Ορισμός

Η ουρική αρθρίτιδα είναι μια μορφή αρθρίτιδας που αναπτύσσεται από τη συγκέντρωση ουρικού οξέος στις αρθρώσεις.
• Η οξεία ουρική αρθρίτιδα είναι μια επώδυνη ασθένεια που συνήθως προσβάλλει μια άρθρωση.
• Χρόνια ουρική αρθρίτιδα ονομάζουμε τις επαναλαμβανόμενες κρίσεις πόνου και φλεγμονής και αφορά περισσότερες από μία αρθρώσεις.


Εναλλακτικοί ορισμοί

Ουρική αρθρίτιδα – οξεία, Ουρική νόσος – οξεία, Υπερουριχαιμία, Τοφώδης ουρική αρθρίτιδα, Ποδάγρα – Ουρική αρθρίτιδα – χρόνια, Χρόνια Ουρική Αρθρίτιδα, Οξεία ουρική αρθρίτιδα, Οξεία ουρική νόσος

Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου

Η ουρική αρθρίτιδα προκαλείται όταν τα επίπεδα του ουρικού οξέος στο σώμα σας είναι υψηλότερα από τα φυσιολογικά. Το σώμα σας μπορεί να παράγει πολύ ουρικό οξύ, ή να δυσκολεύεται να το αποβάλει . Αν υπάρξει μεγάλη συγκέντρωση ουρικού οξέος στο υγρό που περιβάλλει τις αρθρώσεις (αρθρικό υγρό), σχηματίζονται κρύσταλλοι. Οι κρύσταλλοι αυτοί προκαλούν οίδημα και φλεγμονή στην άρθρωση. Υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος δεν σημαίνουν απαραίτητα και ύπαρξη ουρικής αρθρίτιδας.
Το ακριβές αίτιο δεν είναι γνωστό. Η ουρική αρθρίτιδα μπορεί να είναι κληρονομική. Είναι συχνότερη στους άνδρες, στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες και στα άτομα που υπερκαταναλώνουν αλκοόλ. Άτομα που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα, όπως η υδροχλωροθειαζίδη και άλλα διουρητικά, μπορεί να εμφανίζουν υψηλότερες τιμές ουρικού οξέος στο αίμα.

Η ασθένεια μπορεί να προσβάλει άτομα που πάσχουν από:

• Διαβήτη
• Νεφρική νόσο
• Παχυσαρκία
• Δρεπανοκυτταρική αναιμία ή άλλη αιμολυτική αναιμία
• Λευχαιμία και συναφείς διαταραχές

Η ασθένεια μπορεί να προκύψει μετά τη λήψη φαρμάκων που δρουν για την αποβολή ουρικού οξέος από το σώμα.


Συμπτώματα

Συμπτώματα προσβολής οξείας ουρικής αρθρίτιδας:

• Τα συμπτώματα αναπτύσσονται ξαφνικά, σε μία ή περισσότερες αρθρώσεις.
• Οι αρθρώσεις του μεγάλου δακτύλου του ποδιού, του γόνατου και των αστραγάλων είναι εκείνες που προσβάλλονται συχνότερα.
• Ο πόνος συχνά ξεκινά τη νύχτα και είναι παλλόμενος (χτυπάει), εξοντωτικός έως αφόρητος.
• Η άρθρωση παρουσιάζει θερμότητα και ερυθρότητα. Πονάει στην επαφή (δεν αντέχει ούτε την κουβέρτα ή το σεντόνι πάνω της).
• Μπορεί να εμφανιστεί πυρετός.

Η κρίση μπορεί να υποχωρήσει σε μερικές ημέρες αλλά να επανέρχεται από καιρού εις καιρόν. Οι επόμενες κρίσεις συνήθως διαρκούν περισσότερο.

