από τη θέρμανση και προσθέστε μισό φλιτζάνι μαύρη strap μέλασσα, ανακατέψτε καλά.
• διατηρήστε το ρόφημα στο ψυγείο, πίνετε ¼ του φλιτζανιού καθημερινά.

Άλλα θεραπευτικά βότανα γνωστά για τις ιδιότητές τους να προάγουν τις διεργασίες της πέψης συστήνονται για την αντιμετώπιση της σιδηροπενικής αναιμίας. Η γεντιανή ( Gentiana lutea) χρησιμοποιείται ευρέως στην Ευρώπη για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της αναιμίας καθώς και άλλων διαταραχών που προκαλούνται από πλημμελή διατροφή. Η γεντιοπικρίνη που περιέχει, εμφανίζει την ιδιότητα να διεγείρει το πεπτικό σύστημα, καθιστώντας το σίδηρο και άλλα θρεπτικά συστατικά περισσότερο διαθέσιμα για απορρόφηση. Το πικρό αυτό βότανο μπορεί να βρασθεί σε μορφή τσαγιού ή να αγορασθεί ως αλκοολικό εκχύλισμα (βάμμα).


Επιπλέον βότανα που συστήνονται για την προαγωγή των διεργασιών της πέψης περιλαμβάνουν:

• άνισον το κοινόν (Pimpinella anisum)
• κάρον το κυμινοειδές (Carum carvi)
• κύμινο (Cuminum cyminum)
• τιλία ή φιλύρα (Tilia spp.)
• γλυκόριζα (Glycyrrhiza glabra)

Παραδοσιακές κινέζικες θεραπείες για την αναιμία περιλαμβάνουν:

• βελονισμό για τον ερεθισμό εξασθενημένου σπληνός
• ασιατικό ginseng (Panax ginseng) για την αποκατάσταση της ενεργητικότητας
• dong quai (Angelica sinensis) για τον έλεγχο της υπερμηνόρροιας (υπερβολικής εμμηνορρυσίας).
• Μίγμα dong quai και κινέζικου κορακόχορτου (Rehmannia glutinosa) για την αντιμετώπιση της ωχρής επιδερμίδας.
• Aστράγαλος/astragalus (Astragalus membranaceus) για τη αντιμετώπιση της ωχρότητας και της ζαλάδας.

Αλλοπαθητική θεραπεία

Χειρουργική παρέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση αναιμίας οφειλόμενης σε υπερβολική απώλεια αίματος. Μεταγγίσεις ερυθροκυττάρων μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να επιταχύνουν την παραγωγή νέων ερυθροκυττάρων.
Φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική θεραπεία ενδέχεται να είναι επίσης αναγκαία για τον έλεγχο υπερμηνόρροιας , την αποκατάσταση αιμορραγούντος έλκους, ή την αφαίρεση πολυπόδων (νεοπλασιών ή όζων) από τον εντερικό σωλήνα.
Ασθενείς με θαλασσαιμία συνήθως δε χρειάζονται θεραπεία. Ωστόσο, άτομα με σοβαρή μορφή θαλασσαιμίας χρειάζονται περιοδική νοσηλεία για μεταγγίσεις αίματος ή και μεταμόσχευση μυελού.

Αναιμία από έλλειψη φυλλικού οξέος και σιδηροπενική αναιμία

Συνήθως απαιτούνται τρεις ως έξι εβδομάδες για τη διόρθωση της σιδηροπενικής και της αναιμίας από έλλειψη φυλλικού οξέος. Οι ασθενείς πρέπει να συνεχίσουν τη λήψη συμπληρωμάτων για επιπλέον έξι μήνες προκειμένου να αναπληρώσουν τα αποθέματα σιδήρου. Επίσης πρέπει να υποβάλλονται σε περιοδικούς αιματολογικούς ελέγχους για να επιβεβαιώσουν ότι η αιμορραγία έχει σταματήσει και ότι η αναιμία δεν έχει υποτροπιάσει.

Κακοήθης αναιμία

Μολονότι η κακοήθης αναιμία θεωρείται μη θεραπεύσιμη, τακτικές λήψεις ενέσιμης βιταμίνης Β12 θα εξαλείψουν τα συμπτώματα και τις ανεπιθύμητες επιπλοκές. Ορισμένα συμπτώματα θα εξαφανισθούν μόλις αρχίσει η θεραπεία.

Θαλασσαιμία

Άτομα με ήπια θαλασσαιμία (στίγμα α-θαλασσαιμίας ή ελάσσων β-θαλασσαιμία) βιώνουν φυσιολογική ζωή και δε χρήζουν θεραπευτικής αντιμετώπισης. Άτομα με σοβαρή θαλασσαιμία μπορεί να χρειάζονται μεταμόσχευση μυελού των οστών. Γονιδιακή θεραπεία βρίσκεται υπό έρευνα και ενδέχεται σύντομα να καταστεί διαθέσιμη.