Μετά την πρώτη προσβολή από ουρική αρθρίτιδα, ο άνθρωπος δεν εμφανίζει συμπτώματα. Σε ορισμένους ανθρώπους μπορεί να μεσολαβήσουν μήνες ή και χρόνια πριν εμφανιστεί ξανά. Κάποιοι άλλοι μπορεί να αναπτύξουν χρόνια ουρική αρθρίτιδα, ενώ άλλοι να μην προσβληθούν ποτέ ξανά. Τα άτομα με χρόνια ουρική αρθρίτιδα αναπτύσσουν παραμορφώσεις ή απώλεια κινητικότητας στις αρθρώσεις που έχουν προσβληθεί. Θα έχουν πόνο στις αρθρώσεις και άλλα συμπτώματα τον περισσότερο χρόνο.

Οι τόφοι είναι σβώλοι ουρικών αλάτων που δημιουργούνται κάτω από το δέρμα γύρω από τις αρθρώσεις ή άλλα σημεία. Οι τόφοι συνήθως αναπτύσσονται μόνο αν ο ασθενής πάσχει από τη νόσο αρκετά χρόνια. Μετά από μια προσβολή ουρικής αρθρίτιδας, οι περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς θα προσβληθούν εκ νέου.


Ενδείξεις και εξετάσεις

Οι εξετάσεις διάγνωσης μπορεί να είναι:

• Καλλιέργεια αρθρικού υγρού (δείχνει τη συγκέντρωση κρυστάλλων ουρικού οξέος)
• Ουρικό οξύ στο αίμα
• Ακτινογραφίες άρθρωσης
• Βιοψία αρθρικού υγρού
• Ουρικό οξύ στα ούρα

Θεραπεία

Θεραπείες για την ξαφνική προσβολή ή έξαρση της ουρικής αρθρίτιδας:

• Ο γιατρός σας θα σας συστήσει τη λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (NSAIDs) όπως η ιμποπρουφένη, η ναπροξένη, ή η ινδομεθακίνη, αμέσως μόλις εκδηλωθούν τα συμπτώματα. Θα χρειαστεί να τα παίρνετε για 4 – 10 ημέρες.
• Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας χορηγήσει ισχυρά παυσίπονα όπως η κωδεΐνη, η υδροκοδόνη ή η οξυκοδόνη.
• Ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο, η κολχικίνη, βοηθά στη μείωση του πόνου, του οιδήματος και της φλεγμονής.
• Το κορτικοστεροειδή φάρμακα μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματικά. Ο γιατρός σας μπορεί να σας κάνει ένεση στεροειδών απευθείας στην άρθρωση για την ανακούφιση από τον πόνο.
• Ο πόνος συνήθως υποχωρεί εντός 12 ωρών από την έναρξη της θεραπείας και εξαφανίζεται τελείως εντός 48 ωρών.

Καθημερινή χρήση αλλοπουρινόλης (Zyloric) ή προμπενεσίδης μειώνουν τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα. Ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει τα φάρμακα αυτά αν:

• Παθαίνετε κρίσεις ουρικής αρθρίτιδας αρκετές φορές τον χρόνο
• Εμφανίζετε ενδείξεις ουρικής αρθρίτιδας
• Παρουσιάζετε πέτρες ουρικού οξέος στα νεφρά

Κάποιες δίαιτες και αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί να βοηθήσουν στις κρίσεις ουρικής αρθρίτιδας:

• Αποφεύγετε το αλκοόλ, τις αντσούγιες, τις σαρδέλες, τα έλαια, τη ρέγκα, τα εντόσθια (συκώτι, νεφρά και τα γλυκάδια), τα ξερά φασόλια και τον αρακά, τις σάλτσες κρέατος, τα μανιτάρια, το σπανάκι, τα σπαράγγια, το κουνουπίδι, τον ζωμό κρέατος και τη μαγιά.
• Περιορίστε την ποσότητα του κρέατος που καταναλώνετε σε κάθε γεύμα.
• Αποφεύγετε τις λιπαρές τροφές όπως τα ντρέσινγκ για σαλάτες, τα παγωτά και τα τηγανητά.
• Καταναλώνετε αρκετούς υδατάνθρακες.
• Αν θέλετε να χάσετε βάρος, χάστε το αργά. Η γρήγορη απώλεια βάρους μπορεί να δημιουργήσει πέτρες ουρικού οξέος στα νεφρά.

Πρόγνωση

Η αποτελεσματική θεραπεία των οξέων κρίσεων επιτρέπει σε έναν άνθρωπο να ζήσει ομαλά. Ωστόσο, η οξεία μορφή αυτής της ασθένειας μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια ουρική αρθρίτιδα.



Επιπλοκές

• Χρόνια ουρική αρθρίτιδα
• Πέτρες στα νεφρά
• Εναπόθεση ουρικών αλάτων στα νεφρά, που οδηγεί σε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Πότε να καλέσετε τον γιατρό σας

Ζητήστε να δείτε τον γιατρό σας αν εμφανίζετε συμπτώματα οξεία ουρικής αρθρίτιδας.


Πρόληψη

Η ίδια η ασθένεια μπορεί να μην προλαμβάνεται αλλά μπορείτε να αποφύγετε πράγματα που πυροδοτούν την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ και ακολουθείτε δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε πουρίνες.

Ορισμός

Παχυσαρκία είναι ο όρος που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε το σωματικό βάρος που είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που θεωρείται φυσιολογικό. Αν είστε παχύσαρκος, έχετε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα λίπους στο σώμα σας από όσο είναι υγιεινό ή επιθυμητό.

Ενήλικες με δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ = υπολογίζεται διαιρώντας το σωματικό βάρος σε κιλά δια του ύψους σε μέτρα στο τετράγωνο) μεγαλύτερο του 25 αλλά μικρότερο του 30 θεωρούνται υπέρβαροι.

Ενήλικες με δείκτη μάζας σώματος μεγαλύτερο του 30 θεωρούνται παχύσαρκοι.

Οποιοσδήποτε είναι 45,5 κιλά βαρύτερος του φυσιολογικού ή έχει δείκτη μάζας σώματος μεγαλύτερο του 40 θεωρείται παθολογικά παχύσαρκος.


Εναλλακτικοί όροι

Παθολογική παχυσαρκία, Παχύς – παχύσαρκος


Αίτια, συχνότητα εμφάνισης και παράγοντες κινδύνου
Η κατανάλωση περισσότερων θερμίδων από όσες μπορείτε να κάψετε οδηγεί σε πλεονάζον βάρος και, τελικά, σε παχυσαρκία. Το σώμα αποθηκεύει τις περιττές θερμίδες μετατρέποντάς τις σε λίπος.

Η παχυσαρκία μπορεί να είναι αποτέλεσμα:

• Κατανάλωσης περισσότερου φαγητού από όσο το σώμα σας χρειάζεται
• Υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ
• Έλλειψης σωματικής άσκησης

Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του βάρους, αλλά όχι παραπάνω από 2 έως 5 κιλά. Ορισμένα αγχολυτικά ή αντιψυχωτικά φάρμακα μπορεί επίσης να συμβάλλουν στην αύξηση του βάρους ή την παχυσαρκία. Οι γενετικοί παράγοντες παίζουν κάποιο ρόλο στην ανάπτυξη παχυσαρκίας – παιδιά παχύσαρκων γονιών έχουν 10 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα από ότι παιδιά με γονείς που έχουν φυσιολογικό βάρος.

Στα άτομα που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο παχυσαρκίας περιλαμβάνονται:

• Ομάδες χαμηλού εισοδήματος
• Πρώην καπνιστές
• Άτομα με χρόνιες διανοητικές διαταραχές
• Άτομα με αναπηρίες
• Άτομα που κάνουν καθιστική ζωή

Ενδείξεις και εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα σας εξετάσει κλινικά και θα ρωτήσει για το ιατρικό ιστορικό σας, τις διατροφικές συνήθειες και το κατά πόσο ασκήστε σωματικά.

Μπορεί να γίνει μέτρηση των πτυχών του δέρματος (λιπομέτρηση) για να διαπιστωθεί το ποσοστό του λίπους στο σώμα.
Εξετάσεις αίματος γίνονται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει πρόβλημα στο θυρεοειδή ή ενδοκρινολογικό πρόβλημα που μπορεί να ευθύνεται για την αύξηση του βάρους.


Θεραπεία

ΔΙΑΙΤΑ

Συνδυασμός δίαιτας και σωματικής άσκησης (αν καταφέρετε να την καθιερώσετε) φαίνεται πως αποδίδει περισσότερο από ότι το καθένα μόνο του. Η καθιέρωση ενός προγράμματος αδυνατίσματος είναι δύσκολη και απαιτεί πολλή υποστήριξη από την οικογένεια και τους φίλους.
Όταν κάνετε δίαιτα, ο κύριος στόχος σας πρέπει να είναι πώς θα υιοθετήσετε νέους διατροφικούς κανόνες, κάνοντάς τους μέρος της καθημερινότητάς σας. Συνεργαστείτε με τον γιατρό και τον διατροφολόγο σας ώστε να θέσετε ρεαλιστικούς στόχους στην ημερήσια πρόσληψη θερμίδων που θα διασφαλίζει την απώλεια βάρους αλλά και τη σωστή διατροφή. Να θυμάστε ότι όταν χάνετε κιλά αργά και σταθερά, είναι πιθανότερο να τα διατηρήσετε. Ο διατροφολόγος σας θα υποδείξει τις υγιεινές επιλογές τροφών, τις σωστές μερίδες αλλά και νέους τρόπους παρασκευής των φαγητών.

Ακόμα και μικρή απώλεια βάρους μπορεί να βελτιώσει την υγεία σας. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να χάσουν βάρος τρώγοντας υγιεινά, κάνοντας περισσότερη άσκηση και υιοθετώντας νέες συνήθειες όπως διατηρώντας ημερολόγιο γευμάτων, αποφεύγοντας τα ερεθίσματα που οδηγούν σε φαγητό και σκεπτόμενοι θετικά.

Η απόφαση να παραμείνει κανείς σε καλή φόρμα απαιτεί ισόβια προσήλωση και προσπάθεια. Η υπομονή είναι απαραίτητη.

Αρκετές απλές αλλαγές συνηθειών μπορεί να έχουν μεγάλη επίδραση στην προσπάθεια για απώλεια βάρους:

• Τρώτε μόνο στο τραπέζι. Όχι τσιμπολόγημα μπροστά στην τηλεόραση, στο κρεβάτι, την ώρα που οδηγείτε ή όρθιοι μπροστά στο ψυγείο.
• Μάθετε ποιες θεωρούνται σωστές μερίδες.
• Επιλέξτε κολατσιό με χαμηλές θερμίδες, όπως τα ωμά λαχανικά.
• Προτιμήστε τον διαλογισμό ή την γιόγκα ως τρόπο διαχείρισης του στρες, αντί του κολατσιού.
• Βρείτε τρόπους να διασκεδάζετε με την οικογένεια και τους φίλους που δεν συνδέονται με φαγητό ή γλυκό.
• Δοκιμάστε να κρατάτε ημερολόγιο γευμάτων και άσκησης. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να ανακαλύψετε τι σας γεννά την επιθυμία να τρώτε περισσότερο.
• Βρείτε μια ομάδα υποστήριξης ή αναζητήστε ψυχοθεραπεία που θα σας βοηθήσει στον δύσκολο αλλά αξιέπαινο στόχο της απώλειας βάρους.

ΑΣΚΗΣΗ

Η σωματική άσκηση είναι σπουδαίος παράγοντας για τη βελτίωση της διάθεσης, ο καλύτερος τρόπος να κάψετε θερμίδες και να δυναμώσετε τα κόκκαλα σας. Η άσκηση βοηθά επίσης στη βελτίωση της υπέρτασης, της καρδιοπάθειας ή του διαβήτη.
Αποφύγετε την καθιστική ζωή, αυξάνοντας τη σωματική δραστηριότητά σας.
• Κάντε τουλάχιστον 30 λεπτά αεροβιακή γυμναστική, τρεις φορές την εβδομάδα.
• Αυξήστε τη σωματική δραστηριότητά σας προτιμώντας το βάδισμα από την οδήγηση.
• Προτιμήστε τις σκάλες από το ασανσέρ ή τις κυλιόμενες σκάλες.
• Συμβουλεύεστε πάντοτε τον γιατρό σας πριν ξεκινήσετε οποιοδήποτε πρόγραμμα άσκησης.

ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΒΟΤΑΝΑ

Υπάρχουν πολλά προϊόντα για δίαιτα που πωλούνται ελεύθερα στα φαρμακεία. Τα περισσότερα δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα ενώ άλλα μπορεί να είναι και επικίνδυνα. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε από αυτά.

Υπάρχουν αρκετά προϊόντα για απώλεια βάρους που χορηγούνται με συνταγή γιατρού. Τέτοια φάρμακα είναι το subutramine και το orlistat. Ρωτήστε τον γιατρό σας αν είναι κατάλληλα για σας.

Συνήθως χάνετε 2,5 με 5 κιλά χρησιμοποιώντας αυτά τα φάρμακα, τα οποία όμως ξαναπαίρνετε όταν σταματήσετε το φάρμακο, εκτός αν παράλληλα έχετε υιοθετήσει αλλαγές τον τρόπο ζωής.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Η χειρουργική επέμβαση για αδυνάτισμα μπορεί να αποτελεί λύση αν είστε υπερβολικά παχύσαρκος και δεν έχετε καταφέρει να χάσετε βάρος με τη δίαιτα και τη γυμναστική. Ωστόσο, οι επεμβάσεις αυτές δεν είναι ‘μια κι έξω’ για την παχυσαρκία. Θα πρέπει να εξακολουθήσετε τη δίαιτα και την άσκηση και μετά την επέμβαση. Συζητήστε με τον γιατρό σας αν η λύση αυτή είναι κατάλληλη για την περίπτωσή σας.

Οι δύο συνηθέστερες επεμβάσεις για αδυνάτισμα είναι:

• Λαπαροσκοπική τοποθέτηση δακτυλίου – ο χειρουργός τοποθετεί έναν δακτύλιο στο πάνω μέρος του στομαχιού, δημιουργώντας έναν θύλακα, μια μικρή σακούλα, που συγκρατεί την τροφή. Ο δακτύλιος περιορίζει την ποσότητα της τροφής που προσλαμβάνετε δημιουργώντας αίσθημα κορεσμού μετά από πρόσληψη μικρής ποσότητας φαγητού.
• Γαστρικό bypass – σας βοηθά να χάσετε βάρος αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο το στομάχι και το λεπτό έντερο επεξεργάζονται την τροφή που τρώτε. Μετά το χειρουργείο, δεν θα μπορείτε να τρώτε όσο πριν και το σώμα σας δεν θα απορροφά όλες τις θερμίδες και τα άλλα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνετε με τις τροφές.

Επιπλοκές

Η παχυσαρκία είναι μια σοβαρή απειλή για τη ζωή. Το πλεονάζον βάρος ασκεί πίεση σε όλα τα σημεία του σώματός σας.

Στα ιατρικά προβλήματα που συχνά εμφανίζονται ως αποτέλεσμα της παχυσαρκίας και της παθολογικής παχυσαρκίας περιλαμβάνονται:

• Διαβήτης τύπου 2 και μεταβολικό σύνδρομο
• Υπέρταση, καρδιοπάθεια και εγκεφαλικό επεισόδιο
• Αποφρακτική άπνοια και άλλες διαταραχές του ύπνου
• Ορισμένοι καρκίνοι, όπως του μαστού και του παχέος εντέρου
• Κατάθλιψη
• Οστεοαρθρίτιδα

Η υπερβολική παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε βαθμιαία μείωση των επιπέδων οξυγόνου στο αίμα, μια κατάσταση που ονομάζεται υποξαιμία. Μειωμένα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα και άπνοια δημιουργούν υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αρτηριακή και πνευμονική υπέρταση. Σε ακραίες περιπτώσεις, ιδιαίτερα αν δεν αντιμετωπιστεί η κατάσταση αυτή, μπορεί να καταλήξει σε δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια και τελικά στον θάνατο.


Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Προγραμματίστε ένα ραντεβού στον γιατρό σας αν εσείς ή το παιδί σας είστε παχύσαρκοι ή παίρνετε βάρος εξαιρετικά γρήγορα. Θυμηθείτε ότι αν αντιμετωπίσετε ριζικά το πρόβλημα στην αρχή του είναι πολύ απλούστερο από το να προσπαθήσετε να το διορθώσετε όταν πια έχετε πάρει υπερβολικά πολλά κιλά.